Trudne sprawy

PRAWO BANKOWE. Aby spadkobiercy uniknęli sporów, trzeba uregulować sprawy związane z posiadaniem pieniędzy w banku

Prawo bankowe stanowi, że do dysponowania pieniędzmi na rachunku ma ten z małżonków, który konto założył. Drugi z małżonków nie jest dla banku stroną umowy i może skorzystać tylko z pełnomocnictwa lub dyspozycji ustanowionych przez właściciela konta. Jeżeli takiego pełnomocnictwa nie ma, drugi z małżonków będzie miał kłopoty ze skorzystaniem z pieniędzy na bankowym koncie lub na lokatach.

Jeśli właściciel rachunku nie ustanowił żadnych dyspozycji i pełnomocnictw, bank jest zobowiązany jedynie do wypłacenia kwoty odpowiadającej kosztom pogrzebu osobie, która przedstawi rachunki dokumentujące te koszty i akt zgonu właściciela rachunku. Pozostałe pieniądze zmarłego wchodzą w skład tzw. masy spadkowej.

Dyspozycje

Sposobem na częściowe ominięcie prawa spadkowego jest ustanowienie pełnomocnictwa na wypadek śmierci. Właściciel konta lub lokat może imiennie wskazać osoby, które w takim przypadku mają prawo otrzymać określoną kwotę. Osobami tymi mogą być: małżonek, rodzeństwo, rodzice, dziadkowie, dzieci bądź wnuki. Należy jednak pamiętać, że wysokość kwoty nie może przekroczyć 20-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Korzystając z dyspozycji zapisu na wypadek śmierci, trzeba wiedzieć, iż środki przekazane w ten sposób nie wchodzą do masy spadkowej. Może to być zatem sposób uprzywilejowania jednego ze spadkobierców bez konieczności sporządzania testamentu.

Pełnomocnictwo

Każdy posiadacz rachunku bankowego lub depozytów może udzielić innej osobie pełnomocnictwa do dysponowania pieniędzmi. Może ono być dwojakiego typu: rodzajowe do rachunku bądź szczególne.

W pierwszym przypadku pełnomocnik ma prawo do dysponowania rachunkiem na takich samych zasadach jak posiadacz. Nie może jednak zlikwidować konta bądź udzielać dalszych pełnomocnictw. W przypadku pełnomocnictwa szczególnego, pełnomocnik ma prawo wyłącznie do wskazanych czynności, na przykład obciążania rachunku przy użyciu karty płatniczej.

Trzeba pamiętać, że zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, pełnomocnictwo wygasa z chwilą śmierci którejkolwiek ze stron, czyli pełnomocnika lub osoby udzielającej pełnomocnictwa. Zgodnie z prawem bankowym, wypłata środków z rachunku przez pełnomocnika dokonana po śmierci posiadacza rachunku, a przed oficjalnym poinformowaniem banku o jego śmierci jest sprzeczna z prawem. Takie działanie może skutkować roszczeniem banku o naprawienie szkody lub nawet oskarżeniem o dokonanie oszustwa na szkodę banku.

W praktyce jednak, dopóki bank nie otrzymał zgłoszenia o śmierci właściciela rachunku, może realizować zlecenia pełnomocnika, działając w tzw. dobrej wierze. Nie ponosi on odpowiedzialności prawnej, czego nie można powiedzieć o pełnomocniku wyciągającym pieniądze.

Wspólne konto

W przypadku posiadania wspólnego konta bankowego korzystanie ze zgromadzonych na nim środków po śmierci jednego ze współwłaścicieli nie wiąże się ze znacznymi utrudnieniami.
 

Druga osoba w dalszym ciągu może rozporządzać wszystkimi zgromadzonymi środkami. Niemniej jednak, połowa ze zgromadzonych oszczędności (w momencie śmierci jednego z właścicieli) wchodzi w skład masy spadkowej.

Jeżeli pieniędzmi rozporządza zatem osoba, nienależąca do grona spadkobierców, to przyszłym właścicielom przysługuje w stosunku do niej roszczenie o zwrot wydanych środków. W sytuacji odwrotnej, z którą spotykamy się powszechnie - wspólne konto majątkowe małżonków lub rodziców i dzieci - wydane pieniądze zaliczane są na poczet przysługującej im części spadku.

[email protected]**