Tworzą wstydliwą mapę

Mury tarnowskich kamienic i bloków pełne są mowy nienawiści - twierdzą przedstawiciele Fundacji Antyschematy 2. Organizacja walcząca m.in. o przełamywanie stereotypów w stosunku do mniejszości etnicznych i narodowych zabrała się za opracowywanie mapy antysemityzmu w Tarnowie. Wystarczył dzień, by w mieście uchodzącym za tolerancyjne, znaleziono kilkanaście napisów o treści antyżydowskiej.

Mapę zobaczy każdy
- Kiedy człowiek ich nie szuka, takie napisy może nie rzucają się w oczy. Teraz widzimy, że jest ich całkiem sporo - mówi Natalia Lisowska, licealistka z II LO w Tarnowie, wolontariuszka Antyschematów 2. W dwudziestoosobowej grupie młodych ludzi jest także Anna Maciejowska z V LO. - Niektórzy uważają, że Żydzi i Romowie to zło - zauważa.

Osiedle XXV-lecia w Tarnowie, okolice miejskiej przychodni. W jednym miejscu na murze widnieje koślawa szubienica ze zwisającą gwiazdą Dawida.

Ledwie kilkadziesiąt metrów dalej farbą w sprayu ktoś napisał "Je... Żyda". Obok są jeszcze hasła wypisywane przez piłkarskich kiboli, symbol swastyki oraz hitlerowskiej SS.

Wolontariusze obfotografowują napisy i nanoszą ich lokalizację w swoich smartfonach. Właśnie w taki sposób przygotowują tarnowską mapę antysemityzmu. Na razie zaznaczono na niej kilkanaście miejsc, w centrum lub w jego pobliżu.
- Mapę upublicznimy w internecie, za pomocą portalu społecznościowego - zapowiada Jakub Kaszuba z fundacji.

Zamalować wstyd
Od kolejnych punktów na planie Tarnowa może się szybko zaroić, bo akcja już zaczyna obejmować największe blokowiska. Inwentaryzacja całego miasta potrwa jeszcze kilka tygodni. Pod koniec sierpnia wolontariusze znów wyruszą w teren. Tym razem uzbrojeni już w pędzle i farbę, którą zamalują antysemickie hasła.

- Niestety, jesteśmy krajem, w którym korzenie antysemityzmu będą się przenosić na kolejne pokolenia. Zapewne również dzięki animozjom między kibicami różnych klubów - mówi Tomasz Malec, prezes Antyschematów 2. - Może w niewielkim stopniu obserwujemy go na co dzień na ulicach, ale pozostaje w ukryciu.

Śledztwo umorzone
Według Malca, najpoważniejszym od lat w Tarnowie aktem antysemityzmu była kradzież żydowskiej mezuzy sprzed wejścia do siedziby fundacji.

Metalowe pudełeczko z fragmentem Tory zniknęło bez śladu. Policjanci nie wykluczali, że motywem mogła być obraza uczuć religijnych. Ale na trop sprawców nie udało się wpaść.

- Postępowanie zostało pod koniec czerwca umorzone z powodu niewykrycia sprawców - mówi prokurator Arkadiusz Bara, zastępca prokuratora rejonowego w Tarnowie.

Do biura organizacji walczącej o tolerancję wobec mniejszości narodowych trafiła już kolejna mezuza. Na wieść o majowej kradzieży Antyschematom 2 podarowało ją Państwowe Muzeum w Majdanku. Rodzaj żydowskiego amuletu z obawy przed kolejnym aktem antysemityzmu nie trafi już na framugę drzwi wejściowych.

- Dopóki miasto nie zapewni bezpieczeństwa w tej części miasta, to byłoby bez sensu - wyjaśnia prezes fundacji. Podkreśla, że do kradzieży doszło na terenie monito-rowanym przez kamery. Drzwi wejściowych do biura jednak system nie obejmuje.

Trzymam kciuki za powodzenie takich idei
Rozmawiamy z Januszem Koziołem, judaistą, wicedyrektorem Muzeum Okręgowego w Tarnowie.

- Wystarczył dzień, by wolontariusze znaleźli w Tarnowie kilkanaście miejsc z napisami o treści antyżydowskiej. Jesteśmy antysemitami?

- Wątpię, czy ktoś miał w głowie antysemityzm, kiedy wykonywał te napisy. Moim zdaniem, tarnowianie nie są antysemitami. Zauważalny jest natomiast powrót do konfliktu kibiców Unii i Tarnovii, który przejawia się takimi hasłami.

- Czyli to bardziej chuligańskie wybryki?

- Prostacki bandytyzm, który pokazuje, że niektórzy ludzie nie mają szacunku dla otoczenia i cudzej własności.

- Mapa antysemityzmu to dobry pomysł?

- Jako student miałem okazję brać udział w podobnej akcji w Krakowie. Tam gdzie zamalowaliśmy napisy, nowe nie pojawiały się przez lata. Idea jest szlachetna, więc trzymam kciuki.

Rozmawiał Andrzej Skórka