Szymborska na Wiankach, koszulkach i w parku. Kraków świętuje rok poetki

Sytuacja pracownika na rynku pracy

Rok 2023 w Krakowie będzie przebiegał pod znakiem poezji Wisławy Szymborskiej, honorowej obywatelki miasta, artystki przez całe życie związanej z miastem i krakowskimi instytucjami kultury.

Jednym z najważniejszych wydarzeń literackich tego roku – nie tylko w Krakowie – będzie publikacja "Wierszy wszystkich" noblistki. W tomie, który ukaże się 22 lutego znajdą się teksty od debiutanckiego "Szukam słowa" po wiersze dotąd niepublikowane, pomieszczone w czternastu tomach. Komentarzem opatrzył je wybitny znawca poezji Szymborskiej prof. Wojciech Ligęza.

- Tom, który liczy sobie 800 stron gromadzi wszystkie wiersze ułożone chronologicznie od roku 1945 aż do 2011. Są to poezje, które ukazały się w tomach poetyckich, jak również teksty niepublikowane, dotychczas rozproszone, nieznane, które nie mają ostatecznego imprimatur autorki, często niedokończone, które będą smaczkiem dla badaczy twórczości Szymborskiej i jej fanów - mówi Monika Bartys, dyrektorka wydawnicza Wydawnictwa Znak, którego nakładem ukaże się tom.

Publikację „Kryniccy, to przecież dla Was! Listy i karteczki 1966-2011” poświęconą bogato ilustrowanej korespondencji poetki do Krystyny i Ryszarda Krynickich przygotowuje z kolei Wydawnictwo A5.

W ramach jubileuszu w Krakowie odbędą się wystawy, seria warsztatów muzyczno-artystycznych z udziałem uznanych artystów, m.in. poezja Szymborskiej pojawi się na krakowskich Wiankach.

- Dlaczego pod Wawelem? Dlaczego w ten świętojański czas? Pamiętam ten szczególnie wzruszający moment, kiedy Jenny Holzer przygotowała swoją projekcję poezji Szymborskiej na wzgórzach Wawelu. Chcemy przypomnieć ten czas – wyjaśnił Robert Piaskowski, pełnomocnik prezydenta ds. kultury.

Po dwóch latach powróci do Krakowa - najprawdopodobniej otwarta w setną rocznicę urodzin poetki - wystawa prezentująca pamiątki po noblistce – „Jarmark cudów”, nawiązująca do słynnej „Szuflady Szymborskiej”.

- Małopolski Ogród Sztuki, który jest drugą naszą sceną, to jest miejsce, które chcielibyśmy w dużej mierze przeznaczyć na stałą ekspozycję „Jarmark cudów”, wystawę, która „będzie się budować”. Zaczniemy od słynnego elementu wystawienniczego, którym była szuflada, chcemy stworzyć kilkanaście takich szuflad w formie labiryntu na terenie całego MOS-u. Chcemy, żeby było to miejsce w Krakowie, do którego można przyjść i obcować z prawdziwymi artefaktami – zapowiada Krzysztof Głuchowski, dyrektor Teatru im. Słowackiego. - Nie będą to obrazki wiszące na ścianie, a prawdziwy labirynt emocji i przeżyć, rodzaj podróży lub escape roomu.

Wydarzeniem kulminacyjnym Roku Szymborskiej w Krakowie będzie otwarcie 2 lipca pierwszego parku literackiego w Polsce imienia krakowskiej noblistki – to dawny parking między ulicami Karmelicką i Dolnych Młynów.

– Jest to sytuacja absolutnie bezprecedensowa, gdy w stulecie urodzin naszej noblistki, jednocześnie mamy rok, który jest jej poświęcony i dokładnie w tym czasie realizujemy park, który wielkimi staraniami powstaje w centrum miasta. To właściwie ostatni skrawek pustej przestrzeni, który do tej pory służył jako parking, natomiast od tego roku będzie parkiem. Parkiem nasyconym twórczością poetki – wyjaśnia Piotr Kempf, dyrektor Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie.

W parku mają się pojawić ulubione rośliny Wisławy Szymborskiej, ale także elementy nawiązujące do jej twórczości, m.in. cytaty z wierszy czy wyklejanki.

Twórczości Szymborskiej poświęcone zostanie także specjalne pasmo na Festiwalu Miłosza, Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie odbędą się w tym roku pod patronatem poetki, a Fundacja Szymborskiej zapowiada album z gwiazdami jazzu nawiązujący do muzycznych fascynacji noblistki, zaplanowano także wiele wydarzeń w krakowskich instytucjach kultury, m.in. piknik w siedzibie głównej Biblioteki Kraków.

Rok Szymborskiej będzie świętowany także poza Krakowem - w łódzkim Muzeum Włókiennictwa będzie można zobaczyć ekspozycję prezentującą suknie noblowskie Wisławy Szymborskiej i Olgi Tokarczuk, podczas Nocy Muzeów w Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu odbędzie się wystawa „Nic dwa razy”, nawiązująca do wiersza poetki, który stał się pretekstem dla wykonań muzycznych, m.in. niezwykle popularnego w ostatnich tygodniach utworu Sanah. Krakowska noblistka zagości na warszawskim Festiwalu Sztuki Kobiet Persona a także we Wrocławiu, gdzie w poezję Szymborskiej zostanie opakowana Brama Zaułka Solnego. Z okazji stulecia urodzin poetki włoski reżyser Sergio Maifredi przygotował spektakl „Posłuchaj, jak mi prędko bije twoje serce” oparty na wierszach i listach, który będzie wystawiany w Rzymie i Mediolanie. Kolaże, rękopisy wierszy i listów oraz fotografie złożą się z kolei na wystawę "Wisława Szymborska. Radość pisania" prezentowaną w Bolonii i Genui.

Wyjątkowe połączenie poezji i mody przygotowuje marka Medicine – do T-shirtów z cytatami z wierszy Szymborskiej dołączą koszule damskie i męskie oraz sukienki prezentujące wiersze Szymborskiej, marka Prime Line przygotowała pióra wieczne, notatniki moleskine z cytatami z krakowskiej poetki, a z Lego będzie można ułożyć portret poetki.

Wisława Szymborska urodziła się 2 lipca 1923 roku w wielkopolskim Kórniku. Od 1929 roku poetka mieszkała w Krakowie, gdzie debiutowała w 1945 na łamach „Dziennika Polskiego” wierszem "Szukam słowa". Jest autorką trzynastu tomów poetyckich, laureatka Nagrody Nobla (1996). Jej wiersze przetłumaczono na czterdzieści języków. W 2011 roku została odznaczona Orderem Orła Białego. Zmarła 1 lutego 2012 roku w Krakowie, pochowana została na cmentarzu Rakowickim.