Unia Europejska inwestuje w rozwój nauki

Ze wszystkich programów unijnych Małopolska dostała w ciągu naszego 10-letniego członkostwa we wspólnocie 27,5 miliarda złotych. Ile projektów udało się za to zrealizować?
To blisko 9 tysięcy projektów inwestycyjnych: drogi, budowa nowych obiektów, rewitalizacja zabytków. Do tego trzeba doliczyć tzw. projekty miękkie, finansowane z Funduszu Społecznego. To ponad 3,5 tys. projektów, które, najogólniej, są inwestowaniem w ludzi: dofinansowaniem do zakładania firm czy zmiany kwalifikacji zawodowych, przeciwdziałaniem wykluczeniu społecznemu.

Od czasu wejścia do Unii w naszym regionie dużo się zmieniło?
Myślę, że w tym czasie udało się rozwiązać część problemów, a część znacznie ograniczyć. Z naszych analiz wynika, że Małopolska na przykład pod względem infrastruktury dydaktycznej spełnia już zapotrzebowanie społeczne. Innym przykładem jest stan dróg wojewódzkich. Kiedy wchodziliśmy do Unii, tylko 40 proc. z nich miało bardzo dobrą i dobrą nawierzchnię. Teraz to ponad 60 proc. Podobnie jest z budową kanalizacji w małopolskich gminach - liczba mieszkańców z dostępem do sieci zwiększyła się o ok. 20 proc. Nie możemy też zapominać o kilku tysiącach przedsiębiorstw, które rozwinęły się dzięki funduszom unijnym. W ciągu 10 lat przygotowaliśmy 1,5 tys. ha terenów dla inwestorów. Do tego dochodzi budowa nowych obiektów kulturalnych, restauracja zabytków i rewitalizacja miast, wsparcie uzdrowisk. Można by długo wymieniać - bo Małopolska zmieniła się na lepsze.

Z pańskiego doświadczenia - ludzie mają świadomość, które inwestycje zostały dofinansowane z Unii?
Jeśli nie wiedzą, to z wielu tych inwestycji korzystają. Z naszych obserwacji wynika jednak, że świadomość rośnie. Nawet jeżeli ktoś nie rozróżnia programów, nie wie, kto tymi pieniędzmi dysponuje, to kojarzy, że stoi za tym Unia. A to już coś.

Unia wspiera nasze inwestycje, ale przecież nie ma niekończącej się puli pieniądzy. Kiedyś będziemy płacić więcej, niż dostawać?
Unijne pieniądze pochodzą od państw członkowskich. To, ile się wpłaca, a ile dostaje, zależy od tego, na jakim poziomie rozwoju jest dane państwo. Dopóki będziemy krajem, w którym poziom zamożności jest poniżej 75 proc. średniej zamożności w krajach UE, dopóty pomoc będzie intensywna. Kiedy przekroczymy tę granicę, środki się zmniejszą, będą też przeznaczane na inne cele. Mniej wsparcia na infrastrukturę, inwestycje, a więcej na przykład na współpracę naukową, promocję przedsiębiorczości.

Kiedy Polska przekroczy tę granicę?
Z analiz rządowych zapisanych w dokumencie opisującym sposób wykorzystania pomocy europejskiej wynika, że będzie to 2022 rok. Jest możliwe, że kiedy będziemy przygotowywać kolejny wieloletni budżet unijny, ta pomoc będzie już mniejsza.

