Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

„Świadek Historii”. Odznaczenia dla tych, którzy propagują historię i miłość do ojczyzny

Małgorzata Mrowiec
Małgorzata Mrowiec
Odznaczeniem „Świadek Historii” uhonorowany został m.in. Jerzy Giza - nauczyciel, dyrektor Zespołu Szkół Społecznych nr 1 w Krakowie, publicysta historyczny i działacz społeczny
Odznaczeniem „Świadek Historii” uhonorowany został m.in. Jerzy Giza - nauczyciel, dyrektor Zespołu Szkół Społecznych nr 1 w Krakowie, publicysta historyczny i działacz społeczny Andrzej Banaś
Laureaci nagród honorowych „Świadek Historii” z 2020 roku odebrali je w poniedziałek w Krakowie. W ubiegłym roku z powodu pandemii koronawirusa nie można było zorganizować tradycyjnej uroczystości wręczenia medali „Świadek Historii”, dopiero teraz możliwe było spotkanie się z laureatami i ich uhonorowanie. Nagroda ta przyznawana jest osobom oraz organizacjom i instytucjom z województw małopolskiego i świętokrzyskiego, czyli z obszaru aktywności Oddziału IPN w Krakowie oraz Delegatury IPN w Kielcach. Stanowi podziękowanie za szczególne zasługi dla upamiętniania historii narodu polskiego w regionie.

FLESZ - Polska stała się bezpieczna

od 16 lat

Odznaczenia IX edycji „Świadka Historii” (2020) wręczył laureatom prezes IPN dr Jarosław Szarek. Podziękował każdemu z odznaczonych za ich wkład w patriotyczne działania, jak też za działalność na rzecz rozpropagowywania historii i miłości do ojczyzny.

Nagrody otrzymali:

Ppłk Janusz Sermanowicz „Dyzma” - urodzony w Skarżysku-Kamiennej żołnierz podobwodu AK Skarżysko-Kamienna (od 1942 r.), pełnił funkcję kolportera prasy podziemnej i łącznika cichociemnego mjr. Stanisława Krzymowskiego „Kostki”. Od 1944 r. w II batalionie 3. Pułku Piechoty Legionów AK por. Antoniego Hedy „Szarego”. Wziął udział m.in. w akcji na więzienie w Końskich, akcji w Wólce Plebańskiej. Brał udział w Akcji „Burza”. Od lat 70. zaangażowany był w działalność nieformalnego Środowiska „Szaraków” - kombatantów, podkomendnych „Szarego”. Od kilku lat pełni funkcję prezesa Oddziału Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość Stowarzyszenia Społeczno-Kombatanckiego w Skarżysku-Kamiennej. Organizator wielu uroczystości patriotycznych, lekcji historii i spotkań z młodzieżą. Uczestniczy w odnajdywaniu i upamiętnianiu miejsc pochówków żołnierzy oddziałów partyzanckich, poległych w czasie wojny oraz konspiracji niepodległościowej. W latach 2012-2016 organizator rajdów dla młodzieży szkolnej z Warszawy szlakiem płk. cc. Jana Piwnika „Ponurego” i gen. bryg. Antoniego Hedy-Szarego „Szarego”. Podejmuje działania zmierzające do zaangażowania młodzieży w działalność patriotyczną.

Jacek Smagowicz - członek Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy krakowskim oddziale IPN oraz Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds. działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych w Krakowie. Działalność opozycyjną rozpoczął w 1968 roku. Został zatrzymany po akcji ulotkowej potępiającej interwencję w Czechosłowacji. Kolportował pismo bezdebitowe „Robotnik”, zakładał Wolne Związki Zawodowe w krakowskim „Polmozbycie”. Za strajk przeciw wprowadzeniu stanu wojennego wyrzucony z pracy i internowany. Działacz małopolskiej „Solidarności”, członek Komitetu Opieki nad Miejscami Zbrodni Komunizmu, pierwszy przewodniczący Komitetu Budowy Symbolicznej Mogiły - Pomnika Ofiar Komunizmu na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Także współorganizator pokojowych manifestacji solidarnościowych i niepodległościowych. W latach 2009-10 uczestnik spotkań z młodzieżą szkolną w Gdańsku i Krakowie na temat niepodległości Polski oraz znaczenia i roli „Solidarności”. W 2016 r. założył krakowską Chorągiew Zakonu Rycerzy Jana Pawła II.

