Spóźniony gest

Tym bardziej że Biały Dom nakazał również natychmiastowe zamknięcie - jako placówek szpiegowskich - dwóch luksusowych rezydencji na wybrzeżu Atlantyku, w których używali życia rosyjscy dyplomaci akredytowani przy rządzie USA, oraz przy nowojorskiej siedzibie ONZ.

Jest to reakcja na zhakowanie przez Rosjan szefostwa Partii Demokratycznej w czasie ostatniej kampanii wyborczej i w efekcie kompromitację Hillary Clinton. Amerykańskie służby wywiadowcze i śledcze, które początkowo publicznie spierały się w tej sprawie, od jakiegoś czasu zgodnie uznały, że był to atak inspirowany przez Kreml, a nawet, że dokonany miał zostać na osobiste polecenie prezydenta Putina.

Co prawda, ingerencja obcego (i to wrogiego) państwa w kampanię prezydencką może wzbudzać u Amerykanów lęk przed „pokojowym wrogim przejęciem” ich kraju, z wykorzystaniem słabości i nieodporności instytucji demokratycznych. Ale trudno zrozumieć, dlaczego wcześniej Obama nie podjął podobnych kroków ani w reakcji na zestrzelenie przez Rosjan cywilnego malezyjskiego samolotu, ani na okupację Krymu, ani nawet ostatnio - na rosyjskie ludobójstwo w Aleppo.

Przez większość z ośmiu lat swej prezydenckiej kadencji Barack Obama uprawiał (nie tylko zresztą wobec Moskwy) politykę ustępstw i słabości. Jeśli idzie o Rosję, to wszystko zaczęło się w 2009 roku od teatralnego naciśnięcia na komputerach przycisku „RESET” przez ministrów Ławrowa i Clinton, co miało symbolizować przezwyciężenie całej konfrontacyjnej historii stosunków amerykańsko-rosyjskich. A działo się to ledwie kilka miesięcy po tym, jak wojska rosyjskie wtargnęły do Gruzji, anektując de facto Abchazję i Osetię Południową.

Kiedy przeszło trzy lata później kandydat Partii Republikańskiej Mitt Romney w trakcie debaty telewizyjnej z Obamą stwierdził, iż strategicznie największym wyzwaniem dla Ameryki będzie Rosja, prezydent wybuchnął teatralnym śmiechem, szydząc ze swego konkurenta i pokazując nań palcem, iż „to człowiek, który nie zauważył, że skończyła się zimna wojna”. Krótko potem nastąpiła rosyjska agresja przeciw Ukrainie i Obama - chcąc nie chcąc - powoli musiał zacząć zmieniać front.

Gdy w końcu udało się go przekonać do postawienia w Polsce i państwach bałtyckich garstki swoich żołnierzy (1 brygada US Army i 4 bataliony NATO), Moskwa planuje w odpowiedzi przerzucić 4126 wagonów z transportem żołnierzy i sprzętu na Białoruś, w pobliże granicy polskiej i litewskiej. Rażąca jest dysproporcja siły owych posunięć. A z dzisiejszej perspektywy widać, że cztery lata temu różnica pomiędzy Obamą a Romneyem była taka, jak pomiędzy elokwentnym naiwniakiem i mięczakiem a roztropnym politycznym realistą.

Teraz, gdy przegrany Obama oddaje władzę za dwa tygodnie, jego stanowcze kroki wyglądają mało poważnie. W polityce bowiem, tym, co ma absolutnie kluczowe znaczenie, jest czas. Odchodzący prezydent nie robił tego, co trzeba było robić wtedy, gdy w jego rękach znajdowały się losy świata. Teraz - niczego już nie jest w stanie zmienić ani naprawić; a ta jego faktyczna bezsilność jest oczywista także na Kremlu.

Toteż - co wielce charakterystyczne - Putin nawet nie zareagował na wypowiedzianą mu „wojnę”, a jego rzecznik lekceważąco oznajmił, iż Moskwa interesuje się tym, jaką politykę będzie prowadzić prezydent Trump. W efekcie, sankcjami Obamy ponoć najbardziej zmartwiono się w rosyjskim konsulacie w San Francisco, gdyż pośród wyrzuconych szpiegów znalazł się także tamtejszy wysokiej klasy... kucharz, który tym razem nie mógł już uszykować corocznej luksusowej kolacji sylwestrowej.