"Uśpione dziecko"

{Zapiski kinomana}

Film jest produkcji belgijsko-marokańskiej, ponieważ debiutująca nim reżyserka, Marokanka Yasmine Kassari kształciła się wBelgii. Nim donas dotarł podwóch latach, ten jej pierwszy film długometrażowy zyskał już nagrody nafestiwalach wBelgii iChile, wSzwajcarii iArgentynie, we Francji iKanadzie. Wcześniej wysoko też został doceniony dokument Kassari pt. "Kiedy mężczyźni płaczą". Teraz pokazała świat kobiet -bez mężczyzn. Oni występują jedynie wtle itylko się onich mówi, bo stąd wyemigrowali doHiszpanii, nadal jednak decydują olosie swych żon opuszczonych wmaleńkiej wsi na____północy Maroka.
Co przede wszystkim powiodło się autorce "Uśpionego dziecka"? Otóż potrafiła ona wytworzyć poetycką aurę nadprozą życia Arabek-analfabetek. Zostało ono pokazane realistycznie, ze szczegółowym opisem obyczajów, ale bez biadolenia, raczej wnostalgicznej tonacji, utrzymanej jednolicie przez całą opowieść. Czas biegnie tu (wcale zresztą nie biegnie, lecz cieknie, sączy się poutartych koleinach) powoli, bohaterki pozostają wstanie zawieszenia ioczekiwania. Nawet gdyby chciały się buntować przeciwko tradycjonalizmowi, religii muzułmańskiej idominacji mężczyzn, byłyby to odruchy bezsilne i____beznadziejne.
Tu słowo oaktorkach. Reżyserka umiała nimi znakomicie pokierować izapanować -zarówno nadamatorkami (doskonała babka, weteranka rodu), jak wykonawczyniami rutynowymi (wroli Halimy mieszkająca we Francji gwiazda kinaarabskiego RachinaBrakni). Wszystkie są autentyczne, jakby faktycznie siedząc wkucki zajmowały się wyłącznie warzeniem potraw, dojeniem kóz ifarbowaniem stóp jaskrawą henną. Wsamotności, wbiedzie iupale wypełniają codzienne rytuały: praca, wesele, "usypianie" płodu wciąży domomentu powrotu męża, za____którym tęsknota jest tak dojmująca, że chce się wyć.
Film onich nie jest tylko smutnym wizerunkiem kobiet uwięzionych wstale powtarzanych, powszednich czynnościach, ale również refleksją oich sile witalnej, owoli przetrwania wubogim bytowaniu, aprzede wszystkim oich macierzyńskiej miłości. Obce nam reguły postępowania iwięzi moralne wislamie budzą wmiarę obserwacji bohaterek współczucie, jak izrozumienie dla sytuacji mężczyzn podejmujących decyzję oemigracji, bo nie mają motywacji dowalki znieurodzajną ziemią. Wrócić tu oznaczałoby dać się spalić słońcem, wybierają więc niepewność inieprzystosowanie naobczyźnie.
Czytam teraz iprzytaczam -zdrugiej ręki -komentarz samej pani reżyser, awięc osoby najbardziej kompetentnej wobjaśnianiu istoty jej wyjątkowego dzieła. Yasmine Kassari mówi: "Praktyka "usypiania dziecka" jest aktualnawkrajach Maghrebu, liczy ponad1000 lat ijest rozumiananawet wkrajach czarnej Afryki. Wypełnia rolę pasa cnoty -mężczyźni, którzy wyjeżdżali nawojnę, "usypiali zarodki włonach swoich żon, by przedłużyć ten stan, co miało być gwarancją wierności. Wświecie arabskim wraz znadejściem Koranu iprawa, które się z____niego wywodzi, mit ten uchwycił to, co Koran pozostawia otwarte".
Kassari dodaje jeszcze: "To, oczym opowiadam, wżadnym wypadku nie jest odniesieniem socjologicznym czy antropologicznym domitu, raczej dojego zawartości metaforycznej. Jest wykorzystaniem jego pojemności generowania sensu". Oto więc naekranie garstka kobiet nieumiejących czytać, ani pisać, żyjących bez wody ielektryczności, wkręgu sztywnych zasad iszamańskiej magii, znadzieją nalepszą przyszłość dla dzieci, jaką budzi założonawpobliżu państwowa szkoła, itylko poprzez kamerę wideo kontaktujące się zmężami. Przejmujące.__WŁADYSŁAW CYBULSKI