Kraków. Wartość inwestycji 64 mln 795 tys. 170 zł (w tym 54 mln 916 tys. 696 zł z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego)
Dzięki wsparciu z Unii Europejskiej powstał nowoczesny obiekt Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Centrum Informatyki posiada dwie amfiteatralne sale wykładowe, które mogą pomieścić łącznie aż 300 osób, a także 15 laboratoriów dydaktycznych i innowacyjny system zintegrowanej telefonii. Dzięki niemu możliwa jest współpraca z systemami telekonferencyjnymi i innymi aplikacjami. Pozwala to prowadzić konferencje z uczelniami na całym świecie, a także organizować telewykłady ze specjalistami z odległych miejsc na Ziemi. Wśród nowoczesnych pomieszczeń jest m.in. laboratorium wirtualnej rzeczywistości i wizualizacji 3D, laboratorium sieciowych systemów multimedialnych czy sieci komputerowych. W budynku wykorzystano także technologię, która pozwala w prosty sposób zlokalizować znajdujące się tam osoby i urządzenia. Jak mówi Bartosz Dembiński, rzecznik prasowy AGH, jest to jeden z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Europie. - Potwierdzają to nie tylko wygrane w różnych konkursach. Profesorowie odwiedzający naszą akademię mówią, że takiego budynku nie widzieli nawet na najlepszych uczelniach w zachodniej Europie - podkreśla Dembiński. Dodaje, że centrum daje studentom genialne warunki do doskonalenia umiejętności. - W Krakowie i okolicach ulokowane jest 25 procent całej braży informatycznej w Polsce - podkreśla rzecznik .- Nie bez powodu, bo mamy dobrze wykształconych specjalistów.

Nowy Targ, wartość inwestycji 5 mln 573 tys. 257 zł (w tym 2 mln 999 tys. 981 zł dofinansowania z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego).
Rozbudowa i wyposażenie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego przy Zespole Szkół Technicznych w Nowym Targu to inwestycja, która ma wzmocnić ofertę tzw. Południowomałopolskiej Sieci Edukacji Zawodowej. Jej celem jest stworzenie atrakcyjnej i adekwatnej do potrzeb rynku pracy oferty edukacyjnej. Może z niej korzystać mieszkająca w regionie młodzież. Pojekt zakładał rozbudowę i wyposażenie warsztatów szkolnych przy Zespole Szkół Technicznych im. S. Staszica w Nowym Targu. Utworzono tam siedem nowych pracowni, w tym pracownię diagnostyki samochodowej i napraw podzespołów. Każda z nich wyposażona jest w nowoczesny sprzęt, na którym uczniowie mogą w pratyce uczyć się tego, z czym przyjdzie im się zmierzyć w życiu zawodowym. Infrastruktura centrum została też dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. Projekt miał na celu wzmocnienie potencjału małopolskiej młodzieży i zapewnienie jej rozwoju zawodowego i łatwiejszego startu w dorosłe życie. Centrum oddano do użytku dwa lata temu. Ryszard Gruszka, dyrektor zespołu szkół, podkreśla, że efekty kształcenia na nowym sprzęcie i w nowoczesnych warunkach już są widoczne. - W 2013 roku po raz pierwszy mury naszej szkoły opuścili absolwenci kierunku technik pojazdów samochodowych. Wynik ich egzaminu zawodowego był o 30 procent wyższy niż średnia w Małopolsce - mówi dyrektor. Dodaje, że wcześniej szkoła korzystała ze sprzętu z lat 60. ub.w. - Teraz dogoniliśmy epokę - cieszy się Gruszka. Dodaje, że w czasach postępu technicznego ważne jest, aby szkoła nie została w tyle. - Dzięki temu kształci się specjalistów, których potem niewiele jest w stanie zaskoczyć.

Miękinia (gmina Krzeszowice) wartość inwestycji: 6 mln 523 tys. 300 zł (w tym 4 mln 564 tys. 266 zł z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego).
Laboratorium Edukacyjno-Badawcze Odnawialnych Źródeł i Poszanowania Energii AGH w Miękini znajduje się na terenach starego kamieniołomu. Mieści się w dawnym budynku administracyjnym temtejszej kopalni porfiru. Dzięki unijnemu dofinansowaniu został on całkowicie przebudowany - zastosowano energooszczędne rozwiązania, a całość dostosowano do potrzeb naukowych. Oddane do użytku laboratorium stanowi dopiero początek prac, które gmina Krzeszowice wspólnie z AGH planują na terenie dawnego kamieniołomu.

W utworzonym obecnie Laboratorium mieści się m.in. sala wykładowa dla 60 studentów i sala laboratoryjna z 30 stanowiskami komputerowymi. W budynku zamontowano instalacje grzewcze oparte na pompach ciepła i kolektorach słonecznych. Działa tam także hybrydowa instalacja fotowoltaniczno-wiatrowa. Zainstalowano tam m.in. profesjonalny system pomiaru prędkości i kierunku wiatru. Na pierwszym piętrze budynku powstał hotelik z 30 miejscami.

