W otwartej przestrzeni

Podziały ścianami zastępują mobilne, ażurowe przesłony, parawany, które pozwalają na elastyczne dostosowanie układu wnętrza, do potrzeb i sposobu użytkowania.
   Jednym z najważniejszych elementów kształtowania przestrzeni jest odpowiednio rozplanowane oświetlenie, dzięki któremu wyodrębniamy poszczególne strefy, umożliwiając wykonywanie czynności i kształtując indywidualny klimat mieszkania.
   Idea promowania otwartych przestrzeni dotyczy tych części domu, z których rodzina wspólnie korzysta w ciągu dnia. Decyzja o połączeniu pomieszczeń najczęściej zapada przy urządzaniu otwartej kuchni z jadalnią. Użytkownicy kierują się w tym przypadku nie tylko chęcią posiadania ciekawego wnętrza, ale również względami praktycznymi i wygodą. Kuchnia i jadalnia, jako wnętrza wzajemnie przenikające się i uzupełniające, tworzą atmosferę sprzyjającą swobodnym kontaktom domowników. Sąsiedztwo tych pomieszczeń usprawnia przenoszenie zastawy stołowej, zapewnia bezpieczne i wygodne podawanie gorących potraw, daje możliwość kontaktu z osobą wykonującą czynności w kuchni. Nie bez znaczenia w otwartych wnętrzach jest efekt powiększenia strefy użytkowej oraz możliwość optymalnego jej wykorzystania. Rozwiązania polegające na połączeniu pomieszczeń często są najlepszym sposobem na małą i trudną do zagospodarowania przestrzeń.

Światło sprzyjające pracy i budujące klimat

   Zarówno w kuchni, gdzie główną rolę odgrywa stworzenie dobrych warunków wykonywania czynności na blacie, jak i w jadalni, wokół stołu, należy zatroszczyć się o zachowanie zasad ergonomii i zapewnienie sprzyjających warunków świetlnych. Planując rozmieszczenie lamp, warto przewidzieć i uwzględnić ich podstawowe funkcje. Stosowanie różnych rodzajów oświetlenia, przy zachowaniu równowagi pomiędzy światłem kierunkowym i rozproszonym, to podstawowa zasada kształtowania klimatu świetlnego wnętrz.
   Światło rozproszone wpływa na ogólny odbiór wnętrza, czytelność i jasność przestrzeni. Oświetlenie tego rodzaju określamy jako ogólne lub podkładowe, gdyż stanowi tło dla oświetlenia miejscowego, kierunkowego, którego funkcja związana jest przede wszystkim z doświetleniem stref wykonywania czynności i podporządkowana zasadom ergonomii. We wnętrzu kuchennym oświetlenie związane z wykonywaniem pracy wzrokowej dotyczy blatu roboczego, natomiast w jadalni - stołu jako głównego elementu wnętrza.
   Obok oświetlenia ogólnego i miejscowego, ważną rolę odgrywają lampy o charakterze dekoracyjnym. Dzięki ich zastosowaniu można wydobyć detale architektoniczne i elementy wyposażenia wnętrza, faktury i właściwości zastosowanych materiałów, zarówno w jadalni, jak i kuchni.
   Oświetlając strefy wykonywania czynności na blacie kuchennym, należy skorzystać z lamp kierunkujących i skupiających światło. Wybór źródeł o jasnym, skrzącym efekcie świecenia i wiernym oddawaniu barw stwarza warunki sprzyjające działaniu, umożliwia ostre widzenie w przypadku precyzyjnych czynności, np. przy krojeniu, odmierzaniu produktów itp. Coraz większą popularność zyskują źródła halogenowe, które zapewniają najlepsze warunki świetlne do pracy. Najbardziej równomierny rozkład światła na blacie roboczym w kuchni zapewniają świetlówki liniowe, montowane pod górną zabudową.
   Czynności wykonywane w kuchni tworzą ciąg roboczy, według którego planowany jest blat i bezpośrednio związane z nim oświetlenie. Można wyodrębnić strefy, powiązane z urządzeniami kuchennymi, wzajemnie się uzupełniające: lodówka - blat roboczy - płyta grzewcza - blat - zlewozmywak. W zależności od wielkości i kształtu pomieszczenia, elementy wyposażenia lokalizowane są na planie litery L lub U, a także w jednym ciągu lub dwóch równoległych. Doświetlenie płyty kuchennej można zrealizować przy zastosowaniu nowoczesnego okapu, wyposażonego w źródła światła. W urządzeniach tego typu najczęściej wykorzystywane są halogeny, oświetlenie w tym wypadku działa niezależnie od wyciągu.

