To nie koniec marzeń

Rozpoznanie mięśniaków budzi niepokój kobiety w ciąży. Zaczyna się ona obawiać komplikacji związanych z przebiegiem ciąży, rozwojem dziecka oraz porodem. U kobiet, które nie mają doświadczeń porodowych, pojawia się lęk dotyczący niepłodności, obawa, że nie będą mogły mieć dzieci w przyszłości.

Planowanie ciąży

Jeżeli badanie wykaże, że guzki są małe, nie powodują dolegliwości, a ich położenie nie będzie zagrażało rozwojowi płodu, można rozważyć zajście w ciążę nie zważając na mięśniaki.

Jednak ze względu na tendencje szybszego rozwoju mięśniaków w okresie ciąży, lekarze mimo wszystko zalecają ich usunięcie, zanim dojdzie do zapłodnienia. Wykonuje się wówczas operację oszczędzającą, czyli wyłuszcza mięśniaki, zachowując całą macicę.

Innym rozwiązaniem jest przeprowadzenie terapii farmakologicznej octanem ulipry­stalu. Jako metoda mniej inwazyjna w stosunku do technik operacyjnych, zalecana jest młodym kobietom, które jeszcze nie rodziły. Leczenie trwa około trzech miesięcy.

Przebieg ciąży

Mięśniaków macicy nie usuwa się w trakcie ciąży. W przypadku zdiagnozowania ich w czasie jej trwania, pacjentka musi przebywać pod ścisłą opieką lekarza ginekologa, ponieważ mięśniaki w ciąży mają tendencję do powiększania się i w zależności od lokalizacji mogą komplikować jej przebieg.

Szczególnie dotyczy to mięśniaków śródściennych oraz podśluzówkowych, które rosnąc zabierają miejsce przeznaczone dla dziecka, utrudniają jego prawidłowy rozwój i doprowadzają do hypotrofii płodu, czyli sytuacji, w której jest on mniejszy niż powinien być w danym tygodniu ciąży.

Liczne lub duże mięśniaki mogą również zwiększać ryzyko porodu przedwczesnego ze względu na wyzwalanie skurczów mięśnia macicy.

Najmniejszym zagrożeniem dla ciąży są mięśniaki podsu­rowicówkowe, które rosnąc na zewnątrz macicy, uwypuklając się w kierunku jamy brzusznej, mogą jedynie powodować ból związany z uciskiem sąsiednich narządów, np. na jelita. Natomiast mięśniaki uszypułowane nie zaburzają rozwoju płodu, ale czasem stanowią przeszkodę dla porodu naturalnego.

Poród i połóg

Małe mięśniaki z reguły nie utrudniają przebiegu porodu. Jednak guzy większych rozmiarów oraz te umiejscowione w dolnej części macicy mogą stanowić przeszkodę w przyjściu dziecka na świat siłami natury.

Ze względu na obecność mięśniaków niejednokrotnie konieczne jest zakończenie ciąży drogą cięcia cesarskiego. Podczas jego wykonywania z zasady nie usuwa się mięśniaków, chyba że zlokalizowane są w linii cięcia macicy lub są uszypułowane.

Po zakończeniu połogu, czyli 6 tygodni po porodzie, lekarz w badaniu ginekologicznym i ultrasonograficznym ocenia wielkość guzów – istnieje prawdopodobieństwo, że mogą się w tym czasie znacznie zmniejszyć. Zakończenie połogu to czas, w którym należy podjąć decyzję o formie leczenia lub obserwacji mięśniaków.

Dalsze postępowanie zależy oczywiście od wielkości guzów, lokalizacji, powikłań, jakie wystąpiły w ciąży oraz od planów rozrodczych kobiety. Usunięcie mięśniaków macicy teoretycznie nie powinno mieć większego wpływu na kolejną ciążę, niestety, nie jest to gwarancja, że problem w przyszłości nie będzie powracał.

– Mięśniaki macicy stanowią ryzyko dla rozwoju ciąży, ale nie jest to reguła – komentuje prof. dr hab. n. med. Grzegorz Jakiel, ginekolog, ekspert programu „Zdrowa ONA”. – Może się zdarzyć, że mimo obecności mięśniaków ciąża będzie przebiegać prawidłowo. Ważne jest częste monitorowanie za pomocą USG wielkości mięśniaków oraz rozwoju płodu. Określenie wielkości i lokalizacji guzów czasami determinuje sposób oraz termin rozwiązania ciąży. U pacjentek, które jeszcze nie rodziły, najbezpieczniejsza wydaje się terapia farmakologiczna octanem ulipry­stalu, zwłaszcza, jeśli guzki nie osiągnęły jeszcze dużych rozmiarów.