Ten projekt nie pójdzie na półkę!

Fot. Paweł Stachnik

– Krakowski Park Technologiczny rozpoczął jakiś czas temu realizację projektu badawczego pod nazwą „Perspektywa Technologiczna Kraków–Małopolska 2020”. Jego częścią stało się wyłonienie dziesięciu technologii, które mogą stać się przyszłością naszego regionu.

– Punktem wyjścia były amerykańskie badania przyszłościowych technologii i możliwości ich zastosowania w przemyśle oraz biznesie. Z kilkudziesięciu rozwiązań wybrano szesnaście najważniejszych – takich, które w ciągu najbliższych kilkunastu lat mają szansę na tyle się rozwinąć i upowszechnić, by mieć realny wpływ na rozwiązanie, czy choćby złagodzenie kluczowych problemów, przed którymi stoi świat. Następnie zbadano, jakie kraje mają szanse na rozwijanie tych kluczowych technologii i wdrażanie opartych o nie rozwiązań. Możliwości Polski oceniono dość dobrze – znaleźliśmy się, obok Rosji, Indii i Chin, w grupie krajów będących w stanie włączyć się w rozwój dwunastu – ze wspomnianych szesnastu – technologii.

W naszym projekcie postanowiliśmy, wychodząc z badań globalnych, wybrać nowoczesne technologie i rozwiązania przyszłości dla Małopolski. W naszym przypadku okazało się, że jest ich dziesięć.

– W jaki sposób dokonano wyboru?

– Wyszliśmy od owych kilkudziesięciu nowoczesnych technologii wskazanych w amerykańskim badaniu i z nich po wstępnych analizach wyselekcjonowaliśmy dwadzieścia. Dla każdej technologii powołany został następnie zespół złożony z naukowców, przedsiębiorców, ekonomistów i urzędników, który badał jej słabe i mocne strony, stopień i szanse rozwoju oraz znaczenie dla regionu. Porównanie analiz pozwoliło nam wyłonić dziesięć technologii, które powinny mieć kluczowy wpływ na rozwój Małopolski.

– Jaki był następny krok?

– Dla każdej technologii opracowaliśmy plan działania na najbliższe dziesięć lat, a w nim rekomendacje, wnioski i wskazania, które trzeba zrealizować, by technologie rzeczywiście mogły się rozwinąć. Eksperci opracowali tzw. mapy drogowe, określające, w jaki sposób prowadzić dany pomysł od etapu badawczego aż do wprowadzenia na rynek. Ustalono także, jakie konkretne produkty będą związane z tymi technologiami. Całość opracowywana była metodą tzw. foresightu, a zatem dla każdej technologii przygotowaliśmy trzy scenariusze: realistyczny, pesymistyczny i optymistyczny. Równolegle przygotowywany jest raport końcowy podsumowujący wszystkie nasze działania. Mamy ambicję, by był on napisany językiem zrozumiałym dla każdego, by każdy mieszkaniec Małopolski mógł się z nim zapoznać, zrozumieć i dowiedzieć, co dla niego z tego wyniknie. Raport omówimy na dzisiejszej konferencji, a jego publikacja odbędzie się na przełomie listopada i grudnia (chcemy uwzględnić w nim wnioski z dyskusji konferencyjnej).

– Wybrane dziesięć technologii można z grubsza podzielić na trzy grupy: technologie informacyjne, lifescience oraz energia i nowe materiały.

– Tak, choć podział nie jest sztywny, bo np. technologie informacyjne pojawiają się w każdej grupie (weźmy choćby monitoring i kontrolę stanów chorobowych). W każdym razie do pierwszej kategorii zaliczyć można m.in. bezdotykowy interfejs komputerowy, systemy inteligentne i uniwersalny dostęp do informacji. Nie trzeba chyba nikogo przekonywać jak ważne są nowoczesne rozwiązania informatyczne, które stanowić będą naszą przyszłość. Małopolska ma w tej dziedzinie znaczący potencjał. Już teraz działa u nas dużo firm IT, w tym światowi giganci tacy jak Google, Motorola czy IBM, ale też polscy liderzy – wystarczy wspomnieć Comarch, Onet czy Ericpol. Cały czas też pojawiają się nowe firmy, które chciałyby się u nas rozwijać. Nawiasem mówiąc, jeśli nie ma obecnie problemów z dostępnością powierzchni biurowej, to zaczynamy wręcz odczuwać brak terenów dla tych firm, które chciałyby zbudować własne obiekty. Myślę, że w najbliższym czasie niezbędna będzie dyskusja z udziałem władz miasta w sprawie przygotowania kolejnych terenów na taką właśnie działalność.