Jerzy Giza - nauczyciel, dyrektor Zespołu Szkół Społecznych nr 1 w Krakowie, publicysta historyczny i działacz społeczny. Członek Akcji na rzecz Niepodległości, od 1983 członek Kongresu Solidarności Narodu, przekształconego w 1989 w Stronnictwo Wierności Rzeczypospolitej – KSN. Współpracownik prasy podziemnej oraz polskiej prasy emigracyjnej. W latach 1987-1991 współzałożyciel i członek konspiracyjnego Komitetu Uczczenia Pamięci Sądeczan Pomordowanych na Wschodzie, przekształconego w Sądecką Rodzinę Katyńską. Współpracownik ostatniego prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego. Współpracownik działaczy niepodległościowych i podziemnej „Solidarności”. Łącznik pomiędzy Warszawską Rodziną Legionistów i Peowiaków a Związkiem Legionistów Polskich w Nowym Sączu i Krakowie. W latach 1980-1989 działacz krakowskich i sądeckich środowisk niepodległościowych, m.in. autor i współautor wielu niezależnych wystaw historycznych, koncertów i obchodów świąt patriotycznych, twórca i inicjator utworzenia lub przywrócenia kilkudziesięciu tablic i monumentów. Współzałożyciel, organizator, budowniczy i dyrektor pierwszej niepublicznej szkoły podstawowej w Polsce - SSP nr 1 im. J. Piłsudskiego w Krakowie (od 1989 r.).

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu - jak wskazuje IPN, radomscy leśnicy łączą dbałość o przyrodą z kultywowaniem dziedzictwa historycznego. Każdego roku są organizatorami lub współorganizatorami uroczystości patriotycznych i religijnych, upamiętniających wydarzenia historyczne, m.in. uroczystości na Wykusie w Górach Świętokrzyskich i w Michniowie. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu prowadziła wiele projektów edukacyjnych, m.in. „Las historii. Czy wiesz, że?” (strona internetowa i aplikacja mobilna poświęcone miejscom pamięci narodowej na terenie 23 nadleśnictw, obejmującym lasy województw świętokrzyskiego i południowej części Mazowsza oraz fragment woj. łódzkiego). Dzięki RDLP w Osadzie leśnej Klepacze otwarto Izbę Partyzancką im. Generała Antoniego Hedy-Szarego. W zasięgu działania RDLP jest ponad 400 obiektów upamiętniających wydarzenia historyczne (cmentarze, mogiły, pomniki, krzyże i inne obiekty z okresu powstania styczniowego, I i II wojen światowych, okresu powojennego, upamiętniające postacie zasłużone, a także inne miejsca historyczne). Z inicjatywy leśników pozyskano nasiona i wyhodowano z nich „Dęby katyńskie” oraz „Jodły Papieskie Jana Pawła II”. Te żywe pomniki zostały posadzone w niezliczonych miejscach, by przypominać o Zbrodni Katyńskiej i o Świętym Janie Pawle II.

Dr Maria Żychowska (w imieniu laureatki, nagrodę odebrała siostra, Henryka Dziewońska) - harcerka, historyk, archiwistka, wieloletni kierownik oddziału Archiwum Państwowego w Tarnowie. W latach 1957-1964, jako drużynowa 10. Tarnowskiej Drużyny Harcerek im. Partyzantów AK Oddziału „Regina II” wydatnie przyczyniła się do odnowy idei harcerstwa i zaszczepiła ją wielu młodym ludziom. Autorka książek dotyczących dziejów lokalnego ruchu harcerskiego, jak też artykułów o udziale harcerstwa w walkach o wolność w I wojnie światowej i Szarych Szeregach. W trakcie wieloletnich badań zgromadziła wiele pamiątek i materiałów, a także książek, które przekazała do Archiwum Narodowego Oddział w Tarnowie (materiały z dziejów ZHP 1910-1986 i spuściznę po instruktorach Jerzym Braunie i Władysławie Drapelli), Muzeum Okręgowemu w Tarnowie i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Juliusza Słowackiego w Tarnowie. Do dziś czyni starania o zachowanie pamięci i dobrego imienia żołnierzy AK. W latach 60. ub. wieku organizowała Rajdy Braterstwa szlakami batalionu „Barbara”. Zadbała o odnowienie cmentarzyka żołnierzy AK Oddziału Regina II, postawienie pomnika i tablicy informacyjnej. Jest inicjatorką zmiany nazw ulic w procesie dekomunizacji (m.in. gen. Władysława Sikorskiego i Ronda im. gen. Emila Fieldorfa „Nila”), jak też powstania 11 pamiątkowych tablic upamiętniających dzieje tarnowskiego ruchu harcerskiego.

Nagroda „Świadek Historii” przyznawana jest za szczególne zasługi dla upamiętniania historii narodu polskiego w regionie oraz wsparcie dla pionu edukacyjnego IPN w dziele edukacji historycznej. Tytuły Świadka Historii przyznaje kapituła, której przewodniczy prezes IPN. Nagrodę można przyznać pośmiertnie.

Uroczystość wręczenia odznaczeń z 2020 r. odbyła się w ogrodach Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Zakończył ją koncert Krzysztofa Korbana, wykonującego na akordeonie pieśni patriotyczne.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Materiał oryginalny: „Świadek Historii”. Odznaczenia dla tych, którzy propagują historię i miłość do ojczyzny - Gazeta Krakowska

Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski