Specjaliści w jednym miejscu

Każdy, kto poszukuje odpowiedzi na pytania z zakresu chorób nowotworowych, może przesłać e-mail pod adresem Krakowskiego Komitetu Zwalczania Raka (KKZR), Stowarzyszenia działającego w Centrum Onkologii w Krakowie, przy ul. Garncarskiej: [email protected]. Lekarze onkolodzy odpowiedzą na Państwa pytania na łamach Dziennika Polskiego. Dziś poruszamy temat raka jajnika.

Moja mama zachorowała na raka jajnika - pisze Czytelniczka. - Chorobę rozpoznano dopiero po operacji w szpitalu powiatowym, potem była chemioterapia w innym mieście. Mama na kontrole jeździła jeszcze gdzie indziej. Kiedy choroba wróciła, znów konsultowało ją wielu specjalistów, w różnych miejscach. W końcu, kiedy nie było już nic do zrobienia, pojawił się problem z wodobrzuszem i znów odsyłano mamę w różne miejsca. Czy w Małopolsce istnieją ośrodki, które zajmują się kompleksowo leczeniem raka jajnika, od operacji aż po leczenie objawów tej nieuleczalnej choroby?

Odpowiada prof. dr hab. med. Paweł Blecharz, kierownik Kliniki Ginekologii Onkologicznej w Centrum Onkologii w Krakowie, członek Stowarzyszenia Krakowski Komitet Zwalczania Raka.

1 stycznia 2017 r. w krakowskim oddziale Centrum Onkologii Instytutu im. M. Skłodowskiej-Curie przy ul. Garncarskiej 11, rozpoczęła działalność Poradnia Guzów Jajnika i wielodyscyplinarny Zespół ds. Leczenia Nowotworów Jajnika. Poradnia powstała, aby ułatwić lekarzom i pacjentkom wybór miejsca diagnostyki i leczenia guzów jajnika. Nasze Centrum Onkologii ma wieloletnie doświadczenia w leczeniu nowotworów jajnika, rocznie leczy ponad 150 chorych z guzami jajników.

W ramach Poradni pacjentkom oferowana będzie pełna diagnostyka biochemiczna (markery nowotworowe i inne badania), genetyczna (badanie mutacji genetycznych) oraz obrazowa (badania USG, tomografii komputerowej, PET i inne). Chore wymagające leczenia będą mogły skorzystać z opieki doświadczonych lekarzy - ginekologów, chirurgów, onkologów klinicznych, a także psychologów, fizjoterapeutów i wielu innych.

Czym jest guz jajnika?

- W większości przypadków guzy jajnika są łagodnymi, samoistnie ustępującymi zmianami - mówi prof. dr hab. n. med. Paweł Blecharz, kierownik Poradni i Zespołu. - Jednak wielokrotnie trudno jest jednoznacznie stwierdzić, czy zmiana wymaga tylko obserwacji, czy już leczenia operacyjnego. Ponadto guzy nowotworowe jajnika rozwijają się w sposób utajony i w momencie diagnozy występują już w postaci zaawansowanej, co diametralnie zmienia sytuację pacjentki i wymaga specjalistycznego i skomplikowanego leczenia. Dlatego diagnostyka i leczenie wymaga specjalistycznych i doświadczonych ośrodków. Zdecydowana większość nowotworów jajnika to raki, choć nierzadko spotykane są inne nowotwory łagodne i złośliwe, zwłaszcza u młodych kobiet.

Czy rak jajnika to problem społeczny?

- Tak, z kilku powodów - odpowiada prof. Blecharz. - Powoli, lecz regularnie rośnie liczba przypadków tej choroby, w naszym kraju przekroczyła już liczbę przypadków raka szyjki macicy i wynosi około 3500 zachorowań na rok.

