Spór o kontrolę nad ekofunduszami

Zablokowanie możliwości realizowania przez samorządy wojewódzkie polityki ekologicznej i tworzenia własnych projektów w tej dziedzinie! Naruszenie samodzielności samorządowych osób prawnych! Kolejne zabranie kompetencji samorządom regionalnym! Tak władze samorządowe naszego regionu mówią o próbie przejęcia przez rząd nadzoru nad Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które dziś podlegają marszałkom poszczególnych regionów. Rezolucję sprzeciwiającą się zmianom przyjmie dziś małopolski sejmik.

Na pierwszym posiedzeniu w 2017 r. Sejm zajmie się projektem nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska, dotyczącym wojewódzkich funduszy. Zgłosili go posłowie PiS. Oficjalnie powód zmian przepisów o powoływaniu rad nadzorczych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska to chęć „zmniejszenia kosztów ich funkcjonowania”. W tle jest jednak polityka. Rząd chce ograniczyć rolę marszałków z PO i PSL. Chodzi także o to, kto będzie decydował o wydawaniu miliardów złotych na inwestycje ekologiczne w całym kraju, a setek milionów w samej Małopolsce.

Rada Nadzorcza Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie liczy siedmiu członków. Jeśli Sejm uchwali projekt autorstwa PiS, jej skład zmaleje do pięciu osób. Ale zmieni się też sposób powoływania rad nadzorczych. Obecnie decyduje sejmik, a projekt PiS oddaje wszystko w ręce ministra środowiska. Tak skompletowane rady powołają nowe zarządy funduszy i to w ciągu dwóch miesięcy od przyjęcia ustawy. Samorządy przestaną zatem decydować o wydatkach na ekologię już wiosną.

„Sejmik Województwa Małopolskiego z ogromnym niepokojem obserwuje i jednocześnie wyraża sprzeciw wobec postępującej centralizacji instytucji w Polsce” - czytamy w projekcie rezolucji, który dziś przyjmą radni. Przypomniano w niej, że niedawno rząd zabrał marszałkom ośrodki doradztwa rolniczego. Wprawdzie projekt PiS nie zakłada formalnego przejęcie funduszy ekologicznych, ale poprzez zmianę sposobu powoływania ich władz praktycznie uzależni je od decyzji rządu. Samorządy - choć nadal będą odpowiadać za te fundusze - całkowicie stracą nad nimi kontrolę. Według radnych małopolskiego sejmiku takie rozwiązanie narusza konstytucję, bo odbiera samorządowi uprawnienia do wykonywania istotnych zadań.

Zmiana sposobu powoływania władz ekologicznych funduszy to kolejna próba zmniejszenia roli marszałków. Od kilku miesięcy trwają dyskusje o przejęciu części pieniędzy wojewódzkich funduszy wydawanych na inwestycje wodno-ściekowe. Ma się nimi „zaopiekować” nowy podmiot podległy rządowi - Wody Polskie. Uszczupli to pulę dzieloną przez fundusze w regionach o jedną trzecią.

***

Będzie mniej pieniędzy na walkę ze smogiem

Największe obawy związane z planem przejęcia nadzoru nad WFOŚiGW w Krakowie przez rząd dotyczą ograniczenia wydatków na walkę ze smogiem. Jednym z priorytetów polityki ekologicznej w naszym regionie jest likwidacja starych pieców węglowych. Politycy PiS sceptycznie podchodzą do tak masowej wymiany starych kotłów grzewczych na nowe i ograniczenia zużycia węgla. Gdy oni będą decydować o przekazywaniu dotacji, mogą ograniczyć wydatki na likwidację pieców węglowych.