Uśmiech z tubki

   Świat postrzegany przez okienko telewizora ma zdrowy, radosny uśmiech. Reklamowane pasty do zębów - niemal we wszystkich kolorach i smakach - mają zapobiec wszelkim problemom z uzębieniem, a żucie gumy po każdym posiłku ma dodatkowo pomóc w walce z próchnicą.
   Wspaniały obraz Polaków, uśmiechniętych od ucha do ucha, z białymi, zdrowymi zębami, niweczą dane statystyczne - ok. 95 proc. z nich ma próchnicę, 3/4 populacji cierpi na periodontopatie, czyli choroby przyzębia. Jak wynika z badań przeprowadzonych wśród Polaków, 11 proc. kobiet i 30 proc. mężczyzn nie myje zębów, co - jak twierdzą stomatolodzy - w ciągu kilku tygodni może prowadzić do powstania pierwszych zmian próchniczych. Do tego dochodzi dieta uboga w witaminy i sole mineralne, często złożona głównie ze słodyczy, mających oszukać domagający się obiadu żołądek. To wszystko sprawia, że z uśmiechem w przyszłość mogą patrzeć jedynie protetycy.
   Jednak możemy uniknąć bólu, kosztów i kłopotów, i zachować własne, zdrowe zęby do emerytury, zmieniając nawyki. Dbając o uzębienie możemy sprawić, że niezbędne wizyty kontrolne u dentysty przestaną spędzać sen z naszych powiek.

Pasty do zębów

   Współczesne pasty do zębów to złożone preparaty. W ich skład wchodzą przede wszystkim substancje ścierne i polerujące, pozwalające na szybkie mechaniczne usunięcie płytki bakteryjnej i zanieczyszczeń z powierzchni zębów. Do tego celu często stosuje się nierozpuszczalne związki wapnia lub krzemu. Czasami używany jest także organiczny, drobnoziarnisty polimetylometakrylan. Oprócz tego w skład past do zębów wchodzą substancje obniżające napięcie powierzchniowe - tenzydy, których zadaniem jest zwiększenie skuteczności czyszczącej past. Przyjemny smak i zapach są zasługą substancji słodzących - tak dobranych, aby spowalniały rozwój flory bakteryjnej (np. ksylitol, maltitol) - oraz substancji zapachowych. Substancje zapachowe to najczęściej olejki eteryczne (olejek miętowy, cytrynowy, eukaliptusowy, anyżowy), które oprócz przyjemnego zapachu wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Obecność odpowiednich składników w pastach do zębów może zapobiegać próchnicy, chorobom przyzębia oraz odkładaniu się kamienia nazębnego. Dzięki specjalnemu systemowi zwalczającemu bakterie zapewnią świeży oddech na dłuższy czas (np. Colgate Fresh Confidence). Pasty dla palaczy zawierają specjalne substancje pomagające usunąć przebarwienia z powierzchni szkliwa. Pasty przeznaczone do zębów wrażliwych mogą zawierać odpowiednio rozdrobnione cząsteczki hydroksyapatytu, które wprowadzone podczas mycia zębów do kanalików zębowych zamykają je, chroniąc miazgę zęba przed działaniem czynników zewnętrznych. Do tego mamy jeszcze pasty wybielające (np. Blend-a-med z sodą) oraz lecznicze pasty wzmacniające szkliwo - np. Elmex z amniofluorkami, które zapewniają remineralizację szkliwa. Niektóre pasty zawierają także wyciągi ziołowe o działaniu leczniczym, np. Paradontax czy Herbadont B, zawierająca wyciąg z liści bergenii o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym, hamującym krwawienie i przyśpieszającym gojenie błony śluzowej dziąseł. Osobna grupa past to te produkowane z myślą o dzieciach - zawierające mniej fluoru niż w pastach dla dorosłych.

