Straciłeś zatrudnienie za granicą? Możesz starać się o zasiłek

- Najwięcej osób pobiera świadczenia po pracy w Holandii, Niemczech oraz Wielkiej Brytanii - mówi Katarzyna Nyklewicz, kierownik Zespołu Promocji i Informacji Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie i informuje, jak w przypadku utraty pracy za granicą starać się o zasiłek dla bezrobotnych.

Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego obowiązują od wejścia Polski do Unii Europejskiej. W przypadku utraty pracy za granicą należy jeszcze przed powrotem do Polski starać się o zasiłek w tym kraju, w którym się pracowało. Aby jednak nabyć uprawnienia do zasiłku, należy przepracować w danym państwie odpowiedni okres. Unijna koordynacja systemu zabezpieczenia społecznego obejmuje kraje na terenie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii.

Polacy, którzy utracili pracę w którymś z tych państw i nabyli w danym kraju prawo do zasiłku dla bezrobotnych, decydując się na powrót do ojczyzny, mogą skorzystać z tzw. transferu zasiłku do Polski. Oznacza to, że instytucja zagraniczna będzie wypłacała zasiłek podczas poszukiwania pracy w Polsce przez okres od 3 do 6 miesięcy i w wysokości przez nią ustalonej. W tym celu należy pamiętać o dokumencie U2.

Aby go otrzymać należy w kraju, w którym się pracowało, zarejestrować się we właściwej instytucji ds. bezrobocia i uzyskać prawo do zasiłku, pozostać w dyspozycji urzędu przez 4 tygodnie oraz złożyć wniosek o wydanie dokumentu U2 w związku z zamiarem powrotu do ojczyzny i poszukiwaniem pracy w Polsce. Po przyjeździe do Polski konieczna jest rejestracja w powiatowym urzędzie pracy - do 7 dni od dnia wyjazdu z państwa, które przyznało zasiłek.

Jeżeli ktoś nie spełnia warunków do otrzymania zasiłku w kraju, w którym ostatnio pracował lub prowadził działalność gospodarczą, po powrocie do Polski prawo do zasiłku dla bezrobotnych (z zaliczeniem okresów pracy za granicą) będzie ustalane na podstawie polskiego ustawodawstwa przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, w przypadku gdy: ostatni okres ubezpieczenia pracownika był na terenie Polski; ostatni okres ubezpieczenia nie był w Polsce, ale miejsce zamieszkania podczas pracy za granicą było w Polsce (art. 11 Rozporządzenia 987/2009 - służący ustaleniu miejsca zamieszkania).

Aby uzyskać zasiłek w Polsce trzeba zarejestrować się jako osoba bezrobotna w powiatowym urzędzie pracy, właściwym ze względu na miejsce zameldowania (stałego lub czasowego), wypełnić wniosek o ustalenie prawa do zasiłku i złożyć dokument U1 potwierdzający zatrudnienie w krajach UE/EOG lub Szwajcarii. U1 jest jedynym dokumentem urzędowym potwierdzającym okres zatrudnienia, ubezpieczenia i prowadzenia działalności gospodarczej za granicą. Wniosek o jego wydanie należy złożyć w zagranicznej instytucji ds. bezrobocia jeszcze przed powrotem do Polski. Komplet dokumentów pozwoli na wydanie decyzji przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie w terminie miesiąca.

Jeżeli ktoś zapomni o U1, wówczas WUP sam wystąpi o wydanie tego dokumentu. Trwa to jednak znacznie dłużej - szacowany czas oczekiwania na dokument U1 z zagranicznej instytucji wynosi bowiem 3-6 miesięcy.

I jeszcze jedna ważna sprawa. Okresy zatrudnienia lub okresy pracy na własny rachunek, wykazane w dokumencie U1 przez instytucję zagraniczną, muszą być uznane zgodnie z prawem wewnętrznym tego państwa za okresy ubezpieczenia z tytułu bezrobocia, aby można było je zaliczyć do okresu uprawniającego do zasiłku dla bezrobotnych.

W przypadku trudności z uzyskaniem dokumentów z zagranicznej instytucji, można skorzystać z Solvit - bezpłatnego systemu w Ministerstwie Rozwoju, który pośredniczy w rozwiązywaniu problemów z administracją publiczną innego państwa członkowskiego, powstałych w związku z niewłaściwym stosowaniem przepisów prawa UE. Solvit pomaga zarówno pracownikom, jak i przedsiębiorcom. Adres strony: http://ec.europa.eu/solvit/index_pl.htm.