Maja lunde

Troje bohaterów, trzy historie, trzy epoki, wszystkich łączy wspólny motyw i katastrofa klimatyczna w tle. Fani twórczości Mai Lunde rozpoznają charakterystyczną dla jej książek konstrukcję fabuły. Do księgarń trafiła właśnie najnowsza powieść norweskiej pisarki „Ostatni”.

Zrozumieć Rosję? „Umysłem Rosji nie zrozumiesz, i zwykłą miarą jej nie zmierzysz” - słowa poety Fiodora Tiutczewa są być może "oklepane", ale „do pewnych rzeczy nie ma lepszego komentarza” - pisze Barbara Włodarczyk. Autorka cyklu telewizyjnych reportaży „Szerokie tory” tym razem w papierowej wersji opowiada o Rosji, Putinie i uczuciu, jakim Rosjanie darzą swojego prezydenta.

„Nikt ci nie uwierzy” to słowa, które słyszało wiele ofiar - wczoraj i sto lat temu. To słowa, które usłyszały także bohaterki najnowszej powieści Magdy Knedler pod takim właśnie tytułem. Historia, którą opowiada pisarka oparta jest na prawdziwych zdarzeniach. Nie pierwszy zresztą raz na warsztat pisarski Knedler bierze prawdziwą historię i nie pierwszy raz odległe opowieści mają bardzo współczesny wydźwięk.

Historia Polski, którą znamy z podręczników szkolnych to opowieść spisana z perspektywy elit, modrzewiowego dworku, historyków, którzy z pasją porządkują dekady, stulecia naznaczone panowaniem władców, zmianami terytoriów państw, wojnami czy paktami. Jak przedstawiają się dzieje Polski widziane oczyma przodków zdecydowanej większości obecnych obywateli Polski – chłopów i robotników? Takie opracowanie stworzył Adam Leszczyński. „Ludowa historia Polski” to opowieść o historii Polski właśnie z perspektywy przedstawicieli nizin społecznych, niewykształconych, nieobytych w świcie, traktowanych nierzadko jak coś pośredniego między panem a zwierzęciem. Jak zaznacza autor, historia napisana językiem, który uwzględnia emocje.

Najpierw lockdown i reset, a potem świat na nowo. Szesnaście rozmów ze znanymi osobami ze świata mediów, kultury, biznesu i nowych technologii, w których dziennikarka Karolina Korwin Piotrowska porusza temat pandemii, zmian, jakie wywołała oraz tego, czy czeka nas powrót do znanej nam normalności.

W sobotę, 19 września 1931 roku monachijska policja dostaje informację o śmierci Angeli Raubal. 23-letnią siostrzenicę Adolfa Hitlera znaleziono z raną postrzałową w kałuży krwi w apartamencie przy Prinzregentplatz 16 w Monachium, gdzie Gali mieszkała ze swoim wujem. Na kanapie odnaleziono pistolet należący do Hitlera, a na stoliku list.

Żywoty świętych to specyficzna kategoria literatury, którą nierzadko trudno w ogóle nazwać literaturą, na takim tle powieść dominikanki s. Benedykty Karoliny Baumann prezentuje się jako pozycja warta przeczytania. W powieści „Niebo w kolorze popiołu” czytelnik znajdzie bowiem przede wszystkim zgrabnie napisaną fabułę, której bohaterka jest zakonnicą.

„Zostać poetą, czyli zacząć żyć teraz wreszcie naprawdę.” - pisze w swoim debiutanckim tomie „Choć nasze łodzie przeciekają...” krakowianin Krzysztof Budziakowski. I wydaje tom dobrej, dojrzałej poezji.

Fotografię czołgu pod warszawskim kinem Moskwa, w którym wyświetlano właśnie „Czas Apokalipsy” Coppoli zna pewnie każdy. Dziś to symbol stanu wojennego. Zdjęcie zrobione przez brytyjskiego fotografa, relacjonującego wydarzenia zza żelaznej kurtyny dla „Time`a”, „Newsweeka” i "Sterna". To jego oczyma świat widział stan wojenny, powstanie Solidarności, pierwsze wolne wybory, zburzenie muru berlińskiego, protesty na placu Niebiańskiego Spokoju w Pekinie. A w dobie mediów społecznościowych protesty w obronie wolnych sądów, Strajk Kobiet, pandemiczny obraz Warszawy. Właśnie ukazało się uzupełnione wznowienie autobiografii Christa Niedenthala.

Ta książka musiała się ukazać w tym roku! I nie mogło jej zabraknąć wśród recenzowanych tu, bo trafiła właśnie do rąk czytelników „Anatomia melancholii” Roberta Burtona diagnozująca ludzką kondycję, opisująca melancholię – zaskakująco aktualna w mijającym właśnie roku. Diagnoza depresyjnej cywilizacji, która wyszła spod pióra barokowego melancholika, dziś nie straciła nic na aktualności.

„Z kim tak ci będzie źle jak ze mną?” śpiewała Kalina Jędrusik, a Remigiusz Grzela zapytał w tytule swojej reporterskiej książki o jednej z najsłynniejszych par polskiego życia kulturalnego, Kalinie Jędrusik i Stanisławie Dygacie.