Wybrać odpowiednią

   Jak widać, nie ma idealnej pasty dla całej rodziny. Czym więc się kierować wybierając pastę do zębów?
   Przede wszystkim stanem własnego uzębienia - przy nadwrażliwych zębach i chorobach dziąseł nie wybierajmy past o agresywnym działaniu wybielającym. Warto zwrócić uwagę na wyciągi ziołowe występujące w pastach i na ich działanie. Jeśli wybieramy pastę dla dzieci, należy zwrócić uwagę, dla jakiej grupy wiekowej jest ona przeznaczona - wiąże się to z zawartością fluoru. Należy również pamiętać, że oprócz pasty ważny jest wybór odpowiedniej szczoteczki do zębów, właściwy sposób prowadzenia włosia szczoteczki w stosunku do płaszczyzn - podniebiennej i wargowej (w razie wątpliwości należy zapytać stomatologa), użycie nici dentystycznej, płukanie zębów po umyciu preparatami przeciwbakteryjnymi i coroczna wizyta u stomatologa.

Zioła

   Aby zmniejszyć tworzenie się płytki bakteryjnej na powierzchni zębów i zapobiec chorobom przyzębia, możemy stosować różne surowce ziołowe i ich mieszanki. Podstawowe zioła, które możemy stosować w postaci herbatek do płukania jamy ustnej, to: liść szałwii (Salviae folium), liść mięty (Menthae folium), koszyczek rumianku (Chamomillae anthodium), kora dębu (Quercus cortex).
   Liść szałwii - będący w Chinach i Persji symbolem długowieczności, ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Mięta ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne - co doceniali już faryzeusze, pobierając dziesięcinę z jej upraw. Koszyczek rumianku posiada silne właściwości przeciwzapalne dzięki olejkowi lotnemu zawierającemu chamazulen. Kora dębu zawiera substancje garbnikowe o działaniu ściągającym i bakteriobójczym. W aptekach można też nabyć gotowe preparaty, np. w postaci wyciągów płynnych i nalewek - dobrze znany azulan, zawierający ok. 0,15 proc. olejku lotnego, czy dentosept, zawierający wyciąg z kory dębu, koszyczka rumianku, liścia szałwii, ziela tymianku, arniki, mięty i kłącza tataraku. Ciekawą rośliną pomocną zwłaszcza w chorobach przyzębia jest sprowadzona z Azji Bergenia crassifolia, zwana też czasami mongolską herbatą. Ze względu na dekoracyjne zimozielone liście roślina ta jest chętnie sadzona w ogródkach przydomowych. Zawarte w niej garbniki i fenolokwasy charakteryzują się bardzo silnym działaniem ściągającym i przeciwzapalnym. W przypadku bólu zębów substancją działającą silnie miejscowo przeciwbólowo jest olejek goździkowy.
   W naszej diecie zbyt wiele jest cukru, białego pieczywa i tłuszczów zwierzęcych, a za mało mleka, serów, owoców i warzyw. Skutkiem tego cierpimy na niedobory białka, witamin i wielu składników mineralnych. Jednym z nich - bardzo ważnym dla stanu naszego uzębienia - jest wapń. Jego niedobór jest jedną z przyczyn próchnicy. Wykazano także związek pomiędzy ilością spożywanego wapnia a chorobami przyzębia. Odpowiednia dieta zawierająca: nabiał - jogurty, mleko, sery, a także warzywa powinna zastąpić jedzone w pośpiechu hamburgery i czekoladowe batoniki. Do tego można dołączyć dostępne w aptekach witaminy: A+E, niezbędne w procesie prawidłowego gojenia śluzówki i rogowacenia naskórka, witaminę C, działającą uszczelniająco na śródbłonek naczyń krwionośnych, oraz PP, której niedobór powoduje rumień zapalny dziąseł.
   W leczeniu schorzeń w obrębie jamy ustnej pomocna może być homeopatia. Zgodnie ze współczesną definicją homeopatii - każda substancja aktywna farmakologicznie wywołująca określone objawy u osoby zdrowej może usunąć podobne objawy u osoby chorej pod warunkiem, że zostanie podana w niskiej dawce.
   W leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej i chorób przyzębia można stosować Mercurius solubilis 9CH - 5 granulek dwa razy dziennie, w przypadku infekcji Pyrogenium CH9. W celu doboru najwłaściwszego leku homeopatycznego trzeba skontaktować się z lekarzem homeopatą.
Twój zaprzyjaźniony Aptekarz