Tym żył Kraków w 2023 roku. Igrzyska, nowe kąpielisko i trasa tramwajowa, polityczne zawirowania, mord na Sławkowskiej i tragedia na moście

Początek roku w Krakowie nie należał do spokojnych. W lutym, w biały dzień, w ścisłym centrum miasta, mężczyzna wszedł z bronią do popularnej restauracji przy ulicy Sławkowskiej i zaczął strzelać do ludzi. Jedna osoba zginęła, a druga trafiła do szpitala. Napastnik został zatrzymany przez policję na Krowodrzy. Turyści byli w szoku. Dopytywali, czy w Krakowie naprawdę dochodzi do takich wydarzeń?

35-latek usłyszał zarzuty: zabójstwa, próby zabójstwa, nielegalnego posiadania broni i amunicji. Śledztwo wciąż trwa. Ma się zakończyć na początku 2024 roku. Z ustaleń prokuratury wynika, że napastnik strzelał do pracowników budowlanych, którzy mieli wykonać pomiary techniczne w lokalu. Mężczyzna nie przyznał się do winy.

Pierwsze miesiące 2023 roku to również spore zmiany w krajobrazie miasta. Znana krakowska galeria handlowa - Plaza - zamieniła się w stertę gruzu.

Pojawiły się również nowe informacje w sprawie pożaru krakowskiego archiwum, w efekcie którego zniszczeniu uległa większość z ponad 20 kilometrów przechowywanych w nim dokumentów. Prokuratura podała, że zarzuty usłyszały pierwsze cztery osoby (w listopadzie do sądu trafił akt oskarżenia przeciwko rzeczoznawcy ds. ochrony przeciwpożarowej).

W marcu toczyła się gorąca dyskusja na temat tzw. krakowskiego Manhattanu, który miał powstać na terenie Płaszowa i Rybitw. To głównie obszar przemysłowy. Miasto planowało wybudować tam nową dzielnicę: z wieżowcami, osiedlami i biurowcami.

Zaprotestowali przedsiębiorcy, którym realizacja projektu mogła utrudnić działalność i rozwój firm. By krakowski Manhattan mógł powstać, potrzebny był plan miejscowy. Jego projekt do kosza już w pierwszym czytaniu wyrzucili miejscy radni. Co dalej? Możliwe, że Płaszów i Rybitwy zmienią swoje oblicze, ale raczej nie w takim zakresie, jak pierwotnie chciała tego gmina.

W czerwcu mieszkańcy w końcu doczekali się otwarcia kąpieliska na Zakrzówku. Miało być dostępne już w wakacje 2022 roku, ale niezbędne okazało się wykonanie poprawek przez wykonawcę inwestycji. W efekcie jej oddanie do użytku zostało odsunięte w czasie.

Podwieszane baseny błyskawicznie stały się hitem wśród krakowian i przyjezdnych. W pewnym momencie kąpielisko cieszyło się tak ogromną popularnością, że trzeba było wprowadzić limit osób, mogących z niego korzystać. W efekcie zaczęły tworzyć się gigantyczne kolejki, w których ludzie stali nawet kilka godzin. Kąpielisko to element dużo większej inwestycji, w ramach której urządzono także teren wokół akwenu.

Również w czerwcu gotowa była już większość obiektów, na których rozegrano III Igrzyska Europejskie, zorganizowane w Krakowie i w Małopolsce. Areną sportowych zmagań stał się nawet... Rynek Główny, na którym wybudowano boiska do teqballa i padla wraz z trybunami. Ceremonia otwarcia imprezy odbyła się 21 czerwca na stadionie miejskim im. Henryka Reymana w Krakowie, który przed Igrzyskami przeszedł lifting za ponad 100 mln złotych.

W IE wzięło udział ok. 7 tys. sportowców z 48 krajów, którzy rywalizowali w 29 dyscyplinach, na 24 arenach w 13 miastach. Setki milionów fanów sportu na całym świecie śledziło zmagania zawodników podczas igrzysk w telewizji (ponad 580 godzin transmisji na żywo) oraz za pomocą mediów społecznościowych (transmisje przez internet - 1178 godzin).

Z frekwencją na trybunach bywało różnie. W Krakowie bardzo dużym zainteresowaniem cieszyły się mecze z udziałem Polaków w koszykówce 3x3 (na boisku przy al. Focha). Nie brakowało też kibiców na trasie triathlonu nad Zalewem Nowohuckim. Pustkami świeciła natomiast 15-tysięczna Tauron Arena, gdzie walczyli szermierze, czy stadion Wisły podczas meczów rugby 7 (oprócz finału z udziałem Polek). Organizatorzy Igrzysk podali, że cała impreza, która trwała do 2 lipca, przyciągnęła na trybuny łącznie ponad 170 tys. kibiców.

Także w lipcu krakowianie cieszyli się z otwarcia parku im. Wisławy Szymborskiej, który z ich inicjatywy powstał w rejonie ulicy Karmelickiej. Wcześniej był tam parking. Z kolei w Nowej Hucie mieszkańcom została udostępniona odnowiona Aleja Róż. Jej rewitalizacja to również był pomysł krakowian.