Rak jajnika nie daje wczesnych objawów i jest rozpoznawany zwykle w zaawansowanym stopniu choroby, gdy leczenie jest najbardziej skomplikowane. Rokowanie tych pacjentek jest złe - 5 lat przeżywa około 35 proc., jednak jeśli są leczone w specjalistycznych ośrodkach, żyją wyraźnie dłużej. Nie ma metody wczesnego wykrywania tej choroby, dlatego jedyną szansą wydłużenia życia chorych jest zapewnienie im specjalistycznej, kompleksowej opieki onkologicznej.

Dlaczego leczenia nowotworów jajnika jest takie skomplikowane?

Dlatego że rak jajnika w 75 proc. przypadków w momencie diagnozy jest rozpoznawany w stopniu zaawansowanym, gdy samo wycięcie jajników nie wystarcza. Potrzebne są umiejętności w zakresie chirurgii jelit i wątroby, możliwość chemioterapii na wielu etapach choroby - przed operacją, w jej trakcie oraz po operacji. Zwłaszcza leczenie chirurgiczne wymaga doświadczonego zespołu i wysokiej jakości opieki okołooperacyjnej.

- Efekt tego leczenia ma największy wpływ na losy pacjentek, dlatego powinno być ono prowadzone w wyspecjalizowanych ośrodkach - podkreśla prof. Blecharz. - Błędy popełnione na początku leczenia drastycznie pogarszają rokowanie chorych.

Jak obecnie wygląda leczenie pacjentek?

Niewiele jest w Polsce ośrodków zapewniających kompleksowość leczenia raka jajnika. Zazwyczaj podzielone jest ono pomiędzy różne szpitale i różnych lekarzy, o różnym doświadczeniu w leczeniu tej groźnej choroby. Finansowanie skomplikowanych zabiegów chirurgicznych jest niewystarczające, dlatego niewiele szpitali chce się nimi zajmować, a to właśnie jakość leczenia chirurgicznego ma największy wpływ na wydłużenie życia chorych.

Dlaczego potrzebna jest kompleksowa opieka?

Leczenie tej choroby jest wieloetapowe, z okresami remisji i nawrotów. Chore oraz ich rodziny poddawane są dużej presji psychicznej i fizycznej, dlatego ich wielokierunkowe wsparcie jest niezwykle ważne. Dostęp do nowoczesnych technik leczenia i nowych leków również jest ograniczony do pewnej liczby ośrodków, co jest naturalnym ogólnoświatowym trendem. Pacjentki muszą znajdować się w regularnych kontrolach, aż do terminalnego okresu choroby i śmierci. Koncepcja centralizacji leczenia raka jajnika jest uznana i akceptowana w całym świecie cywilizacji zachodniej.

Kto może zgłosić się do poradni Nowotworów Jajnika w Centrum Onkologii w Krakowie?

- Każda pacjentka, u której stwierdzono guza jajnika lub podejrzenie nowotworu tego narządu, może zgłosić się do Poradni Nowotworów Janika, także bez skierowania, od poniedziałku do piątku, z wyjątkiem środy, w godzinach od 7.30 do 10 - odpowiada prof. Paweł Blecharz. - Pacjentki prosimy o zabranie aktualnych badań lekarskich i dowodu ubezpieczenia zdrowotnego.

Krakowski Komitet Zwalczania Raka został założony w 2010 r. przez grupę lekarzy z Centrum Onkologii w Krakowie. Celem Stowarzyszenia są działania związane z profilaktyką, diagnostyką i leczeniem chorych na nowotwory, wspieranie rozwoju naukowego. Stowarzyszenie współpracuje z dyrekcją Instytutu Onkologii wspierając ją w przedsięwzięciach związanych m.in. z zakupem sprzętu, pozyskiwaniem funduszy na inwestycje i remonty. KKZR jest Organizacją Pożytku Publicznego, którą można wspomóc 1 proc. podatku: KRS 0000376025, Bank Millenium SA w Krakowie: 48 1160 2202 0000 0001 7793 1405