W Krakowie i Nowym Targu było w tym roku tylko pięć dni bez smogu

- Tak złego powietrza w tak krótkim czasie w tylu miastach Polski jeszcze nie było - mówi Marek Józefiak z Polskiej Zielonej Sieci. Od początku roku minęło zaledwie półtora miesiąca a 16 polskich miast już przekroczyło dopuszczalny, roczny limit 35 dni z przekroczeniem norm jakości powietrza. W Krakowie i Nowym Targu od 1 stycznia mieliśmy tylko 5 dni, kiedy smog nie doskwierał mieszkańcom. Niewiele lepiej było w Nowym Sączu, gdzie powietrze spełniało normy przez 7 dni. Ponad 30 dni smogowych miało Zakopane.

WIDEO: Smog w Krakowie

Autorka: Joanna Urbaniec, Gazeta Krakowska

Trudno się więc dziwić, że zaledwie w ciągu tygodnia pod apelem „Nie chcemy umierać za węgiel” podpisało się blisko 25 tys. osób. Wczoraj przedstawiciele polskich organizacji ekologicznych złożyli do Komisji Europejskiej podpisy wraz ze skargą na stężenia toksycznego benzo(a)pirenu w powietrzu. Ekolodzy zarzucają władzom wieloletnie zaniedbania w działaniach na rzecz czystego powietrza w Polsce.

Czy smog zmusi władze do radykalnych działań?

Akcja Demokracja, Prawnicy dla Ziemi, Miasto jest Nasze i Greenpeace Polska złożyły wczoraj do Komisji Europejskiej skargę na stężenia toksycznego benzo(a)pirenu w powietrzu. Organizacje, ale też blisko 25 tys. osób, które poparły inicjatywę ekologów, zarzucają władzom wieloletnie zaniedbania w działaniach na rzecz czystego powietrza w Polsce.

Złożenie skargi zbiegło się z publikacją raportu Polskiej Zielonej Sieci pokazującego skalę smogowego zagrożenia. A tak wielkiego jeszcze w naszym kraju nie było. Dopuszczalny limit dni z przekroczeniem norm dobowych dla pyłu zawieszonego PM10 to 35 w ciągu roku. Tymczasem do połowy lutego ten limit przekroczyło już 16 polskich miast. W tej grupie jest Kraków i Nowy Targ, gdzie powietrze spełniało normy czystości tylko przez 5 dni tego roku. Niewiele lepiej prezentują się Tarnów i Nowy Sącz, gdzie bez obaw można było oddychać odpowiednio przez 6 i 7 dni.

W smogowej czołówce znajduje się osiem miast z województwa śląskiego, pięć z małopolskiego oraz po jednej miejscowości z województw: opolskiego, dolnośląskiego oraz łódzkiego. W innych miejscach też jest fatalnie - do przekroczenia limitu 35 dni zbliżają się także np. Olesno, Kędzierzyn-Koźle i Dąbrowa Górnicza, Mielec (35 dni), Wrocław, Jelenia Góra, Kłodzko, Legnica, Ząbkowice Śląskie (34 dni), Zakopane, Opole, Kalisz (33 dni), Warszawa (31 dni) oraz Poznań (28).

- Widać wyraźnie, że zanieczyszczenie powietrza to problem ogólnopolski i potrzeba zdecydowanych działań rządu, aby sobie z nim poradzić - mówi Marek Józefiak z Polskiej Zielonej Sieci. Według niego rząd tylko pozoruje walkę ze smogiem. - Przepisy dotyczące norm węgla zaproponowane przez Ministerstwo Energii są skandaliczne - nie wyeliminują z rynku najbardziej szkodliwych paliw takich jak muły, floty czy węgiel brunatny - twierdzi ekolog.

Działacze antysmogowi liczą, że najnowsze dane zmuszą rząd i samorząd do podjęcia radykalnych działań. - Nie zgadzamy się, by niedzielny spacer z rodziną był zagrożeniem dla naszych najbliższych. Głos prawie 25 tysięcy osób, które wsparły naszą skargę, świadczy o determinacji naszego społeczeństwa - podkreśla Piotr Cykowski z Akcji Demokracja.

- Ale na razie władze krajowe i samorządowe przerzucają się odpowiedzialnością za rozwiązanie problemu albo zasłaniają wysokimi kosztami - mówi Jan Mencwel ze Stowarzyszenia Miasto jest Nasze.

Nawet do działań w Małopolsce, która jest liderem w walce ze smogiem, można mieć zastrzeżenia. Ostatnio Urząd Marszałkowski ogłosił, że dzięki unijnym dotacjom uda się zlikwidować ponad 26,5 tys. kopciuchów w całym województwie. Tymczasem w ciągu zaledwie kilku lat trzeba wymienić na nowe co najmniej 400 tys. starych pieców na węgiel. Pomysłu, jak osiągnąć ten ambitny cel, na razie nie widać.