Smogowy raport miast Polski. Małopolskie miejscowości w czołówce niechlubnego rankingu

Raport dotyczy ubiegłego sezonu grzewczego, ale bazuje na pełnych danych. Kolejny sezon smogowy dopiero przed nami, na razie pogoda nas rozpieszcza. Mieliśmy ciepły wrzesień, październik i początek listopada. Dużych i częstych spadków temperatury nie było. Zatem tam gdzie się grzeje węglem w starych piecach smogu nie wyprodukowano zbyt wiele. Przy załamaniu się pogody sytuacja zapewne się zmieni. Jednakże pamiętajmy, że coraz więcej starych palenisk jest wymienianych na bardziej ekologiczne źródła ciepła, a ci którzy popełniają przestępstwa paląc śmieciami, są ścigani przez służby.

Po raz kolejny smogowym zwycięzcą została Nowa Ruda, w dodatku we wszystkich trzech kategoriach. To właśnie w tu odnotowano w 2022 roku najwięcej dni smogowych (95 dni), najwyższe stężenie PM10 oraz najwyższe stężenie rakotwórczego benzo[a]pirenu, które wyniosło 9 ng/m3, czyli 900% normy.

Wśród smogowych liderów zastanawia również duża liczba miejscowości z Małopolski (aż 5 miejscowości na 15 o najwyższym stężeniu benzo[a]pirenu). "To w tym województwie na skutek decyzji Sejmiku Województwa zezwolono na wydłużone użytkowanie “kopciuchów”, czyli kotłów najbardziej zanieczyszczających powietrze. To pokazuje, że antysmogowe regulacje mają wpływ na to jakim powietrzem oddychamy" - pisze PAS.

Szczególnie martwi także wysoka pozycja niektórych uzdrowisk w rankingu. Szczawnica, Szczawno-Zdrój, Rabka-Zdrój i Jedlina-Zdrój to przekroczenia rakotwórczego BaP od 300 do 600% normy!

Pocieszający jest fakt, że we wszystkich miejscowościach objętych monitoringiem GIOŚ średnioroczne stężenie pyłów PM10 było w normie - zdarzyło się to pierwszy raz od kiedy PAS zaczął publikację rankingu, czyli od 2015 roku. Walka ze smogiem zaczyna przynosić efekty - powietrze w Polsce zaczyna się powoli poprawiać czego dowodzi również porównanie smogowych rekordzistów z roku 2014 i 2022. W ciągu dziewięciu lat w Nowej Rudzie średnioroczne stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu zmalało o 47%, liczba dni smogowych zmniejszyła się o 26%, a średnioroczne stężenie PM10 spadło o jedną piątą. Poprawę widać we wszystkich opomiarowanych miejscowościach. W Krakowie i Rybniku średnioroczne stężenie PM10 spadło aż 40%! Największe zmiany widać w liczbie dni smogowych. W ciągu ośmiu lat w Nakle liczba dni z powietrzem nienadającym się do oddychania spadła ponad pięciokrotnie! Lepiej jest również we wciąż bardzo zanieczyszczonej Pszczynie (dwukrotny spadek) czy niewielkim Godowie (trzykrotny spadek).

- To dobre sygnały płynące z zasmogowanej wciąż Polski – podkreśla Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego. – Widzimy, że wdrażane działania, szczególnie likwidacja “kopciuchów”, zaczynają przynosić rezultaty. Niezmiernie ważne jest jednak, żeby władze rządowe i samorządowe nie spoczęły na laurach i kontynuowały te działania. Nie zapominajmy, że w rekordowej Nowej Rudzie stężenie rakotwórczego BaP to wciąż 900% dopuszczalnej normy, a liczba dni smogowych w najbardziej zanieczyszczonych miejscowościach to wciąż dwa do trzech miesięcy! Powietrze powoli się poprawia, zmniejsza się również liczba zgonów wywołanych zanieczyszczeniem, ale sytuacja jest wciąż bardzo zła. W Polsce wciąż dymi 3 miliony „kopciuchów”. Niestety, widzimy w niektórych województwach próby rozmontowywania uchwał antysmogowych i zezwalania na użytkowanie „kopciuchów”. Kontynuacja, a nawet przyspieszenie działań antysmogowych jest kluczowa dla poprawy jakości powietrza w naszym kraju - dodaje Piotr Siergiej.

• 1. Nowa Ruda - 9
• 2. Nowy Targ - 7
• Sucha Beskidzka - 7
• Nowe Miasto Lubawskie - 7
• 3. Nowy Sącz - 6
• Szczawnica - 6
• Wadowice - 6
• Rybnik - 6
• Godów - 6
• Żywiec – 6

• 1. Nowa Ruda - 38
• 2. Pszczyna - 37
• 3. Sucha Beskidzka - 36
• 4. Nowy Targ - 33
• 5. Radomsko - 32
• Nowy Sącz - 32
• Zdzieszowice - 32
• Wodzisław Śląski - 32
• Żywiec - 32
• Nowe Miasto Lubawskie - 32

• 1. Nowa Ruda - 95
• 2. Sucha Beskidzka - 76
• 3. Pszczyna - 75
• 4. Żywiec - 62
• 5. Nowy Targ - 57
• 6. Nowy Sącz - 56
• 7. Wodzisław Śląski - 54
• 8. Nowe Miasto Lubawskie - 53
• 9. Radomsko - 52
• 10. Zduńska Wola - 52