Tu żyrafy wychodzą z szafy

Przebudowana siedziba podłęskiego Domu Kultury zostanie otwarta dzisiaj o godz. 16. Na to spotkanie powinien przyjść każdy, kto tylko ma ochotę. Członkowie Stowarzyszenia Inicjatyw Kulturalnych "Inspiro", którzy prowadzą placówkę od 2009 roku, zapowiadają że nie mowy o przecinaniu wstęgi, ani żadnej innej "oficjałce". Hasło spotkania brzmi... "Żyrafy wychodzą z szafy".

- Po prostu posiedzimy razem i będziemy podziwiać jak dużo się tu zmieniło. Planowaliśmy zamówić na to spotkanie jakiś catering, ale mieszkańcy Podłęża wytłumaczyli nam, że to nie jest potrzebne: oni sami wszystko ugotują, upieką i przyniosą. Bo przecież - to jest ich dom kultury - mówi Beata Kwiecińska, która formalnie jest kierowniczką podłęskiej placówki kulturalnej, ale nigdy nie używa tego miana. Maciej Dąbrowski z "Inspiro" opowiada, że kiedy zaniósł projekty nowych wizytówek do zakładu drukarskiego, zapanowało tam wielkie zdziwienie i niemal oburzenie. Pracownicy firmy byli zdania, że wizytówki "Inspiro" nie są takie jak być powinny. - A chodziło o to, że na kartoniku nie pisze dyrektor Domu Kultury tylko po prostu - "pani Beatka" - wyjaśnia Maciej Dąbrowski, który posługuje się wizytówką z napisem "Pan Maciek".

Cenią ich nawet w Warszawie

W ofercie "Inspiro" próżno szukać zajęć właściwych większości domów kultury. Są za to spotkania z baśniami z całego świata, czyli zajęcia "Za trzydziewiątą rzeką" oraz "Eco-art", podczas których można dowiedzieć sie, jak odnowić stare meble lub odzież. To dla dzieci. Natomiast dorośli mogą wziąć udział m.in. w warsztatach z historii sztuki oraz wykonywania patchworków i rękodzieła artystycznego.

Nim rozpoczęto przebudowę Domu Kultury w organizowanych tam zajęciach uczestniczyło tygodniowo ok. 400 osób. Oferta placówki, znajdującej się w miejscowości liczącej tylko 2,5 tys. mieszkańców była tak interesująca i nietypowa, że na zajęcia przyjeżdżali tam mieszkańcy nie tylko gminy Niepołomice i powiatu wielickiego, ale także Krakowa. Działo się tak mimo tego, że bazę lokalową Domu Kultury stanowiły tylko jedna duża sala i dwie malutkie oraz wąski korytarz.

Szans na rozbudowę DK nie było, dlatego jesienią 2011 roku "Inspiro" postanowiło zorganizować ogólnopolski konkurs architektoniczny "Podziel kwadrat" oraz tematyczne warsztaty, mające dać odpowiedź na pytanie, jak zagospodarować dostępną przestrzeń by była bardziej funkcjonalna. W projektowaniu nowych wnętrz Domu Kultury pomagali uczestnicy organizowanych tam zajęć. To była akcja pionierska w skali kraju, a to samo można powiedzieć o zdobyciu pieniędzy na remont placówki według projektu "Gaj inspiracji", uznanym za najlepszy - w głosowaniu mieszkańców - podczas architektonicznego konkursu.

Na wykonanie tej inwestycji Ministerstwo Kultury przyznało 0,5 mln zł ł dotacji w trybie nadzwyczajnym. Doceniono w ten sposób wyjątkowość tego co dzieje się w "Inspiro" - zarówno pod względem oferty kulturalnej, jak i zaangażowania w sprawę lokalnej społeczności. - W ciągu kilku dni mieszkańcy zebrali 1300 podpisów pod apelem do ministra o przyznanie dotacji na remont "Inspiro"! - wspomina pani Beata.

Liczy się nie tylko pomysł

Dom Kultury w Podłężu jest jedynym w Polsce prowadzonym przez stowarzyszenie. Roczny budżet placówki, którą finansuje gmina wynosi 120 tys. zł. Takich tłumów na zajęciach jak w "Inspiro" oraz tak oryginalnych zajęć nie ma w żadnym innym tego typu obiekcie w regionie.

Agnieszka Szczepaniak, dyrektorka Centrum Kultury i Turystyki w Wieliczce przyznaje, że z wiejskich domów kultury pozostały w tej gminie właściwie tylko nazwy, a ich funkcje przejmują coraz częściej świetlice. CKiT prowadzi obecnie dwie takie placówki - w Lednicy Górnej i Janowicach. Odbywają się tam zajęcia z tańca nowoczesnego i baletu oraz fitness. Działają też ognisko muzyczne, sekcja szachowa i klub młodego plastyka. W obu świetlicach uczestniczy w zajęciach tygodniowo ok. 300 osób.

W gminie Biskupice świetlice działają w Jawczycach, Szczygłowie i Łazanach. W organizowanych tam zajęciach bierze udział codziennie 15-30 dzieci oraz podobna liczba osób dorosłych.

Centrum Kultury w Gdowie, które prowadzi także świetlice w Pierzchowie, Niegowici i Nieznanowicach dysponowało w 2013 roku budżetem w wysokości 773 tys. zł. W organizowanych w CK zajęciach tanecznych, plastycznych i językowych bierze udział tygodniowo średnio 400 osób. Prócz tego w placówce odbywają się co tydzień próby kilku chórów i innych zespołów.
W gminie Kłaj najprężniej działa wyremontowany niedawno Wiejski Dom Kultury w Targowisku. Odbywają się tam m.in. zajęcia językowe i sportowe oraz okazjonalne imprezy (jasełka, spotkania historyczne itp.).

- Kiedy odnowimy pozostałe domy kultury w gminie zostanie powołana instytucja do zarządzania tymi placówkami. Wtedy wszystko się zmieni. Na razie funkcjonuje to w ten sposób, że w budżecie gminy nie mamy przeznaczonej określonej kwoty na domy kultury, ale mieszkańcy wnioskują o dotacje, kiedy planują zorganizować tam jakieś wydarzenie - tłumaczy wójt Kłaja Zbigniew Strączek.

Recepta "Inspiro" na sukces? Dobry pomysł na tematykę zajęć oraz dopuszczenie do głosu mieszkańców. - Ludzie garną się "do kultury", ale pod warunkiem, że mają jakiś wpływy na to co im się proponuje - uważa pan Maciej.

"Inspiro" chce podzielić się swymi doświadczeniami w tym względzie, dlatego organizuje ogólnopolską konferencję poświęconą partycypacji społecznej "w kulturze". Spotkanie takie odbędzie się w Podłężu w dniach 7-8 czerwca.