Sokół na dwóch kołach

Każdy szanujący się kolekcjoner starych motocykli chciałby mieć w swoich zbiorach sokoła 600 RT, który niewątpliwie należał do najbardziej popularnych jednośladów II Rzeczpospolitej. Odegrał on również niepoślednią rolę w trakcie kampanii wrześniowej, potwierdzając w całej rozciągłości wszystkie swoje walory.
Udział sokoła w działaniach wojennych nie był zresztą dziełem przypadku. Wręcz odwrotnie. Powstał właśnie na zlecenie armii, która dotkliwie odczuwała brak średniego motocykla przystosowanego do spełniania zadań pomocniczych. Roli tej nie mógł pełnić ciężki motocykl, jakim był sokół 1000, produkowany w wersji z wózkiem bocznym. Prace nad sokołem 600 rozpoczęły się w 1933 r., a szefem tego projektu był dyrektor działu motocyklowego Państwowych Zakładów Inżynieryjnych Tadeusz Rudawski. W związku z tym, że potrzeby armii były znacznie mniejsze niż możliwości produkcyjne P.Z.Inż., postanowiono opracować taki motocykl, który znalazłby uznanie również w oczach cywilnego użytkownika. Nie było to wcale proste zadanie ze względu na bardzo dużą konkurencję ze strony firm europejskich i amerykańskich. Jednoślady przez nie wytwarzane charakteryzowały się bowiem wysoką jakością i bardzo przystępną ceną.
Prace nad sokołem przebiegały niezwykle sprawnie. Już na początku 1935 r. były gotowe trzy prototypy, które przetestowano w najtrudniejszych warunkach drogowych i pogodowych. Przemierzyły one także tysiące kilometrów po poligonowych wertepach. Wszystkie te próby sokół zaliczył z oceną celującą, a wojskowi eksperci byli wprost oczarowani jego możliwościami. W tej sytuacji nie pozostawało nic innego, jak podjąć decyzję o skierowaniu "sześćsetki" do produkcji seryjnej. Trudno doprawdy wymienić wszystkie zalety motocykla skonstruowanego pod kierunkiem Tadeusza Rudawskiego. Wojskowi specjaliści w swoich sprawozdaniach z testów podkreślali, że jest on niezawodny, wytrzymały i bardzo tani w eksploatacji. O niebywałej sprawności sokoła 600 najlepiej świadczy fakt zaliczenia przez niego Kasprowego Wierchu w sierpniu 1939 roku.
"Sześćsetka" pod względem konstrukcyjnym nawiązuje wyraźnie do angielskich jednośladów, co wynika z preferencji jej twórcy. Całkowicie oryginalna była natomiast jednostka napędowa wyposażona w obiegowo-rozbryzgowy układ olejenia z dodatkowym smarowaniem gładzi cylindra. Współpracowała ona ze skrzynią biegów o trzech przełożeniach, wykonaną jako oddzielny podzespół, co znakomicie ułatwiało wszelkie naprawy silnika.
Twórcy nowego motocykla z dużym niepokojem czekali na jego rynkowy debiut. Szybko okazało się jednak, że obawy te były całkowicie nieuzasadnione. Sokół 600 RT sprzedawał się bardzo dobrze, skutecznie rywalizując ze świetnymi motocyklami europejskimi także pod względem ceny.
Państwowe Zakłady Inżynieryjne - producent "sześćsetki" - systematycznie zwiększały liczbę polskich podzespołów w motocyklu. Tuż przed wybuchem wojny z importu pochodziły jedynie łożyska, gaźniki, łańcuchy i prądnice. Na bazie sokoła 600 RT skonstruowano także jego wersję sportową napędzaną górnozaworowym silnikiem o mocy 22 KM. Motocykl ten mógł jeździć z prędkością maksymalną 130 km/h. Jednak prace nad nim nigdy nie wyszły poza stadium prototypu.
KM