Trybunał zauważył, że obywatel musi dbać o swoje prawa

1 stycznia 1999 r. wszystkie grunty pod drogami publicznymi z mocy prawa stały się własnością skarbu państwa lub samorządu. Dotychczasowi właściciele mogli w okresie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2005 r. składać wnioski o odszkodowanie za wywłaszczone nieruchomości. Rzecznik praw obywatelskich zwrócił jednak uwagę, że w wielu przypadkach do tego czasu nie potwierdzono faktycznego przejęcia gruntów przez organy publiczne, więc właściciel musiałby składać wniosek nawet w sytuacji, gdy nie jest pewny, że stracił prawo do ziemi. Z tego powodu zaskarżył te przepisy do Trybunału Konstytucyjnego, zwłaszcza w zakresie ograniczenia prawa do roszczeń do końca 2005 r.

Sędziowie TK nie podzielili jednak tych wątpliwości. Uznał, że 5-letni okres na składanie wniosków o odszkodowania był wystarczająco długi. Każdy zainteresowany mógł sam uzyskać informacje potwierdzające przejęcie jego nieruchomości i na tej podstawie zgłosić roszczenia. "Realizacja roszczenia odszkodowawczego została uzależniona od aktywności i staranności uprawnionego. Założenie, że prawo cywilne wymaga dbałości zainteresowanego o swoje prawa jest aprobowane w demokratycznym państwie prawnym" - uzasadnił swoje orzeczenie TK.

Wczoraj trybunał rozpatrywał także przepisy dotyczące zwrotu wywłaszczonych kiedyś nieruchomości. Skargę konstytucyjną złożył były właściciel budynku, którego wywłaszczono, a w budynku powstał ośrodek szkolenia kierowców Ligi Obrony Kraju. Kiedy nieruchomość przestała być użytkowana, były właściciel zażądał jej zwrotu, czego mu odmówiono. Tylko dlatego, że w akcie notarialnym była wymieniona inna podstawa prawna niż ta, która do zwrotu by uprawniała.

W tym przypadku TK uznał, że takie ograniczenie jest niekonstytucyjne, ale wieloletnie zabiegi byłego właściciela o zwrot wywłaszczonej kiedyś nieruchomości jeszcze się nie skończyły. Aby odzyskał dawną własność, trzeba jeszcze zmienić przepisy, do czego TK wezwał wczoraj Sejm. (GEG)