Uwaga, zawał!

Fot. Ingimage

ZDROWIE. Choroby układu krążenia są dziś w Polsce zabójcą numer 1. Podpowiadamy, jak dbać o serce.

Niewydolność serca oznacza, że nie jest ono zdolne do pompowania odpowiedniej ilości krwi do zapewnienia dotlenienia tkanek i zaopatrzenia ich w składniki odżywcze.

Nie lekceważ objawów niewydolności serca

Objawy zmniejszonej ilości krwi natlenionej:

- szybsze męczenie się (zbyt mało tlenu w mięśniach)

- zimny pot (zbyt mało tlenu w skórze)

- zmniejszenie wydalania moczu (zmniejszony dopływ krwi do nerek)

a Objawy przekrwienia:

- duszność - spłycenie oddechu, uczucie braku tchu - podczas wysiłku lub w nocy z towarzyszącym kaszlem (przekrwienie płuc)

- złe trawienie i senność po jedzeniu (przekrwienie wątroby)

- obrzęki nóg (przekrwienie nóg)

Czynniki ryzyka chorób układu krążenia, serca i naczyń

Niemodyfikowalne - czyli takie, na które nic nie poradzisz:

- wiek - mężczyźni - 55 lat, kobiety - 65 lat

- płeć - męska

- choroby układu krążenia w rodzinie: zawał serca, nagły zgon lub udar mózgu u ojca lub brata przed 55. rokiem życia, u siostry lub matki przed 65. rokiem życia

a Modyfikowalne - czyli wszystko zależy od pacjenta

- nadciśnienie tętnicze - prowadzi do groźnych powikłań, jak zawał serca, udar mózgu, niewydolność serca, niewydolność nerek. Leczenie nadciśnienia zmniejsza ryzyko ich wystąpienia oraz ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia. Wartość 140/90 mmHg lub wyższa upoważnia do rozpoznania nadciśnienia u każdej osoby, bez względu na wiek.

- mała aktywność fizyczna - może powodować nadciśnienie tętnicze, choroby serca i udar mózgu, cukrzycę typu 2, otyłość, depresję, bóle i dolegliwości kręgosłupa. Aktywność fizyczna obniża ciśnienie tętnicze, obniża poziom "złego" cholesterolu - LDL , zapobiega powstawaniu zakrzepów w naczyniach krwionośnych,

- cholesterol - 60 proc. dorosłych Polaków ma podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego

- zmień złe nawyki żywieniowe i ogranicz: sól, produkty z dużą zawartością soli oraz pokarmy bogate w cholesterol (np. jaja, majonez, tłuste mleko, śmietana, masło)

- cukrzyca - znacznie zwiększa ryzyko zachorowania i zgonu z powodu choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgu, powoduje uszkodzenie naczyń krwionośnych i zaburzenia ukrwienia wielu narządów

- alkohol - picie umiarkowanych ilości alkoholu może zmniejszać ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia, jednak jego nadmierne spożycie jest szkodliwe dla serca

- palenie papierosów - 20 procent zgonów z powodu chorób układu krążenia spowodowanych jest paleniem

- stres, nadwaga, otyłość, zespół metaboliczny.

MARCIN WARSZAWSKI

[email protected]

Autor korzystał ze stron www Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia.

ZŁOTE ZASADY

1. Pacjent z zawałem wymaga nadzoru lekarskiego

2. Nie należy zwlekać z wezwaniem pogotowia, gdy ból wieńcowy nie mija po 2 - 3 tabletkach nitrogliceryny
3. Ból zamostkowy trwający dłużej niż 20 minut należy traktować jako objaw zawału serca

4. Najgorsze są pierwsze 72 godziny po zawale - umiera wtedy wielu pacjentów

5. Zdarza się, że przy zawale dochodzi do zatrzymania krążenia (brak oddechu i tętna, pacjent nieprzytomny) - gdy czekamy na karetkę, udzielajmy pierwszej pomocy (masaż serca i sztuczne oddychanie)

6. Masowanie serca poprzez uciskanie klatki piersiowej powoduje podtrzymywanie krążenia krwi - to ważne, zwłaszcza dla mózgu, bo po 4 min. niedotlenienia zachodzą w nim nieodwracalne zmiany

7. Natychmiastowe podjęcie akcji reanimacyjnej przez świadków zdarzenia zwiększa szansę nie tylko na uratowanie życia, lecz na powrót pacjenta do normalnego funkcjonowania.

JAK ROZPOZNAĆ ZAWAŁ?

Lekarz Krakowskiego Pogotowia Ratunkowego JERZY SŁAWIŃSKI radzi

Typowe objawy zawału serca:

- ból w klatce piersiowej,

- ból za mostkiem,

- duszność,

- poty,

- uczucie lęku.

Ból może promieniować do żuchwy, pleców, lewego barku. Postać brzuszna zawału może objawiać się nudnościami i bólami w nadbrzuszu. Ból zawałowy trwa zwykle więcej niż 20 min, często kilka godzin. Ok. 20 proc. zawałów daje nietypowe, niewielkie dolegliwości lub przebiega zupełnie bezbólowo (tzw. nieme zawały). Zdarza się to u chorych na cukrzycę, mogących mieć zmniejszoną percepcję bólu. Zawał może mieć błyskawiczny przebieg: nagłe zatrzymanie krążenia i nagły zgon sercowy (migotanie komór, wymagające defibrylacji).

CORAZ SŁABSZE SERCA

W całej Polsce choroby układu krążenia są zabójcą numer 1. W województwie małopolskim z ich powodu umiera 43 proc. mężczyzn oraz 55 proc. kobiet.

Choroby układu krążenia (wraz z chorobami układu oddechowego) odpowiadają w Krakowie za 14 na 100 orzeczeń o niepełnosprawności.

Tylko w 2011 roku Krakowskie Pogotowie Ratunkowe przyjęło 558 wezwań do zawału mięśnia sercowego i 755 wezwań do zatrzymania krążenia.

Prawidłowo objawy zawału identyfikuje jedynie 5,4 proc. dorosłych krakowian.

Aż 89 proc. mieszkańców Krakowa deklaruje, że nie zostało poinformowanych przez lekarza, jak postępować w przypadku wystąpienia objawów zawału serca. Blisko 25 proc. Małopolan w przypadku rozpoznania u siebie objawów zawału opóźni wezwanie karetki zbędnymi czynnościami.