Skawinka już nie będzie zatapiać Radziszowa i Woli

Koncepcja obejmuje też zabezpieczenie Cedronu , który wylewa Fot. Ewa Tyrpa

Rzeka płynie w trzech powiatach: krakowskim, myśle-nickim, wadowickim przez pięć gmin: Kalwarię Zebrzydowską, Lanckoronę, Myślenice, Skawinę, Sułkowice. W górnej części ma charakter szybko płynącej rzeki górskiej, która wzbiera w Kalwarii oraz Sułkowicach i rozlewa się w dwóch największych wioskach w skawińskiej gminie: Radziszowie oraz dopływem Cedron w Woli Radziszow-skiej. Wylewa się na drogi, pola i zatapia domy.

- To bardzo trudna rzeka. Przybiera 500 metrów sześciennych na sekundę, tylko siedem razy mniej, niż Wisła w Krakowie - zaznacza Piotr Zymon, dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Krakowie. Pilotuje on wykonane przez spółkę z Hiszpanii kompleksowego opracowania, obejmującego analizę istniejącego stanu i koncepcję z kilkoma wariantami różnych rozwiązań zapobiegających powodzi. Jeden na przykład przewiduje budowę zbiorników, inny przenośnych barier na wałach, których nie będzie trzeba podnosić, co jest kosztowną inwestycją. Taki system od 2001 r. z powodzeniem zastosowano w Pradze. W wałach Wełtawy wbudowano specjalne mocowania barier.

- To rozwiązanie wymaga instalacji radarów, które na dwa dni przed napływem wody powiadomią o zagrożeniu. Wtedy będzie czas na zamontowanie na wałach ochronnych barier - mówi dyrektor Zymon.

Nie wszędzie będzie to możliwe, np. górnej części Woli Radziszowskiej. - To rejon zabudowy tuż przy Cedronie i nie ma tu miejsca na obwałowania - mówi Czesław Blak, sołtys Woli.

Przypomina, że po każdej powodzi wszyscy obiecywali różne działania przeciwpowodziowe i na tym się kończyło. W zeszłym roku zrobiono mały krok: poszerzono koryto Cedronu, który w latach 70. ubiegłego wieku z o m szerokości zwężono o połowę. - Z rzeki zrobiono strumyk i woda nie mieściła się w korycie. Czapki z głów przed firmą, która w zimie go poszerzała, solidnie pracując. Już widać efekt: teraz Cedron ma miejsce na przepływ. Powinno się go też poszerzyć poniżej kościoła - dodaje sołtys.

Piotr Zymon zaznacza, że analiza wykonywana przez specjalistów wykazała niewielki, zaledwie dwuprocentowy wpływ urbanizacji na sytuację powodziową. Nowe osiedla nie zaburzają gospodarki wodnej w takim stopniu, żeby powodowało to zwiększenie się fali w rzekach.

Projektanci rozważają różne scenariusze zachowania się rzeki. Tworzą symulacje z wariantami i prognozami pogody. Biorą pod uwagę łączenie ich z sobą, przebudowę mostów. Okazało się np., że tam gdzie je wybudowano, rzeka ma o połowę mniejszy przepływ. Zakładają sytuację bez zbiorników, np. w Sułkowicach i z nimi, chociaż to przedsięwzięcie jest bardzo kosztowne i kłopotliwe ze względu na konieczność wykupu gruntów.

- To pilotażowa, pierwsza tak dogłębna, kompleksowa ocena i koncepcja, uwzględniająca rozwiązania, które zapewnią spokój mieszkańcom Radziszowa i Woli Radziszowskiej - mówi Stanisław Żak, wiceburmistrz Skawiny. Zaznacza, że w Radziszowie możliwości zabudowy terenów wyżej położonych są ograniczone, bo w większości stanowią one osuwiska.
- Na bazie koncepcji dla Skawinki przygotowana zostanie taka sama innowacyjna dla całego powiatu krakowskiego - zapowiada Józef Krzyworzeka, starosta krakowski.

Przedstawiciele m.in. wszy-stkich gmin, powiatu, województwa małopolskiego, Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie, lotniska w Balicach, Ojcowskiego parku Narodowego 13 maja podpiszą w tej sprawie porozumienie. Opracowanie finansowane będzie z programu górnej Wisły pilotowanego przez wojewodę małopolskiego.

Przez powiat krakowski przepływa prawie 450 km rzek, m.in. Dłubnia, Prądnik, Rudawa, Wedonka.

- Koncepcja obejmie wiele aspektów, oprócz zabezpieczenia przeciwpowodziowego, uporządkowania gospodarki wodnej, także wykorzystanie ich turystycznie oraz jako źródło energii. Na przykład na Dłubni można zbudować wodną elektrownię - dodaje starosta.

[email protected]