Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Sterowanie automatyczne (5)

Redakcja
 ABC klimatyzacji

Do licznej rodziny regulatorów różnicy ciśnień bezpośredniego działania, regulujących w rzeczywistości natężenie przepływu, należy zawór pełniący w małych instalacjach grzewczych bardzo istotną rolę. Jest to zawór zwany upustowym lub różnicowym.

Zawory upustowe

 Są to zawory mufowe, utrzymujące stałą różnicę ciśnień i wykonywane dla średnic w zakresie 15 - 32 mm. Pracują zwykle w przedziale ciśnień 0,1 - 0,6 bara. Zawór o średnicy 20 mm może obsłużyć przy parametrach 90/70 st. C instalację o mocy do 70 kW. Montując zawór upustowy za pompą, pomiędzy przewodem zasilającym a powrotnym, zapewniamy minimalny przepływ przez kocioł wody o podwyższonej temperaturze, co zapobiega wzmożonej korozji wywołanej skraplaniem pary wodnej zawartej w spalinach i jest szczególnie ważne dla kotłów opalanych olejem opałowym, zawierającym znacznie więcej siarki niż gaz ziemny.
 Umieszczenie zaworu upustowego na przewodzie zasilającym za pompą i powrót do tegoż przewodu przed pompą (obejście pompy) zapewni upustową regulację ogrzewania, otwierając się przy zmniejszonym obciążeniu instalacji spowodowanym zamknięciem zaworów termostatycznych.
 Regulatory upustowe typu AVDO firmy Danfoss są produkowane w wersji przelotowej i kątowej dla średnic 15, 20 i 25 mm. Zawór kątowy DU 145 Honeywell posiada średnicę 20 mm, a zawory kątowe DU 146 i DU 146 M - 20 i 32 mm i są wyposażone w czytelny wskaźnik różnicy ciśnień. Nastawa fabryczna tych zaworów wynosi 0,2 bara.

Regulatory temperatury bezpośredniego działania

 Drugą ważną funkcją, jaką pełnią regulatory bezpośredniego działania jest regulacja temperatury. Do tej grupy zaworów zalicza się również popularne i produkowane w milionach egzemplarzy termostatyczne zawory grzejnikowe, którym w następnych odcinkach poświęcimy więcej uwagi.
 Klasycznym przykładem regulatora temperatury są zawory typu BTO produkcji Polna - Przemyśl. Są to regulatory proporcjonalne, o zakresie nastaw 20 - 100 st. C i średnicach 20 - 32 mm dla typu BTO i 20 - 65 mm - wariant BTO-W. Czujnik zaworu połączony jest kapilarą z właściwym zaworem, czyli z siłownikiem. Zmiana temperatury czujnika powoduje zmianę ciśnienia czynnika manometrycznego, którym w tym przypadku jest olej silikonowy umieszczony w przestrzeni o stałej objętości (czujnik, kapilara i komora siłownika). Grzybek zaworu zespolony jest z denkiem mieszka i na niego działają zmiany ciśnienia przekazywane z czujnika. W czujniku znajduje się nakrętka regulująca długość sprężyny elementu i ustawiająca zadaną temperaturę. Na tej zasadzie zbudowane są wszystkie regulatory temperatury bezpośredniego działania.
 Innym krajowym producentem tego typu urządzeń jest wrocławski Termen. W ofercie tej firmy znajdują się dwa warianty regulatorów: typu RTB z zaworem zamykającym i dwudrogowe, w których wzrost temperatury powoduje zmniejszenie przepływu przez odgałęzienie boczne. Średnice zaworów od 15 do 50 mm, zakres temperatur 20 - 120 st. C, maksymalna temperatura czynnika 150 st. C. Czujniki wytwarzane są w czterech wersjach, w wykonaniu rurowym, spiralnym, z miejscową lub zdalną nastawą. Czujnik spiralny służy do regulacji temperatury powietrza.
 Wśród regulatorów temperatury produkowanych przez firmę Samson znajduje się jednostka z zaworem trójdrogowym pracującym jako mieszacz, a także zawory będące czujnikami lub ogranicznikami temperatury bezpieczeństwa, zamykającymi i blokującymi przepływ po przekroczeniu zadanej wartości.
 Zawory o większych średnicach, do 100 mm, ma w swej ofercie Honeywell-
-Braukmann. Do podstawowej funkcji regulatorów bezpośredniego działania należy regulacja temperatury w wymiennikach i podgrzewaczach ciepłej wody.

Miarkowniki ciągu

 Jedną z odmian regulatorów temperatury bezpośredniego działania są posiadające długotrwały rodowód miarkowniki ciągu, czyli regulatory paleniskowe, będące dla prostych konstrukcji kotłów opalanych paliwem stałym jedynym elementem automatycznej regulacji.
 Umieszczony w kotle czujnik z nastawną podziałką oznaczającą temperaturę w stopniach Celsjusza, poprzez dźwignię reguluje położenie drzwiczek kotła, przez które dostarczane jest powietrze do spalania. Regulator paleniskowy FR 124 Honeywell posiada przyłącze o średnicy 20 mm. Typ FR 124B jest wyposażony w ogranicznik, który po osiągnięciu temperatury 106 st. C dodatkowo rygluje klapę powietrzną.
 Innym urządzeniem zabezpieczającym kotły przed przekroczeniem określonej temperatury i pracującym na podobnej zasadzie jest termiczne zabezpieczenie odpływu TS 130, również produkcji Honeywella. Tworzy go przelotowy zawór o średnicy 20 mm połączony przewodem kapilarnym z umieszczonym w kotle czujnikiem. W przypadku przekroczenia zadanej temperatury otwiera dodatkowy wypływ z przewodu połączonego z głównym rurociągiem zasilającym instalację grzewczą.
 Za tydzień zajmiemy się najbardziej popularnymi regulatorami temperatury bezpośredniego działania - termostatycznymi zaworami grzejnikowymi.

Zbigniew Szpil

Fot. Autor???

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski