Szum pomógł złapać oddech

- Ciężko oddycha się w Skale?

- Coraz lżej. Jest mniejsza emisja pyłów PM 10 i PM 2,5. Wprawdzie kończy się sezon grzewczy, ale jeszcze w pełni sezonu zaczęło spadać zapylenie, co było związane z edukacją mieszkańców na temat efektywniejszego spalania węgla.

- Pomogła w tym wrzawa medialna?

- Przyznaję, trochę ten szum medialny pomógł. Głośno było wokół tego jednorazowego - ciągle to podkreślam - skokowego stężenia pyłów. Powstał sprzyjający klimat do podjęcia działań związanych z edukacją społeczeństwa. Najtrudniej jest przekonać ludzi do zmiany nawyków palenia, bo wymiana tych kilkudziesięciu pieców rocznie nie rozwiąże szybko problemu.

- Dlatego wiosnę będziecie witać happeningiem ekologicznym. Jakie ma przesłanie?

- Przesłanie to ochrona powietrza. Happening na Rynku organizujemy z Fundacją Ekologiczną Arka. Zaprosiliśmy szkoły, mieszkańców, radnych. Będą pokazy dotyczące problemu spalania śmieci, różne formy działań na rzecz ochrony powietrza.

- Łatwiej uświadamiać mieszkańcom problem, jeśli pokazuje się wyniki badań. Gmina kupiła już pyłomierze.

- Mamy 10 pyłomierzy. Ostatnie wyniki pokazują, że największe stężenie pyłów sięga 270 mikrogramów na metr sześcienny. Najwyższe wskaźniki są w Skale, bo teren jest gęsto zabudowany i brakuje korytarzy przewietrzających. W pozostałych miejscach wskaźniki rzadko przekraczają 100 mikrogramów, a są też poniżej 50 -nie przekraczają normy.

- Jednak wymiana pieców jest konieczna. Są programy pomocowe, ale niektóre mają tak wygórowane warunki, że dla uboższych osób nierealne.

- Przygotowujemy się do dwóch programów, zachęcając do wymiany pieców węglowych na węglowe piątej generacji i węglowych na gazowe. Małopolski Regionalny Program Operacyjny jest mocno obwarowany. Wymaga pełnej termomodernizacji budynku. Wyłoniliśmy 72 właścicieli domów, którzy spełniają ten warunek. Kolejne osoby, mogą zostać objęte Programem Ograniczenia Niskiej Emisji, z którego chcemy wymienić 70 pieców. Tu 50 proc., ale nie więcej niż 4,5 tys. zł daje Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska, a resztę gmina i mieszkaniec.

- Ile gmina przeznaczy na ten program?

- Zaplanowaliśmy 100 tys. zł. Założenia są takie, że gmina przeznacza minimum 10 proc., ale im więcej dopłaci, tym ma większe szanse na dotacje. Nasza dopłata wyniesie 15 proc., a po stronie właściciela pieca będzie 35 proc. Jednak szczerze mówiąc fundusze z tych programów to nie rewelacja. Pieniędzy jest za mało.

- Co jeszcze można zrobić, żeby likwidować smog?

- Zrobiliśmy trzy pokazy spalania węgla od góry, aby znacznie ograniczyć zadymienie. Za każdym razem zainteresowanie było większe. Efekt już jest, rozmawiam z mieszkańcami i przekonuję się, że tak palą, bo sam też mam już pewne doświadczenie. Poza tym w naszej oczyszczalni ścieków zamontowaliśmy nowoczesny kocioł. Weszliśmy w program „Dratewka” i w porozumieniu z naukowcami z AGH testujemy ten uniwersalny kocioł.

- Uniwersalny? Na jakie paliwo?

- Można nim ogrzewać trzema rodzajami paliwa: pelet drewniany, biopelet, ekogroszek, a obecnie testowany jest jeszcze brykiet węgla brunatnego. Temperatura spalania jest ponad 1000 stopni, więc pali się bez szczególnego zanieczyszczania. Być może takie piece będą najskuteczniejsze.

- Ile kosztuje taki piec?

- Nasz piec o mocy 19 kilowatów nie był taki drogi, z montażem kosztował 11 tys. netto. Ale dla domu jednorodzinnego nie potrzeba tak dużego pieca. Wystarczy o mocy 12 do 17 kilowatów. Myślę, że to jest przyszłość.

- Jest szansa, by w przyszłym sezonie grzewczym, nikt nie nazywał Skały - Pekinem Europy, że gmina nie będzie biła rekordów zanieczyszczenia?

- Oczywiście, że jest. Już mamy lepsze wskaźniki powietrza, a rekordzistów jest wielu w innych miejscach. U nas szum medialny wokół powietrza sprawił, że łatwiej wprowadzać programy wymiany pieców i edukować społeczeństwo.