Urodziny Barbie

Biorąc pod uwagę liczne protesty, które pojawiały się od samego momentu powstania Barbie, kierowane pod jej adresem ostre głosy niewiary w sens istnienia takiej zabawki, krytyki pod adresem jej twórców - wydaje się, że 40-lecie Barbie to fenomen wart uroczystych obchodów.
Jej początek ani przez moment nie zwiastował takiego sukcesu. Pierwotny pomysł był skromny: zabawka miała jedynie zastąpić papierową lalkę przebieraną przez dzieci w papierowe stroje.
Zapewne także wielu Czytelników "Dziennika Polskiego" pamięta zabawkę, paręnaście lat temu zamieszczaną na utwardzonej rozkładówce w wielu gazetach. Postać chłopca lub dziewczynki i obok kilka wersji strojów, w które - po wycięciu z kartonu - można było przebierać swoich ulubieńców, zaginając jedynie na wyciętej postaci wypustki malowanych strojów.
Pierwotny pomysł udoskonalenia tej dwuwymiarowej zabawki pochodził od Ruth, żony Elliota Handlera, założyciela firmy Mattel. Zauważyła ona, że ulubioną zabawką jej córki jest właśnie owa papierowa lalka do przebierania. Mama Ruth doszła do wniosku, że właśnie taka zabawa pociąga dziewczynki. Udawanie dorosłości - powiedziała - to ważna część dorastania.
I poczęła czynić starania o wyprodukowanie lalki, która spełniłaby marzenia córki. Było jej o tyle łatwiej, że rodzinna firma jej męża już produkowała zabawki. Mimo to, nim udało się stworzyć trójwymiarową lalkę, którą można było dowolnie przebierać, minęło parę lat. Ostateczny produkt dziecięcych marzeń - lalka Barbie - została zaprezentowana w 1959 r. podczas narodowego festynu zabawek w Ameryce. Była to nastolatka - to po pierwsze. Po drugie - nie wyglądała jak zwykła dziewczynka. Była wysmukła, szczupła w pasie, miała długie, zgrabne nogi. Nastolatka, ale o gabarytach wymarzonych przez dorosłe kobiety.
Lalki tak niepodobnej do dziecka nigdy wcześniej nie widziano. Nic dziwnego, że krytycy głośno zaprotestowali. - Takie monstrum się nie sprzeda, nie ma szans, to nie jest zabawka, to jest efekt chorych fantazji... - mówili.
Pięć lat później firma Mattel znalazła się wśród pięciu najlepiej zarabiających amerykańskich firm. Lalka Barbie dawała firmie 40 proc. dochodów. W 1997 r. sprzedaż Barbie przyniosła 2 mld dolarów dochodu.
Trzeba jednak powiedzieć bezstronnie, niezależnie od tego, czy lalka nam się podoba czy nie, że firma czyni wiele starań, by nie zejść z rynku, by ciągle się podobać i być na bieżąco. Reaguje na każde drgnienie mody. Fryzury, makijaż, stroje lalek zmieniają się w zależności od czasów i potrzeb rynku. Stroje projektują lalkom nawet najsłynniejsi kreatorzy. Zaś same lalki ewoluują zgodnie z tendencją i potrzebą światową. Najpierw Barbie zaprzyjaźniła się z Murzynką Christi, potem z Hiszpanką Teresą, następnie z Azjatką Kirą. Ostatnio chętnie pokazuje się w towarzystwie niepełnosprawnej dziewczynki na wózku inwalidzkim...
Niezależnie od licznych głosów krytyki, lalka Barbie jest najczęściej kupowaną zabawką na świecie. Podobno co 10 sekund ktoś na świecie ją kupuje...
Dziś, przy bardzo widocznym powrocie do natury i naturalności, lalka Barbie nie cieszy się już tak wielkim powodzeniem jak kilkanaście, a nawet jeszcze kilka lat temu. Współczesne dzieci, kierujące się przecież upodobaniami rodziców, znów chętniej wybierają lalki dzidziusie - gadające i moczące pieluchy. Tej tezy nie trzeba udowadniać - wystarczyło przejść się po sklepach tuż po świętym Mikołaju. Barbie pozostały, a lalki dzidziusie trudno było gdziekolwiek kupić!
Mimo tego firma Mattel nie oddaje pola. Gdy skończył się czas fanklubów Barbie, weszła do Internetu, a gdy i to przestało przynosić spodziewane efekty, firma zajęła się produkcją filmów, gdzie postacie Barbie i Kena oraz ich przyjaciół obsadzone są w rolach podobnych do ról gwiazd serialu "Z Archiwum X". Czy to przyniesie spodziewane efekty?
(E)