Starzeją się tak jak my

Organizatorzy tegorocznej, ósmej już edycji Światowego Dnia Nerki zachęcali wszystkich do rozpoczynania każdego dnia od wzniesienia toastu... szklanką wody. Ten gest ma nam uświadomić, jak ważne dla zdrowia jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Nerki filtrują codziennie nawet 1500 l krwi, a picie wody ma ogromny wpływ na pracę tego narządu.

Pracują całą dobę

Woda jest dla nerek jak paliwo, które dodaje im energii i siły do działania. Według zaleceń, powinniśmy wypijać ok. 2-3 litrów płynów dziennie, co w przeliczeniu daje 8-12 szklanek. Pamiętajmy, że w zalecanej dawce, poza czystą wodą, powinniśmy ująć wszystkie inne napoje i pokarmy, które ją zawierają. Szacuje się, że ok. 20-30 proc. zapotrzebowania na wodę znajduje się w spożywanych przez nas posiłkach, resztę musimy dostarczyć w napojach.

Nerki pracują 24 godziny na dobę i to właśnie one:

- usuwają z organizmu toksyczne substancje przemiany materii;

- utrzymują równowagę substancji mineralnych (sodu, wapnia, potasu i fosforanów) oraz bilans płynów;

- utrzymują prawidłowe ciśnienie krwi;

- pomagają w tworzeniu czerwonych ciałek krwi;

- biorą udział w wytwarzaniu tzw. aktywnej witaminy D pozwalającej zachować zdrowe kości.

Starzeją się

Nerki się starzeją. Badania pokazują, że po 40. roku życia efektywność ich pracy zmniejsza się o ok. 10 proc. z każdą kolejną dekadą. Tym samym rośnie prawdopodobieństwo wystąpienia przewlekłej choroby nerek (PChN), nazywanej także cichym zabójcą, ponieważ u większości pacjentów przebiega bezobjawowo przez kilka, a nawet kilkadziesiąt lat.

Z upływem czasu nie jesteśmy w stanie walczyć, ale w ramach podstawowej opieki medycznej możemy wykonywać co jakiś czas badania kontrolne krwi i moczu. Pamiętajmy, że jednorazowe badanie laboratoryjne nie pozwala na rozpoznanie PCHN – wszelkie odchylenia w badaniach muszą być potwierdzone przez okres minimum trzech miesięcy.

Wymagają ochrony

Działania zapobiegawcze, które chronią nerki to:

- w przypadku cukrzycy – kontrola stężenia glukozy we krwi;

- kontrola ciśnienia tętniczego;

- przestrzeganie diety DASH (Dietery Approaches to Stop Hypertension – to program żywieniowy oparty na diecie śródziemnomorskiej, dzięki któremu można obniżyć ciśnienie tętnicze);

- ograniczenie spożycia białka w diecie, szczególnie przez osoby, u których potwierdzono PChN;

- redukcja masy ciała (otyłość, nadwaga);

- znaczne ograniczenie spożycia soli kuchennej;

- wdrożenie wysiłku fizycznego w postaci ćwiczeń aerobowych (czyli tlenowych) minimum 2-3 razy w tygodniu po 30-40 minut;

- ograniczenie spożycia alkoholu;

- zwiększenie zawartości potasu w diecie do 3,5 g/dobę;

- rzucenie palenia;

- spożywanie dużej ilości płynów i ograniczenie stosowania leków przeciwbólowych.

A jeśli źle działają…

Kiedy nerki stają się mniej sprawne mówimy o ich niewydolności. Wyróżniamy jej dwie postacie: ostrą i przewlekłą. Ostra niewydolność nerek oznacza nagłe upośledzenie ich czynności, a do jej przyczyn należą: zmniejszenie przepływu krwi przez nerki, uszkodzenie ich miąższu bądź utrudnienie wydalania moczu. Najczęściej do ich powstania przyczynia się nagła utrata krwi (krwotok) lub odwodnienie spowodowane np. biegunką czy wymiotami.

O przewlekłej chorobie nerek mówimy, gdy ich uszkodzenie utrzymuje się dłużej niż 3 miesiące. Przyczyną może być cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie, kłębuszkowe zapalenie nerek, ich torbielowatość, wady wrodzone.

Kiedy nerki przestają działać lub wykazują śladowe funkcje mówimy o ich schyłkowej niewydolności, która wymaga leczenia nerkozastępczego: dializoterapii (otrzewnowej, która może być wykonywana w domu lub hemodializy wykonywanej w szpitalu) albo przeszczepienia nerki.

Napisz do autora:
[email protected]