Szlakiem dwóch herbów

Na którym krakowskim kościele wzorowano się, budując kościół św. Józefa w Podgórzu? Jaka jest historia dwóch podgórskich herbów, a także - do czego mogła służyć czarna, duża deska, wisząca na murach podgórskiego magistratu - mogli dowiedzieć się uczestnicy sobotniej bezpłatnej wycieczki z cyklu "Odkryj Pogórze z przewodnikiem".

   Punktualnie o godz. 12 na Rynku Podgórskim zebrała się kilkunastoosobowa grupa mieszkańców Krakowa. Przyszli, by dowiedzieć się - jakież to tajemnice kryje jedna z najpiękniejszych, a jednak dość mało znanych dzielnic miasta. Wszyscy z entuzjazmem przyjęli zaproszenie Domu Historii Podgórza na bezpłatne wycieczki. Pomocą w odkrywaniu tajemnic służyła przewodniczka Elżbieta Lang. Niektórzy skorzystali z oferty już po raz drugi. W poprzednim tygodniu, także z panią Elżbietą, poznawali "Legendy Podgórza". W ten weekend tematem wiodącym wycieczki były dwa podgórskie herby.
   Na początek uczestnicy wycieczki dowiedzieli się, że pierwszy z herbów pochodził z czasów otrzymania przez Podgórze praw miejskich i był łudząco podobny do herbu krakowskiego. Cesarski dyplom Józefa II z 3 czerwca 1785 r. zawierał jego dokładny opis. Herb przedstawiał umieszczony na niebieskim tle fragment murów miejskich. Pośrodku otwarta brama z podniesioną kratą, a po obu stronach znacznie wyższe wieże, z których każda ma dwa otwory strzelnicze.
   Nie wiadomo, dlaczego pierwszy herb został zmieniony. Prawdopodobnie domagano się takiej decyzji, gdy z herbu krakowskiego usunięto białego orła i oba - podgórski i krakowski - łatwo było pomylić.
   3 sierpnia 1808 roku dyplom cesarza Franciszka I nadał miastu nowy herb. Widać na nim rzekę, po obu jej stronach stoją dwa słupy. Po lewej stronie rzeki na trawie siedzi nagi mężczyzna trzymający w ręce kij. Po prawej stronie u stóp wzgórz widać miasto. Na szczycie wzgórza widnieje prawdopodobnie kościółek św. Benedykta i jeden dom.
   Uczestnicy wycieczki zobaczyli taki herb Podgórza w zwieńczeniu fasady magistratu przy Rynku Pogórskim. Kolejny zachował się przy ul. Józefińskiej 18, na dawnym gmachu Kasy Oszczędności Miasta Podgórza. Trzeci można zaleźć na budynku gimnazjum przy ul. Limanowskiego 62.
   By przyjrzeć się herbowi z bliska, wycieczka udała się do Domu Historii Podgórza przy ul. Limanowskiego 13, gdzie jednym z eksponatów jest biurko burmistrzów miasta, ozdobione herbem. Taki sam herb znajduje się na eksponowanej w muzeum odznace radnego miasta Podgórza.
   Przy okazji wycieczki można było dowiedzieć się o wielkiej akcji ratowania wzgórza Lasoty i fortu św. Benedykta - którą organizuje Rada Dzielnicy XIII, Dom Historii Podgórza oraz strona internetowa www.podgorze.pl. Prawie wszyscy wpisywali się na listy poparcia.
   Za tydzień kolejna wycieczka. Przewodnik Sławomir Cichoń poprowadzi zainteresowanych na teren obozu w Płaszowie. Zbiórka o godz. 12 przed Apteką Pod Orłem na placu Bohaterów Getta. (RO)
Fot. Piotr Kędzierski