W okresie wakacyjnym nie brakowało również emocji muzycznych. W krakowskiej Tauron Arenie wystąpiły legendy: Sting oraz Depeche Mode. Warto wspomnieć, że wcześniej, bo w połowie czerwca, do stolicy Małopolski zawitała z kolei grupa Iron Maiden.

Niestety, nie obyło się również bez tragedii. W lipcu doszło do dramatycznego wypadku przy moście Dębnickim, o którym mówiła cała Polska. Za kierownicą siedział Patryk P., syn znanej celebrytki.

Przebieg zdarzeń był następujący: samochód renault megane pędził z zawrotną prędkością (ponad 160 km/h) przez centrum miasta. Autem podróżowało czterech mężczyzn w wieku od 20 do 24 lat. W pewnym momencie auto zjechało w lewo oraz dachowało na bulwar Czerwieński. Wszyscy jadący samochodem zginęli.

Niedługo po zakończeniu wakacji, początkiem września, ku uciesze mieszkańców, tramwaje wyjechały na nową trasę do Górki Narodowej. Zgodnie z planem miała zostać oddana do użytku już w grudniu 2022 roku. Tak jednak się nie stało. Miejscy urzędnicy tłumaczyli, że opóźnienie było spowodowane skomplikowaniem inwestycji, pandemią koronawirusa i wojną w Ukrainie.

Nowa linia tramwajowa zrewolucjonizowała komunikację na północy Krakowa. Na jej otwarcie czekało wielu mieszkańców. 5,5-kilometrowa trasa cieszy się wśród nich dużą popularnością. W pierwszym miesiącu przejechało nią ponad pół miliona pasażerów.

We wrześniu Kraków obiegła również przykra wiadomość: do szpitala - w krytycznym stanie - trafił Janusz Filipiak, prezes Comarchu i właściciel Cracovii. Był reanimowany. Niestety nie odzyskał przytomności. Zmarł 17 grudnia. W efekcie w Cracovii doszło do zmian. Żona Janusza Filipiaka, Elżbieta Filipiak, została pełniącą obowiązki prezesa.

Końcówka roku to z kolei wielkie, polityczne emocje, związane m.in. z wyborami parlamentarnymi, które odbyły się 15 października. W skali całego kraju frekwencja wyniosła ponad 74 proc., co oznacza, że była rekordowa. Mobilizację wyborców było widać również w Krakowie, gdzie do lokali wyborczych tworzyły się ogromne kolejki. Gdzieniegdzie głosowano niemal do północy.

W efekcie wyborów Prawo i Sprawiedliwość po ośmiu latach rządów musiało pożegnać się z władzą, którą przejęła Koalicja Obywatelska, Trzecia Droga i Lewica. Miało to swój oddźwięk w Krakowie i w Małopolsce, gdzie doszło m.in. do zmian personalnych na ważnych stanowiskach.

Nowym wojewodą małopolskim został dotychczasowy burmistrz Kęt Krzysztof Klęczar (Polskie Stronnictwo Ludowe). Z kolei obowiązki małopolskiego kuratora oświaty - do czasu ogłoszenia konkursu na to stanowisko - powierzono nauczycielce języka polskiego Gabrieli Olszowskiej, która zastąpiła Barbarę Nowak (Prawo i Sprawiedliwość). Ta ostatnia zasłynęła m.in. budzącymi kontrowersje wypowiedziami na temat społeczności LGBT. Nowak była bodaj najbardziej znanym kuratorem oświaty w Polsce.

Gorąco było jednak nie tylko w ogólnopolskiej polityce. Wiele działo się również lokalnie. Przykładowo w listopadzie prezydent Krakowa Jacek Majchrowski ogłosił, że po 21 latach rządzenia miastem nie będzie ubiegał się o reelekcję w zaplanowanych na wiosnę 2024 roku wyborach samorządowych. Wskazał jednocześnie, że według niego urząd ten powinien objąć Andrzej Kulig, jego obecny zastępca. Kulig ogłosił ostatecznie, że wystartuje w wyborach.

Walkę o fotel prezydenta Krakowa zapowiedzieli również: Łukasz Gibała (lider Stowarzyszenia "Kraków dla Mieszkańców"), Aleksander Miszalski (szef małopolskiej Platformy Obywatelskiej), Mateusz Jaśko (krakowski aktywista), Marcin "Bzyk" Bąk (znany muzyk rockowy) oraz Stanisław Mazur (rektor Uniwersytetu Ekonomicznego).

Warto odnotować, że w listopadzie działalność zakończyła tzw. druga miejska telewizja. Jej funkcjonowanie budziło kontrowersje. Aktywiści zwracali uwagę, że materiały Hello Kraków (wcześniej Play Kraków News) cieszyły się małym zainteresowaniem wśród mieszkańców, tymczasem ich tworzenie kosztowało miliony złotych.

Końcem roku krakowianie żyli jednak nie tylko polityką i sporem o miejską telewizję. W grudniu, na parę dni przed Wigilią, mieszkańcy Krakowa i Zielonek doczekali się otwarcia drogi, o której budowę zabiegali od dekad. Mowa o Trasie Wolbromskiej, której realizacja kosztowała ponad 111 mln złotych. Nowa droga ma poprawić wyjazd z Krakowa na północ i odciążyć istniejące drogi dojazdowe do naszego miasta z gminy Zielonki.