Nowy stadion przy ul. Kałuży został oddany do użytku we wrześniu 2010 roku FOT. ANDRZEJ BANAŚ
STADION CRACOVII. 31 marca 1912 roku w "Parku Gier" rozegrano pierwszy mecz piłkarski. Na tym samym terenie "Pasy" grają do dziś.
W pierwotnym kształcie powstał w 1912 roku, według projektu Franciszka Mączyńskiego, i nosił nazwę "Parku Gier KS Cracovia". Mieścił się pomiędzy dzisiejszymi al. 3 Maja i Krasińskiego oraz ul. Stachowicza i Kraszewskiego. Był to pierwszy stadion wybudowany przez polski klub sportowy z własnych środków. Zajmował powierzchnię 6,9 ha. Dziś zajmuje 4,9 ha. Gdzie zniknęły 2 ha? Wystarczy sobie wyobrazić, że pierwotnie wejście na obiekt znajdowało się na terenie dzisiejszego hotelu "Cracovia".
Oprócz boiska piłkarskiego i trybun, na stadion składała się bieżnia lekkoatletyczna i korty tenisowe, które zamieniały się w kino "pod chmurką". Przy planowaniu odbudowy obiektu po powodzi w 1925 roku podjęto decyzję o budowie toru kolarskiego, który prze-trwał aż do 2004 roku i był znakiem rozpoznawczym stadionu. Miał też walory treningowe. - Najwięksi twardziele grali w czasach mojego ojca Fryderyka, piłkarza Cracovii. Wtedy na boisku metr za linią był tor kolarski. Zawodnik robił wślizg i wyjeżdżał na beton. Albo wracał , albo nie - przyznał niedawno pochodzący z Krakowa kapitan Lechii Gdańsk Łukasz Surma.
Znany pisarz i oddany kibic Cracovii Jerzy Pilch powtarza, że jej "historia naznaczona jest piętnem fatalizmu". Dotyczy to też stadionu. Wspomniana powódź to nie jedyny kataklizm, który go nie oszczędził. W 1914 roku stadion zniszczyły wojska austriackie, w latach 1921 i 1935 ucierpiał w huraganach, a 16 grudnia 1963 roku doszczętnie strawił go pożar. Po odbudowaniu w 1967 roku przetrwał w niezmienionym kształcie przez 40 lat. W 1993 roku remontowi poddali go... świadkowie Jehowy w zamian za to, że mogli przeprowadzić na nim swoje zgromadzenie.
Na kolejną modernizację obiekt czekał 11 lat. Po awansie Cracovii do ekstraklasy zadaszono część trybun, postawiono maszty oświetleniowe i zburzono legendarny tor kolarski. We wrześniu 2010 roku "Pasy" doczekały się natomiast nowoczesnego stadionu na miarę XXI wieku. Mieści się on na tym samym terenie, co historyczny Park Gier.
Najbardziej podniosłą chwilą w historii stadionu Cracovii była msza odprawiona 4 kwietnia 2005 ku czci zmarłego dwa dni wcześniej Jana Pawła II. To oczywiście nie jedyne pozasportowe wydarzenie związane z obiektem. W lipcu 1994 roku wystąpił na nim legendarny Bob Dylan. Koncertowi towarzyszyła burza z piorunami, więc muzyk przez większość czasu grał jedynie na gitarze akustycznej. Po latach wspominał: - To najlepszy, metafizyczny show w moim życiu.
O metafizyce obiektu "Pasów" wiele lat wcześniej mówił Ben Kuro. Mężczyzna podający się za fakira przeszedł do historii, kiedy w styczniu 1928 roku dał się... zakopać na kilka godzin w polu karnym od strony ul. Kraszewskiego.
Obiekt jest też świadkiem historii polskiego futbolu. 8 maja 1913 roku Cracovia pokonała nań Wisłę w pierwszym meczu polskich drużyn rozegranym w ramach struktur FIFA. 18 kwietnia 1920 roku rozegrano na nim pierwszy oficjalny mecz po odzyskaniu niepodległości, a tydzień później też zainaugurowano pierwsze mistrzostwa Polski. 14 maja 1922 roku odbył się tu pierwszy mecz reprezentacji Polski na ziemiach polskich (biało-czerwoni ulegli Węgrom 0-3), a 3 czerwca 1923 roku w przegranym 1-2 spotkaniu z Jugosławią pierwszą bramkę dla reprezentacji Polski na ziemiach polskich zdobył Józef Kałuża.
Stadion ma też udział w historii najnowszej. Jest jedną z oficjalnych aren Euro 2012. W czasie mistrzostw będzie obiektem treningowym reprezentacji Włoch.
KALENDARIUM
1912, 31 marca - pierwszy mecz w Parku Gier. Cracovia remisuje z Pogonią Lwów 2-2.
1928, 4 maja - patronem stadionu zostaje marszałek Józef Piłsudski.
1939-1945 - w czasie II wojny światowej obiekt jbył magazynem i parkingiem dla armii niemieckiej i rosyjskiej.
1946, 17 marca - pierwszy po II wojnie światowej mecz Cracovii na odnowionym stadionie, z Lechią 06 Mysłowice (4-1).
1961, 12 lipca - pierwsza telewizyjna transmisja z "domowego" meczu Cracovii z Ruchem Chorzów (1-3).
1969, 10 września - niepobity do dziś rekord frekwencji. Mecz z Górnikiem Zabrze oglądało na żywo 35 tysięcy widzów.
1972 - wytyczenie łączącej al. Focha z ul. Dunin-Wąsowicza - ulicy, której w 1977 roku nadano nazwę im. Józefa Kałuży.
2004, 21 sierpnia - pierwszy mecz przy sztucznym oświetleniu. Cracovia przegrywa 2-3 z Odrą Wodzisław Śląski.
2009, 23 maja - ostatni mecz na stadionie w starym kształcie. "Pasy" remisują z Górnikiem Zabrze 0-0.
2009, 10 lipca - wmurowanie kamienia węgielnego pod nowy stadion.
2010, 25 września - pierwszy mecz "Pasów" na nowym obiekcie. Cracovia pokonuje Arkę Gdynia 2-0.
Maciej Kmita
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
