Smartfony i tablety na razie nie podrożeją

Pisaliśmy w ubiegłym roku, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego planuje wprowadzić tzw. opłaty reprograficzne od nowych nośników dźwięku i obrazu - smartfonów, tabletów i telefonów komórkowych.

Ta opłata - nie przekraczający 3 proc. wartości urządzenia - miał zasilać konta organizacji zrzeszających artystów i producentów ZAiKS i ZPAV, stanowiąc dla nich rekompensatę za dozwolone prawnie kopiowanie muzyki czy filmów. Zaprotestowali jednak przeciw temu producenci i dystrybutorzy nośników, sugerując, że opłata podniesie ceny urządzeń.

Po przejęciu władzy przez Prawo i Sprawiedliwość sytuacja diametralnie się odwróciła. „Aktualny plan działań legislacyjnych MKiDN [resortu kultury] nie przewiduje zmian przepisów dotyczących opłat, o których mowa w art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ostateczna decyzja w tym zakresie zostanie jednak podjęta po dokładnym poznaniu przez ministra wszystkich aspektów tej sprawy. Jakiekolwiek ewentualne propozycje zostaną poddane szerokim konsultacjom publicznym” - pisze biuro prasowe ministerstwa.

- To postawa godna pochwały. Opłata reprograficzna nie powinna obejmować urządzeń, w których kopiowanie jest tylko jedną z funkcji, a nie funkcją podstawową. Przykładowo smartfon służy do prowadzenia rozmów, grania, funkcjonowania w mediach społecznościowych czy robienia zdjęć. Sam posiadam smartfona, którego używam intensywnie, ale akurat nie do słuchania muzyki - mówi Marcin Maj, specjalista od prawa autorskiego z serwisu Dziennik Internautów.

Tymczasem ZAiKS liczy nadal, że ministerstwo - po zapoznaniu się ze wszystkimi aspektami sprawy - podejmie decyzje korzystne dla polskich twórców kultury. - Opłaty od nowoczesnych urządzeń, jak smartfony czy tablety, funkcjonują niemal w całej Europie. Polska będzie niedługo jedynym krajem UE, gdzie nie jest ona pobierana. Skutkuje to rażąco niskimi rekompensatami dla polskiego środowiska twórczego. Niższe opłaty od czystych nośników pobiera się jedynie w Grecji - podkreśla z przekąsem Anna Klimczak z ZAiKS-u.

Związek Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego Branży RTV i IT - ZIPSEE „Cyfrowa Polska” podaje przykład Niemiec, gdzie po wprowadzeniu opłat reprograficznych, od 1 stycznia 2016 r. ceny iPhone’ów wzrosły o 5 euro, a iPadów - o 8 euro.

- Gdyby te propozycje weszły w życie także w Polsce, wzrost cen produktów mobilnych od razu obserwowany byłby i u nas. A to uderzyłoby bezpośrednio w polskich konsumentów, których wydatki na kulturę i tak nie są wysokie - twierdzi Michał Kanownik z ZIPSEE „Cyfrowa Polska”.

ZAiKS nie ustępuje jednak, a wręcz idzie jeszcze dalej, sugerując, iż nowe rozporządzenie powinno regulować nie tylko kwestie smartfonów i tabletów, ale także kilkudziesięciu innych urządzeń wykorzystywanych do utrwalania treści kulturalnych, jak choćby czytników e-booków.

- Opłata reprograficzna stwarza wiele problemów. Naliczana jest podwójnie lub potrójnie, bo płacimy ją zarówno przy zakupie nośników, jak również urządzeń do kopiowania i odtwarzania. Wysokość opłaty jest ustalana przez rząd arbitralnie, bez obiektywnych kryteriów - kontratakuje Marcin Maj z Dziennika Internautów.

Bardziej powściągliwe stanowisko reprezentuje na razie ZPAV. - Podejmiemy decyzję dotyczącą dalszych działań mających zapewnić artystom i producentom godziwą rekompensatę za dozwolone kopiowanie po konsultacjach z zainteresowanymi organizacjami - twierdzi Bogusław Pluta, dyrektor OZZ ZPAV.

Na razie nie musimy się martwić o podwyżkę cen smartfonów czy tabletów. Miejmy też nadzieję, że ministerstwo po konsultacji ze wszystkimi zainteresowanymi podejmie ostatecznie decyzję korzystną dla każdej ze stron.