Studenci AGH z nagrodą za nóż z tajemniczej stali

Studenci czwartego i piątego roku metalurgii Akademii Górniczo-Hutniczej wykonali unikatowy nóż ze stali damasceńskiej. Otrzymali za niego wyróżnienie podczas prestiżowej międzynarodowej konferencji naukowej TMS Annual Meeting & Exhibition w Orlando (USA).

Estera Machoń i Remigiusz Błoniarz, którzy odtworzyli nóż ceremonialny i bojowy typu handżar, wzięli udział w studenckim konkursie "TMS Bladesmithing Competition". Uczestnicy prezentowali wykonane przez siebie ostrza, które miały wymiary od 20 do 120 cm długości. Oprócz samego narzędzia przygotowali także film dokumentalny, który rejestrował proces wytwarzania noża, plakat oraz raport technologiczny. W rywalizacji udział wzięło 25 uczelni, głównie ze Stanów Zjednoczonych.

Wyjątkowy nóż powstał dzięki połączeniu pasji, umiejętności i wiedzy zdobytej na studiach. - Od zawsze interesowałem się historią wojskowości, szczególnie z czasów średniowiecza i baroku - przyznaje Remigiusz Błoniarz. - Wiedzieliśmy, że technologia jest dość zaawansowana, więc pracę mogliśmy wykonać tylko na uczelni - dodaje student.

- Dawniej takie narzędzia służyły głównie do podrzynania gardła, dlatego naszego egzemplarza nie będziemy nawet ostrzyć - zapewnia Estera Machoń.

Stal damasceńska (czyli pochodząca z Damaszku), to bardzo wartościowy, ale także tajemniczy materiał. W średniowieczu wytwarzano z niej m.in. szable, sztylety i noże. Gama zastosowań narzędzi z tego materiału może być jednak bardzo szeroka.

Broń biała wytwarzana w średniowieczu ze stali damasceńskiej była bardzo wytrzymała, ostra i twarda.Nożem z takiej stali cięło się o wiele lepiej niż wykonanym z innych metali. Z tego materiału może powstać nie tylko wysokiej jakości broń biała, ale też w narzędzia wykorzystywane przez rzemieślników, a nawet w kuchni.

- Tradycja wykorzystywania stali damasceńskiej zanikła w starożytności. Nie zachowały się żadne zapisy na temat tego, jak taka stal powstaje - tłumaczy dr inż. Maciej Rumiński, opiekun studentów. - Trzeba więc było znaleźć sposób, aby go odtworzyć na bazie oryginalnych materiałów z tamtych czasów, które zachowały się do dziś - wyjaśnia naukowiec.

Studenci AGH użyli pieca indukcyjnego, w którym wytworzyli stop. Później poddali go obróbce cieplnej . - Na potrzeby konkursu stop był kuty ręcznie- opowiada Estera Machoń.

Młodzi naukowcy nie zamierzają spoczywać na laurach. Zapowiadają, że wraz ze swoim opiekunem będą wytwarzali teraz kolejne ostrza. Chcieliby także wykonać dłuższą broń białą, np. szablę lub miecz. Planują zajmowac się tą tematyką co najmniej jeszcze przez najbliższy rok.

Wciąż badają także właściwości stali damasceńskiej. - W dokładnie taki sam sposób, jak kuliśmy nóż, kujemy teraz próbki, które później zbadamy, aby ostatecznie przekonać się, jakie są własności tego materiału - wyjaśnia studentka. Obecnie nóż znajduje się w Katedrze Plastycznej Przeróbki Metali AGH.