Urazy oka

Oko jest bardzo złożonym i delikatnym narządem. Każdy, nawet drobny uraz, może spowodować jego uszkodzenie i pogorszenie widzenia. Często sposób udzielenia pierwszej pomocy, a także czas i sposób dostarczenia chorego na odział okulistyczny, może zadecydować o tym, do jakiego stopnia i czy w ogóle, odzyska wzrok.

Oparzenia chemiczne zasadami należą do najcięższych oparzeń chemicznych. Najczęściej dochodzi do nich w wyniku kontaktu oka z wapienna zaprawą murarską albo wapnem niegaszonym (CaO). Bardzo poważne uszkodzenia wywołują też inne silne alkalia: ług sodowy, potasowy lub amoniak. Oparzenia kwasami są mniej groźne, ponieważ zniszczeniu ulega tylko zewnętrzna warstwa białka, która nie dopuszcza do wnikania substancji w głąb oka.

W oparzeniach chemicznych, szczególnie ługiem, właściwie udzielona pierwsza pomoc może zadecydować o tym, czy dana osoba będzie widzieć. Należy obficie płukać oko strumieniem wody lub innego płynu (mleka, herbaty). Powinno się to odbywać po odwróceniu powiek, a przy oparzeniach zaprawą murarską, po usunięciu jej grudek. Płukanie powinno trwać kilkanaście minut. Jeżeli w ciągu następnych 30 minut nie da się dotrzeć na ostry dyżur okulistyczny, płukanie trzeba powtórzyć.

Urazy mechaniczne gałki ocznej to: urazy tępe, zranienia ostre i ciała obce.
Najczęstszym urazem tępym oka jest otarcie rogówki. Może powstać w wyniku zadrapania, uderzenia gałązką, być skutkiem ciała obcego, które dostało się pod górną powiekę. Objawem otarcia jest silny ból sprawiający wrażenie, że pod powieką ciągle coś się znajduje. Oczy łzawią, a powieki się kurczą. Po zaopatrzeniu u lekarza otarcie powinno się wygoić w ciągu 1–2 dni.

Urazy ostre gałki ocznej często obserwowane są w wypadkach komunikacyjnych i przy pracy, ale najczęściej dotyczą dzieci bawiącymi się ostrymi i strzelającymi przedmiotami. Oko rannego powinno być osłonięte opatrunkiem przed uciśnięciami podczas transportu do szpitala. Nie należy też samemu próbować zakładać opatrunków uciskowych, gdyż tkanki oka mogą wypłynąć przez ranę.

Ciała obce w oku to najczęstszy powód wizyt na ostrym dyżurze okulistycznym. Zazwyczaj pacjenci zgłaszają się z ciałami obcymi w worku spojówkowym, które nie przenikają do gałki ocznej. Usuwa się je odwracając powiekę na drugą stronę. Najlepiej robić to zwilżoną pałeczką do uszu lub pałeczką z nawiniętą na nią watką. Ciała obce przenikające do gałki ocznej muszą być usuwane chirurgicznie.