To pierwsza książka Olgi Tokarczuk po otrzymaniu literackiej Nagrody Nobla. Znalazło się w niej sześć esejów i sześć wykładów noblistki, a wśród nich wygłoszona rok temu w Sztokholmie mowa noblowska o „czułym narratorze”.

Co naprawdę wydarzyło się sto lat temu na słynnym weselu w Bronowicach? Czy krakowska panna Marple, Zofia Szczupaczyńska dostrzegła podczas biesiady w bronowickiej chałupie coś, co umknęło Wyspiańskiemu?

Wszystko zaczęło się w Piwnicy. Jak to w Krakowie, w Piwnicy Pod Baranami. A mowa polskim jazzie. Co sprawiło, że w 1956 roku „w zatęchłej piwnicy, w której trzymano węgiel, należącej do Pałacu Pod Baranami zaczęli spotykać się różni artyści”? Magia miasta, która do dziś ściąga do niego najznamienitszych muzyków światowych, bo Kraków to miasto jazzu - przekonuje Witold Wnuk. „Działa tu około czterystu artystów grających tę odmianę muzyki, organizowanych jest dziesięć festiwali i konkursów, a koncerty jazzowe odbywają się przez okrągły rok” – wylicza Wnuk w książce „Jazz w Piwnicy Pod Baranami”. Sam jest dyrektorem jednego z nich, Summer Jazz Festival.

„Jak przejąć kontrolę nad światem nie wychodząc z domu” to drugi tom głośnych tekstów Doroty Masłowskiej publikowanych w latach 2018-2020 w cyklu pod tym samym tytułem w magazynie o kulturze Dwutygodnik.com. Z czasem felietony Masłowskiej przybrały formę swoistych dzienników czy krótkich esejów, w których pisarka rozkłada na części pierwsze zjawiska życia codziennego, „lumpeks kultury współczesnej”.

„Spisałam losy kobiet, które zbudowały, wykarmiły i wychowały Nową Hutę, a potem wywalczyły jej wolność. Wciąż tu mieszkają. To moje sąsiadki, nowohucianki. ” - pisze we wstępie do swojego najnowszego reportażu Katarzyna Kobylarczyk.

"Najtrudniej jest spotkać Lilit. Opowieści chasydzkich kobiet" nie jest nowością na polskim rynku wydawniczym, ale pozycją, która przez wiele lat była nie do kupienia. Wznowiona przez Wielką Literę i opatrzona nowym wstępem książka Hanki Grupińskiej zainteresować dziś może nowych czytelników, fanów netfliksowych seriali „Unorthodox” i „Shtisel” opowiadających o najbardziej ortodoksyjnej grupie religijnej judaizmu.

Być może to najbardziej niepotrzebna recenzja świata, bo kolejne książki Remigiusza Mroza od razu trafiają na listy najlepiej sprzedających się tytułów, dając autorowi „Lotu 202” tytuł najpoczytniejszego polskiego pisarza młodego pokolenia. Z raportu Biblioteki Narodowej dotyczącego czytelnictwa w Polsce w minionym roku wynika, że Mróz wyprzedził Stephena Kinga, Henryka Sienkiewicza i Olgę Tokarczuk.

„Poufne” Mikołaja Grynberga to proza autobiograficzna, jak określił ją autor, nierozerwalnie związana z wydanymi wcześniej zbiorami rozmów i albumami fotograficznymi oraz zbiorem opowiadań „Rejwach”. Z tą ostatnia książką „Poufne” łączy też zdanie otwierające tę książkę, które jest tym samym zdaniem, którym Grynberg zakończył „Rejwach”. To historia rodziny noszącej piętno Holocaustu, kolejna próba uporania się z trudny dziedzictwem zapisanym w pamięci genów.

Wciągająca historia o kobiecie, która wprzęgnięta w życiowy kierat nagle dostaje szansę, by odmienić swoje życie. Nieoczekiwany prezent od losu odmieni życie Mai i jej rodziny. Lekka fabuła i zaskakujący finał to przepis na dobrą lekturę na wakacje.

Pawiak to nieistniejące już więzienie przy ul. Dzielnej 24/26 w Warszawie wzniesione w latach 1830–1835, największe więzienie utworzone przez gestapo na ziemiach okupowanej Polski. Według szacunków historyków w latach 1939 - 1944 przez Pawiak przeszło ok. 100 tys. osób, z czego ok. 37 tys. zostało zamordowanych, a ok. 60 tys. wywieziono w 95 transportach do obozów koncentracyjnych oraz innych miejsc odosobnienia. Niewielu z więzionych na Pawiaku odzyskało wolność, a samo miejsce stało się symbolem okrucieństwa.

On mógłby być każdym. Nic szczególnego. Patrząc na siebie „Zobaczył nieogolonego faceta, którego nie lubił, faceta z wypiekami podobnymi do starej mortadeli, niewyspanego, wczorajszego. Zobaczył go w lustrze. Nic by nie dało, nawet gdyby ten facet się ogolił, natarł kosmetykami, elegancko ubrał. To nie był facet do lubienia.”