Prof. Jan Kozłowski z Instytutu Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego uhonorowany został za „sformułowanie i eksperymentalną weryfikację teorii wyjaśniającej różnorodność strategii życiowych organizmów jako efektu optymalnej alokacji zasobów”. - Badania dają odpowiedź na pytanie, dlaczego między poszczególnymi gatunkami zwierząt są różnice w rozmiarach, dlaczego niektóre z nich inwestują we wzrost masy ciała, a inne, które szybko zginą - w potomstwo - mówi prof. Jan Kozłowski.
Z kolei prof. Józef Spałek z Instytutu Fizyki UJ otrzymał nagrodę za „badania układów silnie skorelowanych, a w szczególności za sformułowanie modelu t-j”. Naukowiec jest liderem w dziedzinie fizyki materii skondensowanej. A najkrócej mówiąc - twórcą technologii, która umożliwia w określonych warunkach przesyłanie energii bez strat. - Dzięki zastosowaniu nadprzewodników udaje się to na razie w temperaturze ciekłego azotu i helu, ale mam nadzieję, że wkrótce dokonamy tego w temperaturze pokojowej - mówi prof. Józef Spałek. Metoda ma już zastosowanie m.in. w medycynie (m.in. przy budowie tomografów komputerowych) czy w komputerach kwantowych.
Obaj naukowcy poświęcili swym badaniom znaczną część kariery zawodowej, obaj też od lat związani są z najstarszą uczelnią w Polsce.
- Nagroda to dla mnie powód do dumy, ale oznacza też więcej obowiązków. I nie chodzi tylko o to, żeby nie spocząć na laurach. Fundacja wymaga od laureatów zaangażowania w pracę dla przyszłych pokoleń naukowców, m.in. zasiadania w komisjach konkursowych, oceny wniosków itp. - mówi prof. Kozłowski.
Nagrody wręczone zostaną 8 grudnia na Zamku Królewskim w Warszawie. Laureaci otrzymają po 200 tys. złotych, które mogą wykorzystać prywatnie. - Część na pewno pójdzie na kolejne badania, na zakup książek i oprogramowania komputerowego. Planuję też sobie kupić pierwszy prywatny laptop. Jestem rok przed emeryturą, a dotychczas korzystałem tylko ze sprzętu służbowego - śmieje się prof. Jan Kozłowski. Z kolei prof. Józef Spałek przeznaczy pieniądze na „cele rodzinne”.
Nagrody nazywane są polskimi Noblami, przyznaje się je za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe. W tym roku otrzymali je również prof. Marek Samoć z Politechniki Wrocławskiej i prof. Bogdan Wojciszke ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie.
To nie pierwsze nagrody dla krakowian
Nagrody fundacji na rzecz nauki polskiej przyznawane są od 25 lat. Wielokrotnie zdobywali je naukowcy z Krakowa. Byli to: prof. Stanisław Konturek z Instytutu Fizjologii Collegium Medicum UJ (1995 r.), prof. Aleksander Koj z Instytutu Biologii Molekularnej UJ, prof. Jerzy Gadomski z Instytutu Historii Sztuki UJ (obaj w 1996 r.); prof. Ryszard Gryglewski z CM UJ (1997), prof. Leszek Stoch z Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej, prof. Andrzej Szczeklik z II Katedry Chorób Wewnętrznych CM UJ i prof. Janusz Sondel z Wydziału Prawa UJ (wszyscy w 1998 r.); prof. Mieczysław Tomaszewski z Akademii Muzycznej (1999 r.), prof. Piotr Sztompka z Instytutu Socjologii UJ (2006 r.), prof. Andrzej Jajszczyk z Katedry Telekomunikacji AGH (2008 r.), prof. Tomasz Guzik z Wydziału Lekarskiego CM UJ (2010 r.), prof. Jan Potempa z Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ (2011 r.), prof. Jan Woleński z Instytutu Filozofii UJ (2013 r.).
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
