Świadek wypadku ma obowiązek niesienia pomocy poszkodowanemu

Sezon narciarski ruszył pełną parą. Ale wybór stoku, czy zakup sprzętu to nie wszystko, o co fani białego szaleństwa muszą zadbać. Profilaktyka, dobór odpowiedniego wyposażenia, zapoznanie się z zasadami bezpieczeństwa i udzielania pierwszej pomocy - oto, co powinien zrobić każdy rozsądny narciarz przed wyruszeniem na trasę.

Jazda na nartach lub desce snowboardowej sprawia przyjemność tylko wtedy, gdy czujemy się bezpieczni i pewni. Bezpieczni o swoje zdrowie, ale także pewni, że w razie potrzeby udzielimy poszkodowanemu właściwej pomocy.

Narciarstwo, jak każdy sport, niesie przecież ryzyko kontuzji, a zabawa na stoku może mieć mało przyjemny finał. O najczęstszych kontuzjach narciarskich mówi ratownik Ireneusz Urbanke, szef pogotowia i Hot-Line Medicover.

Skręcenie kolana - to najczęstsza kontuzja. Najczęściej jest wynikiem uszkodzenia wiązadła przedniego krzyżowego, które może być spowodowane naciągnięciem, zbyt długim obciążeniem stawu, a także brakiem rozgrzewki i odpowiedniego przygotowania organizmu. Objawami skręcenia stawów, najczęściej kolan, są obrzęk, ból i ograniczona ruchomość. Sposobem na ochronę stawów są specjalnie przeznaczone do tego opaski. Leczenie kontuzji nie obędzie się bez wizyty u lekarza. Zanim jednak poszkodowany trafi do szpitala, robimy na jego kolano zimny, chłodny okład i unieruchamiamy kończynę w pozycji zastanej.

Uraz głowy - dochodzi do niego najczęściej przy wypadkach spowodowanych bardzo szybką jazdą. Uraz głowy możemy rozpoznać po uszkodzeniu kasku, zranieniach, czy siniakach. Uderzenie w głowę może być bardzo niebezpieczne i grozić wstrząsem mózgu. Możemy mieć pewność, że do niego doszło, jeśli poszkodowany wykazuje się niepamięcią wsteczną - nie pamięta momentu wypadku. Wstrząśnieniu mózgu mogą towarzyszyć także nudności lub wymioty chwilę po wypadku, splątanie (brak świadomości). Każdy uraz głowy wymaga konsultacji z lekarzem.

Złamanie nogi - najczęściej jest następstwem kolizji, np. z drzewem lub innym narciarzem czy snowboardzistą, ale także nawet niewinnie wyglądającego upadku. Do złamania nogi może dojść także w wyniku niewypięcia wiązań narciarskich. Dlatego najważniejsze dla bezpieczeństwa narciarskich nóg są dobre narty i niezawodne wiązania. Tylko wtedy mamy szansę na uniknięcie poważnego wypadku. W przypadku zaobserwowania u poszkodowanego objawu złamania nogi - deformacji kończyny, bólu, obrzęku, braku ruchomości oraz trzeszczenia odłamów kostnych - powinniśmy natychmiast wezwać pomoc. Jeśli wiemy, że służby dotrą na miejsce szybko, nie powinniśmy wykonywać żadnych ruchów.

Jeśli jednak na pomoc musimy czekać, powinniśmy zabezpieczyć złamane miejsce. Poszkodowanego kładziemy na płaskiej powierzchni, zdrową nogę przywiązujemy do tej, która uległa urazowi. Możemy to zrobić za pomocą paska do spodni. Przestrzeń, która zostanie między związanymi kończynami koniecznie musimy wypełnić, np. odzieżą. Pamiętajmy, że wiązanie powinno bezpośrednio ominąć miejsce urazu - wiążemy powyżej i poniżej miejsca złamania. Uruchomienie, po pierwsze, zmniejsza ból, po drugie - zapobiega urazom i uszkodzeniom wewnętrznym.

Pamiętajmy jednak, aby nie zmieniać ustawienia kończyn - nie nastawiajmy i nie uciskajmy widocznych deformacji nóg.

Złamanie nadgarstka - często dotyka snowboardzistów, którzy przy upadku do przodu lub tyłu podpierają się rękami. Skuteczną ochroną dla dłoni i przedramion są opaski stabilizujące stawy. Niosąc pomoc osobie z urazem kończyn górnych - barku, łokcia, nadgarstka, ramienia, czy przedramienia, załóżmy jej temblak. Można go wykonać z chusty trójkątnej, którą wielu narciarzy zawsze ma przy sobie. Jeśli jednak jej nie mamy, wykorzystajmy do tego odzież. Wystarczy rozpiąć kurtkę poszkodowanego i jej dolny kąt upiąć u góry. Przyniesie to natychmiastową ulgę w bólu.

Zwichnięcie stawu barkowego, złamanie obojczyka - ta kontuzja przytrafia się początkującym narciarzom oraz tym, którzy lubią ryzyko i ekstremalną jazdę. Do złamania obojczyka dochodzi najczęściej przy silnych upadkach; zwichnięcie stawu barkowego to często skutek naciągnięcia ścięgien. W obu przypadkach, aby zminimalizować skutki niefortunnego upadku, warto wyposażyć się w pancerze ochronne na obojczyk.

Urazy kręgosłupa - są często wynikiem uderzenia w przeszkodę lub inną osobę. Urazowi zazwyczaj ulega odcinek szyjny. Silny ból w karku po wypadku na trasie powinien być sygnałem, że należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Jeśli chodzi o wypadek na stoku, przy podejrzeniu urazu kręgosłupa, należy jak najszybciej unieruchomić poszkodowanego i wezwać pomoc. Przy podejrzeniu urazu kręgosłupa wskazany jest specjalistyczny transport GOPR.

- Źle dopasowane narty, czy buty, tani kask, nieprawidłowe wiązanie nart, a nawet niewłaściwy strój, mogą stanowić duże zagrożenie dla narciarza czy snowboardzisty - mówi Ireneusz Urbanke. - Osoby rozpoczynające przygodę z narciarstwem oraz dzieci do 16. roku życia koniecznie powinny nosić kask, który ochroni głowę. Warto także zainwestować w gogle, które chroniąc oczy przed słońcem czy śniegiem, zwiększają naszą widoczność na stoku. Równie ważna, choć często lekceważona, jest odpowiednia odzież, która utrzyma ciepło i będzie stanowiła zabezpieczenie przed mrozem. Elementem ubrania narciarza powinna być także kamizelka przeciwuderzeniowa - tzw. żółw, która chroni kręgosłup.