Urzędnik tylko sprawny?

Zgodnie z ustawą o rehabilitacji i zatrudnianiu niepełnosprawnych, pracodawcy zatrudniający, co najmniej 25 pracowników mają obowiązek zatrudnienia w tym gronie 6 proc. niepełnosprawnych. Jeżeli tego nie robią, płacą karę na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Tak wygląda sytuacja w Urzędzie Miasta w Bukownie, gdzie na 48 zatrudnionych nie pracuje ani jedna osoba niepełnosprawna. - Ustawa samorządowa mówi, że nabór na stanowiska urzędnicze musi być jawny i otwarty. To oznacza, że nie możemy uprzywilejowywać osób niepełnosprawnych - mówi Marcin Cockiewicz, sekretarz Bukowna. Dlatego miesięcznie urząd odprowadza do PFRON 3600 zł. W skali roku daje to ponad 43 tys. zł. Podobnie wygląda sytuacja w Urzędzie Gminy w Trzyciążu. Tam, na 28 zatrudnionych osób, także nie ma ani jednej osoby niepełnosprawnej. W efekcie urząd odprowadza do PFRON 1937 zł miesięcznie. To daje ponad 23 tys. zł rocznie.

Składkę, czy raczej karę do PFRON płaci także gmina Olkusz. Co prawda w magistracie pracują cztery osoby niepełnosprawne, ale to za mało, aby osiągnąć 6 proc. próg zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Biorąc pod uwagę, że w olkuskim urzędzie, są zatrudnione 183 osoby, dopiero 11 niepełnosprawnych zwalniałoby gminę z konieczności odprowadzania składki do PFRON. W efekcie co miesiąc z budżetu Olkusza trafia na konta PFRON 7407 zł, czyli 88 tys. 884 zł rocznie. - Paradoksalnie samorządy są w pewien sposób karane za sytuację, na którą nie mają wpływu, gdyż nie możemy preferować zatrudniania osób niepełnosprawnych w ogłaszanych przez nas naborach - uważa Jarosław Medyński, rzecznik olkuskiego magistratu. Podobnie jest w olkuskim starostwie powiatowym. Tam, na 170 pracowników, tylko 6 ma orzeczenie o niepełnosprawności. W efekcie starostwo musi odprowadzać do PFRON kilkadziesiąt tysięcy złotych rocznie.

Zgoła inaczej wygląda sytuacja w gminie Klucze. Tam na 70 osób zatrudnionych w urzędzie, aż 12 to niepełnosprawni (17 proc.). Zatem urząd nie musi odprowadzać składki do PFRON. Jak udało się osiągnąć tak wysoki wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych? - To efekt wieloletnich działań. Korzystaliśmy z programów PFRON wspierających zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Ostatnio był to program "Osoby niepełnosprawne w służbie publicznej" - wyjaśnia Wojciech Zub, koordynator ds. osób niepełnosprawnych w urzędzie gminy, który zajmuje się także zamówieniami publicznymi. Władze Klucz od lat przywiązują dużą wagę do potrzeb osób niepełnosprawnych. W tutejszym urzędzie, jako pierwszym w powiecie wybudowano podjazd dla wózków inwalidzkich oraz windę. Przy wsparciu PFRON. Kiedy budowano szkołę w Kwaśniowie, zadbano, żeby oprócz podjazdów była tam specjalna platforma do podnoszenia wózków.

Jednak największe problemy z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych mają duże instytucje. W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego pracuje 974 osób. Spośród nich tylko 14 to osoby niepełnosprawne (1,4 proc.). Aby spełnić 6 proc. próg, musiałoby tam pracować 58 niepełnosprawnych. W efekcie urząd, co roku płaci składkę do PFRON. I to całkiem sporą. Miesięczne wpłaty do PFRON wynoszą średnio 51 tys. 283 zł. Za cały ub. rok wpłacono do PFRON łącznie 615 tys. 396 zł.
Zdaniem urzędników UMWM, prawdopodobnie największą przeszkodą w zatrudnieniu osób niepełnosprawnych w samorządach jest nie przystosowanie budynków i miejsc pracy dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Podkreślają jednocześnie, że w procesie rekrutacji kierują się zasadą niedyskryminacji i tolerancji dla osób nie w pełni sprawnych fizycznie.

Problem z brakiem miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych dotyczy całego kraju. W 2008 roku było w Polsce 3,7 mln osób niepełnosprawnych, w tym około 2,2 mln w wieku produkcyjnym. Ale aktywnych zawodowo było tylko 24 proc. osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym.

Pracodawcy, którzy decydują się na zatrudnienie osób niepełnosprawnych mogą liczyć na z PFRON na dofinansowanie ich wynagrodzeń i składek ZUS, czy zwrot kosztów poniesionych na przystosowanie stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej.

Jednak formalności związane z uzyskaniem takiej pomocy zniechęcają pracodawców. Tym bardziej, że na rynku pracy jest wielu sprawnych pracowników. Obecnie w powiecie olkuskim nie ma pracy aż 7156 osób. Sprawnych.

(SYP)