Taka była Wieliczka przed 50 laty. To miasto zawsze miało swój urok. Teraz można podziwiać go na wystawie [ARCHIWALNE ZDJĘCIA]

Trudno by było inaczej, bo „Podróż w przeszłość Wieliczki” jest wyjątkowa. To kilkadziesiąt wielkoformatowych zdjęć: unikatowych, czarno-białych, w większości prezentowanych publicznie po raz pierwszy, pokazujących miasto i jego dawne życie.

Wszystkie fotografie wystawione w Zamku Żupnym pochodzą ze zbiorów Muzeum Żup Krakowskich, a ich autorami są jego pracownicy: Alfons Długosz, założyciel i wieloletni dyrektor Muzeum, związany z placówką w latach 1951-1975 oraz Michał Grochal, historyk sztuki, pracownik Działu Naukowo-Oświatowego w latach 1966-1967 i Michał Kaszowski, fotograf zatrudniony w latach 1965-1978.

Od czasu, kiedy wykonano te zdjęcia, minęło 50-60 lat. Wieliczka zmieniła się i wypiękniała, przybyły nowe budynki, a część miejsc z „podróży do przeszłości” pełni dziś zupełnie inną funkcję niż w połowie lat 70. XX wieku. Zaś niektóre obiekty i sceny z życia – jak np. dawną kolejową infrastrukturę kopalni, m.in. wiadukt nad ul. Dembowskiego czy targ na Rynku Górnym - można oglądać już tylko na archiwalnych fotografiach.

- Wieliczka z tamtych lat swym wyglądem przypomina wiele innych małych ośrodków miejskich w Polsce. Zniszczenia, wieloletnie zaniedbania, brak środków finansowych i w końcu przyłączenie obszarów wiejskich zwiększyło jego małomiasteczkowy charakter. W Wieliczce przeważały parterowe domki jednorodzinne, w większości murowane i kryte dachówką, choć nie mniej popularna była zabudowa drewniana zadaszona papą. Nawet w centrum znajdowały się zabudowania zaniedbane, wymagające natychmiastowych remontów – opisuje Barbara Konwerska.

A dalej: „Trudno dziś w słowach wyrazić nastrój lat minionych tego wyjątkowego dla całej Polski miejsca. W takiej sytuacji jeden obraz wart jest więcej niż tysiąc słów. Te zdjęcia nie są tylko oczywistym zapisem tego co zobaczyło oko człowieka i oko aparatu fotograficznego. Pokazują one również to, co byłoby trudne do opowiedzenia – atmosferę, indywidualność i energię „nieistniejącego” już miasta. Siłą prezentowanych fotografii jest ścisły związek ich twórców z Wieliczką – wszyscy trzej, przez lata, związani byli z wielickim Muzeum i miastem. W swoich pracach zdołali uchwycić swoistego – zdawałoby się nieuchwytnego – ducha Wieliczki. Prace muzealnych fotografów stanowią cenną dokumentację historyczną i obyczajową Wieliczki, nacechowaną walorami artystycznymi”.

Wystawie „Podróż w przeszłość Wieliczki” towarzyszy akcja zbierania wśród mieszkańców archiwalnych wielickich zdjęć oraz spisanych wspomnień o dawnym mieście. Dokumenty te trafią na „ścianę wspomnień”, będącą elementem ekspozycji. Projekt „rozkręca się” w szybkim tempie.

- Były już liczne telefony od mieszkańców chcących przekazać fotografie. Pojawiło się też sporo pytań, czy mogą być to zdjęcia z innych okresów niż prezentowane na wystawie. Oczywiście, że mogą. Można dostarczać także fotografie z lat 80. i wcześniejsze niż z lat 60. XX wieku - powiedziała nam Małgorzata Bogucka z Muzeum Żup Krakowskich, koordynująca projekt „Ściana wspomnień”.

I dodaje: - Akcja rozszerza się i zastanawiamy się czy nie prowadzić jej w skali ogólnopolskiej, bo biorąc pod uwagę jak wiele osób przejeżdża do Wieliczki, zdjęcia stąd są najpewniej w wielu domowych archiwach w kraju. Bo okazuje się, że wystawa „Podróż w przeszłość Wieliczki” zaczyna mieć już zasięg, można powiedzieć światowy. Ostatnio zadzwonił do nas pan z USA, który kiedyś mieszkał w Wieliczce i znalazł w Facebooku informację o wystawie. Prosił, by jak najwięcej fotografii umieścić w internecie, bo tylko tak może obejrzeć tę ekspozycję.

Ekspozycja „Podróż w przeszłość Wieliczki” będzie czynna do 10 kwietnia 2022 roku. Natomiast osoby, chcące przekazać fotografie na „ścianę wspomnień” mogą kontaktować się pod nr tel. 12/289-16-27 lub e-mailem [email protected] (nie tylko w czasie trwania wystawy, bo archiwalia dotyczące Wieliczki muzeum gromadzi przez cały czas).

FLESZ - Zmiany zasad izolacji i kwarantanny