Druga kategoria to lifescience i technologie medyczne, np. inżynieria tkankowa czy leki i technologie miejscowo niszczące nowotwory. Również tutaj nasz potencjał intelektualny i naukowy jest duży. Jednak niezbędne nakłady inwestycyjne są znacznie większe niż w przypadku technologii informacyjnych. Nie jesteśmy w stanie konkurować we wszystkim ze światowymi gigantami, którzy dysponują olbrzymimi środkami. Trzeba więc mierzyć zamiary na możliwości – musimy znaleźć takie nisze, które umożliwią nam włączenie się w szersze projekty. Tak czy inaczej branża jest przyszłościowa, o czym świadczą kolejne inwestycje rozwijające jej zaplecze.

Wreszcie trzecia grupa to energia i nowe materiały, obejmująca czyste technologie energetyczne, budownictwo samowystarczalne energetycznie oraz nanotechnologie i inżynierię materiałową. Potencjał jest tutaj również duży. Mamy w Krakowie na AGH siedzibę Węzła Wiedzy i Innowacji EIT, który ma rozwijać czyste technologie węglowe. Z oczywistych względów tej grupie technologii towarzyszy duże zainteresowanie władz województwa, co w powiązaniu z możliwościami naszych uczelni, zwłaszcza AGH i Politechniki Krakowskiej pozwala dobrze rokować na przyszłość.

– Częścią projektu będzie także tzw. obserwatorium technologiczne.

– Nasze prace nie kończą się wraz z wyłonieniem technologii przyszłości i planu ich wspierania. Zadaniem obserwatorium będzie więc z jednej strony monitorowanie rozwoju owych technologii, z drugiej zaś działalność popularyzatorska. Podczas organizowanych systematycznie seminariów będziemy przedstawiać punkt widzenia nauki oraz biznesu na daną technologię. Zakładamy też, że powstanie w ten sposób pewnego rodzaju centrum kompetencyjne, w którym będzie zbierana wiedza na temat technologii i udostępniania wszystkim zainteresowanym. Nie chcemy, aby ten projekt, nad którym pracowało w sumie ponad siedmiuset ekspertów, poszedł na półkę, chcemy żeby żył i dał konkretne efekty. Będziemy go na bieżąco monitorować, zastanawiać się, co zmienić i ulepszyć. Zakładamy, że Komitet Sterujący będzie się co jakiś czas spotykał w celu oceny sytuacji i ewentualnych rekomendacji koniecznych działań.

– Duże nadzieje wiążecie z dzisiejszą konferencją „Małopolska – region wiedzy” prezentującą wyniki projektu „Perspektywa Technologiczna Kraków–Małopolska 2020”.

– W konferencji – w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie – weźmie udział około 250 osób. Obecny będzie m.in. Olgierd Dziekoński, szef zespołu doradców prezydenta Bronisława Komorowskiego. Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju prof. Bogusław Smólski będzie mówił o mechanizmach transferu wiedzy i technologii. Edwin Bendyk z Ośrodka Badań nad Przyszłością Collegium Civitas powie o foresighcie krajowym, w którego opracowywanie był zaangażowany, a prof. Grażyna Pawelska–Skrzypek z Uniwersytetu Jagiellońskiego przedstawi czynniki rozwoju nowoczesnej gospodarki Małopolski. O dziesięciu technologiach przyszłości regionu podyskutują prorektorzy Akademii Górniczo–Hutniczej, Politechniki Krakowskiej i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Odbędzie się też dyskusja pod hasłem „Małopolska – region wiedzy i kreacji. Determinanty sukcesu” z udziałem przedstawicieli różnych środowisk: naukowców, przedsiębiorców z dużych i małych firm, administracji i dziennikarzy. Chcemy, by była to rozmowa na temat znaczenia owych dziesięciu wybranych technologii dla regionu, jak mogą one wpłynąć na przyszłość Małopolski i co trzeba zrobić, by w pełni wykorzystać ich potencjał. Jak już wspomniałem, rekomendacje z konferencji trafią do raportu końcowego „Perspektywy Technologicznej Kraków–Małopolska 2020”.

– Waszym założeniem jest, by dziesięć wybranych technologii przyszłości zostało wdrożone.

– Tak, chcemy pomóc w transferze tej wiedzy na rynek. To kluczowy problem, bo jak dotąd osiągnięcia naukowe słabo przekładają się na rozwój gospodarczy. Dzięki naszemu opracowaniu inwestorzy będą wiedzieć, na co można liczyć w Małopolsce. Wykorzystamy do tego wszystkie możliwości, jakie ma nasz Park.

Rozmawiał: Paweł Stachnik