Stawić czoła chorobie

Prof. Krystyna Gałuszko Fot. archiwum

PSYCHOONKOLOGIA. Każda ciężka choroba, zwłaszcza nowotworowa, przewraca nasze życie do góry nogami i odciska ogromne piętno na psychice

- Psychika odgrywa dużą rolę w każdej trudnej sytuacji życiowej, a choroba jest jedną z takich sytuacji, z którymi człowiek się styka i musi jakoś sobie z nimi poradzić - mówi prof. de Walden-Gałuszko i dodaje, że psychika jest niezwykle ważna zarówno w momencie zauważenia zmian i podjęcia decyzji o zgłoszeniu się do lekarza, następnie w trakcie leczenia, jak i później, w momencie wyzdrowienia. Bo to też nie jest takie proste. Nigdy bowiem nie wiemy, nawet po ustąpieniu objawów, czy to stan wyzdrowienia, czy stan remisji. Na odpowiedź musimy poczekać kilka lat i te kilka lat również wymagają mobilizacji psychicznej.

- Ten okres trzeba dobrze wykorzystać, nie poddając się lękom, czy też myślom, jak to będzie. Silna psychika i mobilizacja potrzebna jest również wtedy, kiedy okazuje się, że choroba nas zwycięża - mówi prof. Gałuszko.

W okresie progresji choroby niektóre osoby się załamują, ogarnia je poczucie bezradności i beznadziei, natomiast inne potrafią ten okres przeżyć w sposób optymistyczny i zmobilizowany. Między tymi grupami chorych występuje "statystycznie istotna" różnica w długości życia na korzyść tej drugiej grupy. Oznacza to, że na każdym etapie choroby reakcje psychiczne w ogromnym stopniu kształtują nasze zachowanie i wpływają na jakość życia. Można wszystkie te etapy przeżyć w ogromnym lęku, bezradności, miotaniu się od ściany do ściany. Wtedy człowiek te okresy przeżywa bardzo smutno, czym obniża swoje możliwości wyleczenia. Może też potraktować to jako wyzwanie i później mieć satysfakcję z tego, że tak dzielnie stawiło się czoła chorobie.

Prof. de Walden-Gałuszko przyznaje, że bardzo powszechną reakcją na diagnozę "rak" jest obwinianie siebie samego i pytanie:

Dlaczego właśnie ja?

Jednak traktowanie choroby jako kary za grzechy jest z gruntu fałszywe i trzeba koniecznie podjąć próbę zmiany tego rodzaju myślenia. Taka sytuacja wymaga pomocy, przepracowania tego pytania i stopniowej zmiany pytania na inne: co ja mogę w tej sytuacji zrobić. Jakie zadanie stoi obecnie przede mną?

Dopiero od niedawna zrodził się w pacjentach onkologicznych duch walki. Mówimy otwarcie jak wyglądało nasze spotkanie z nowotworem, pokazujemy twarze, nie chcemy być anonimowi. Znamienne jest to, że ten piękny ruch zapoczątkowały kobiety - Amazonki. Dziś już wiemy, że pomoc psychologiczna i techniki psychologiczne, choć nie są metodami odwracającymi proces nowotworowy, pomagają w leczeniu. Gdzie chorzy mogą szukać pomocy psychologicznej? Według prof. Walden-Gałuszko nie jest z tym, niestety, zbyt dobrze.

- Na pewno przy wszystkich większych ośrodkach onkologicznych stacjonarnych taka pomoc występuje, chociaż nie w dostatecznym stopniu. W Polskim Towarzystwie Psychoonkologicznym mamy listę psychoonkologów z różnych województw, do których możemy kierować chorych. Zazwyczaj piszą do nas rodziny z prośbą o namiary. Kontakt z PTPO to www.ptpo.org.pl.

Jestem przy tobie

Przykładem pomocy psychologicznej może być program "Jestem przy Tobie", który na swoim portalu www.jestemprzytobie.pl udziela wsparcia chorym. W ramach samopomocy emocjonalnej portal podaje zasady Nauki Racjonalnych Zachowań, które warto próbować zastosować: *podejmij świadomą decyzję afirmacji życia; *postępuj zgodnie z samym sobą, nie wbrew sobie; *nie wsłuchuj się w opowiadania innych, jeśli czujesz, że te wiadomości ci nie służą; *nie buduj w sobie poczucia winy za powstanie choroby, wyciągaj wnioski co dla ciebie jest korzystne, a co nie; *postaraj się zaakceptować nieznane, dając sobie czas, oraz zrozumieć, że w życiu często nie ma gwarancji; *mimo pomocy ze strony personelu medycznego i bliskich, staraj się znaleźć osobistą drogę radzenia sobie z problemami; *znajdź w sobie miejsce na uśmiech i przyjemności, na które może dawno nie miałaś czasu; *realizuj postawę miłości wobec ludzi; *zdobywaj dystans wobec własnej osoby, bólu i cierpienia; *dziel się swoimi emocjami - wcale nie musisz być zawsze dzielna, masz prawo do okazywania strachu, niepewności, złości.