W Laboratorium odbywają się zajęcia studentów zarówno AGH, jak i innych uczelni i szkół Małopolski, których program nauczania dotyczy zagadnień ochrony środowiska. Odbywają się tam także konferencje studenckie oraz zajęcia dla studenckich kół naukowych, zajmujących się odnawialnymi źródłami energii.

Miejska Biblioteka Publiczna w Oświęcimiu. Wartość inwestycji: 16 mln 553 tys. 434 zł (w tym 12 mln 241 tys. 657 zł z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego)
Czterokondygnacyjny budynek o bardzo ciekawej bryle stanowi przykład nowoczesnej, otwartej przestrzeni. Brak barier architektonicznych sprawia, że wchodzący mogą bez skrępowania poruszać się między poszczególnymi działami.

Na terenie całej biblioteki można darmowo korzystać z sieci bezprzewodowej wi-fi. To jednak nie wszystko. W budynku znajdują się nowoczesne pracownie komputerowe, w których bezpłatnie można skorzystać z wielu specjalistycznych programów czy gier edukacyjnych dla najmłodszych.

Biblioteka w Oświęcimiu została także wyposażona w sale multimedialne, gdzie można bez ograniczeń korzystać z bogatego zbioru muzyki i filmów (w dwóch salkach kinowych na 16 i 20 miejsc). Do dyspozycji są także nagrania dostosowane do potrzeb osób niewidomych i niedowidzących oraz tych mających problemy ze słuchem. Natomiast dla rodziców z małymi dziećmi powstał "mikroświat zabawy" - bawialnia, gdzie oprócz tzw. małpiego gaju odbywają się zajęcia edukacyjne (np. w teatrzyku kukiełkowym) czy głośne czytanie bajek.

W bibliotece znajduje się też dział obcojęzyczny. Turyści z zagranicy mogą tam znaleźć i poczytać prasę w swoich rodzimych językach. W ofercie są ponadto słowniki, przewodniki oraz tłumaczenie elektroniczne.

Oświęcimską bibliotekę dostosowano do potrzeb osób niepełnosprawnych. Otwarta przestrzeń pozwala bez przeszkód poruszać się na wózkach.

Multicentrum w Skawinie. Wartość inwestycji: 2 mln 791 tys. 242 zł (w tym 1 mln 178 tys. 956 zł dofinansowania z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego).

Multicentrum, które powstało w podkrakowskiej Skawinie, jest interaktywnym i wielofunkcyjnym punktem dostępu do nowych technologii informacyjnych. Centrum stworzono w celu upowszechnienia wiedzy z różnych dziedzin nauki, sztuki i kultury. Przy stanowiskach komputerowych każdy może skorzystać z nowoczesnego systemu edukacyjnego, który pozwala rozwijać wiedzę na różnych polach.

To także punkt dostępu do internetu, gdzie można zarówno szukać przydatnych informacji, jak i po prostu spędzić czas wolny.
Obiekt został wyposażony w najnowocześniejszy sprzęt informatyczny, a ofertę przygotowano z myślą o mieszkańcach w każdym wieku. Zajęcia podzielono na kilka różnych modułów.

Moduł "Multidzieciak" adresowany jest do najmłodszych. Są to m.in. zabawy integracyjne przy komputerach oraz zajęcia z wykorzystaniem klocków, z których dzieci budują modele różnych urządzeń.
"Multisztuka" ma przybliżyć uczestnikom wiedzę z zakresu sztuk plastycznych. Moduł "Multimuzyka" wprowadza w świat dźwięku i akustyki.

W ramach "Multiseniora" najstarsi wprowadzani są w świat internetu i nowych technologii, zaś uczestnicy "Multinauki" mogą sami wykonywać eksperymenty naukowe. Moduł "Multitechnika" pozwala zapoznać się m.in. z konstrukcją maszyn i robotów.