Skarby przy Dominikańskiej

Marcin Ciba przedstawia odnalezione XVI-wieczne chorągwie św. Jacka Fot. Anna Kaczmarz

ODKRYCIE. Konserwatorzy odnaleźli w klasztorze dominikańskim dwie chorągwie kanonizacyjne św. Jacka z XVI wieku. To najstarsze tego typu płótna w tej części Europy.

Tkanina powstała 1594 roku, kiedy to papież kanonizował św. Jacka. - Polska dyplomacja przez trzy wieki zabiegała w Rzymie o to wyświęcenie, bo posiadanie własnego świętego i relikwii dawało ogromny prestiż dla całego królestwa - mówi Michał Kurzej, historyk sztuki, który pracuje przy znalezisku. - Papież osobiście poświęcał taką chorągiew i wysyłał do kraju. Ta następnie była niesiona w procesji przez całe miasto do grobu świętego. Zobaczyć coś, czego dotykał papież, było prawdziwym zaszczytem - powiewem zachodu.

Bliźniacze chorągwie z tkaniny jedwabnej (prawdopodobnie adamaszku) są dwustronne i wyszyte w stylu włoskim. Przedstawiają św. Jacka na czerwonym tle modlącego się do Maryi. - W magazynie znalazłem coś, co wyglądało na stare sztandary harcerskie. Po rozpakowaniu okazało się, że to zaginione chorągwie - tłumaczy Marcin Ciba. Znalezisko wywołało prawdziwe poruszenie w środowiskach konserwatorskich, bo z punktu widzenia historii sztuki jest bezcenne.

Płótna przez kilka dekad były zwinięte i poddawane różnym niekorzystnym warunkom atmosferycznym, przez co wymagają pilnej renowacji. Jednak zanim to nastąpi, historycy chcą je wystawić na widok publiczny. Od 22 grudnia do końca roku w kościele Dominikanów zawiśnie jedna z nich. Konserwatorzy chcą w ten sposób zachęcić mieszkańców do zwrócenia uwagi na tak ważne dzieło, nim zostanie poddane naprawie, która pewnie potrwa kilkanaście miesięcy. Dominikanie liczą też, że mieszkańcy nie poskąpią ofiar na renowację. - Szesnastowieczni krakowianie traktowali płótno jak relikwię i często zdarzało się, że wyrywali z niej nitki, przez co musiała być kilkakrotnie naprawiana - dodaje Marcin Ciba. - Emocje, jakie budziło płótno, można spokojnie porównać do dzisiejszej małyszo- czy kubicomani.

Lech Osuchowski

Kim był św. Jacek

Św. Jacek z rodu Odrowążów żył na przełomie XII i XIII wieku, uczony kaznodzieja i misjonarz. Bezpośredni uczeń św. Dominika, założyciela klasztoru Dominikanów. Św. Jacek organizował pierwsze klasztory na ziemiach polskich i zajmował się działalnością misyjną na Rusi i w Prusach. W 1257 roku pochowany w Krakowie. W 1694 wyniesiony na ołtarze. Najbardziej rozpowszechniony polski święty, którego kult jest w Europie, obu Amerykach i Azji.