Oświetlenie i kształt stołu

   Rozwiązanie oświetlenia w jadalni uzależnione jest od wielkości pomieszczenia i kształtu stołu. Okrągłe najlepiej prezentują się w świetle lampy centralnie zwieszonej pośrodku blatu. Ciekawą kompozycję tworzą oprawy wieloźródłowe, w których poszczególne elementy świecące rozłożone są promieniście.
   Do oświetlenia stołów owalnych i prostokątnych można wykorzystać szereg identycznych lamp, zaświecanych niezależnie. Rozmieszczając oświetlenie nad stołem rozkładanym, należy planować układ lamp w powiązaniu z jego formą przed rozłożeniem. Źródła światła nie powinny znajdować się nad głowami osób siedzących przy stole lub, co gorsza, za ich plecami. Lampy powinny mieścić się w zarysie blatu, symetrycznie względem środka.
   Zawieszając nad stołem źródła światła, należy zachować wysokość pozwalającą na dokładne, lecz niezbyt jaskrawe doświetlenie całej jego powierzchni. Przydatne są oprawy z regulowaną wysokością, umożliwiające obniżenie lampy i większą koncentrację światła nad blatem lub podwyższenie, w celu rozproszenia światła we wnętrzu. Występująca w polu widzenia wewnętrzna powierzchnia lampy nie powinna drażnić osób siedzących przy stole, podobnie jak widoczna żarówka. Wskazane jest stosowanie opraw o niezbyt jaskrawej kolorystyce oraz źródeł zabezpieczonych przed olśnieniem.
   Wprowadzenie do oświetlenia stołu opraw o barwnych, przeświecalnych kloszach wymaga dużej ostrożności. Działanie kolorowego światła obco i nienaturalnie zmienia wygląd potraw oraz twarzy osób siedzących przy stole. Z tego względu również, w jadalni niewskazane są barwne żarówki.
   We wnętrzu jadalni bardzo istotna jest oprawa świetlna otoczenia stołu. Planując w tle otwartą kuchnię, miejsce do przechowywania zastawy stołowej, obrusów, sztućców oraz nakrycia, należy przewidzieć dodatkowe oświetlenie, o znaczeniu estetycznym. Podświetlona wnęka, witryna z porcelaną, nowoczesny barek, wyznaczający podział wnętrza, decydują o pozytywnym odbiorze pomieszczenia, w którym wygodny stół i odpowiednio dostosowane do niego krzesła, odgrywają pierwszoplanową rolę.

Jadalnia usytuowana

w kuchni

   Wnętrze współczesnej kuchni stanowi prawdziwe wyzwanie dla designerów i projektantów wnętrz. Połączenie wielu różnorodnych sposobów aranżowania przestrzeni za pomocą kolorystyki, faktur i właściwości materiałów, przy wykorzystaniu odpowiednich efektów świetlnych, powoduje wzrost znaczenia i rangi pomieszczenia kuchennego. Perfekcyjnie dopracowane detale przyczyniają się do zadowolenia użytkowników kuchni, dlatego w wielu sytuacjach stanowi ona wnętrze godne reprezentowania. Pod tym względem można odnaleźć zbieżność z jadalnią jako pomieszczeniem przeznaczonym do podejmowania gości.
   Jeżeli w mieszkaniu brakuje pomieszczenia, które spełniałoby warunki adaptacji na jadalnię, a jednocześnie wnętrze kuchenne jest wystarczająco przestronne - stół można usytuować w kuchni. Przy rozwiązaniach tego rodzaju, zróżnicowanie stref funkcjonalnych odpowiednim oświetleniem i innymi elementami architektury nabiera szczególnego znaczenia. Lampy powinny być niezależnie zasilane, w celu umożliwienia modyfikacji warunków świetlnych. Wyłączając światło w części kuchennej, kierujemy uwagę na oświetloną jadalnię. Dodatkowo wykorzystanie możliwości, jakie daje regulator natężenia mocy, pozwala zbudować nastrój odpowiedni do sytuacji emocjonalnej. Inną oprawę świetlną tworzymy podczas uroczystego, rodzinnego obiadu niż przy kameralnej kolacji.
   Czynnościom kuchennym niekiedy towarzyszy poczucie skrępowania. Aby stworzyć warunki swobodnej pracy, można zastosować mobilne przegrody, przesłony, nie zamykające przestrzeni, lecz zakrywające to, co przeszkadza. Jednym z praktycznych sposobów ukrycia, np. zlewozmywaka, jest usytuowanie go za podwyższonym barkiem, na granicy strefy jadalni i kuchni. Nad tym oryginalnym dla wnętrza elementem warto przewidzieć wiele opraw nawiązujących stylistycznie do wystroju jadalni lub zainstalować panel z oświetleniem halogenowym, stanowiący kontynuację oświetlenia kuchni. Ciekawą przesłonę może stworzyć ścianka z pustaków szklanych, witraż, kompozycje roślinne lub indywidualnie zaprojektowane ażurowe meble.
   Atmosfera zbudowana światłem wywiera znaczący wpływ na nasze samopoczucie, daje zadowolenie z przebywania we wnętrzu. Eksperymenty oświetleniowe polegające na łączeniu i wykorzystaniu różnych źródeł, zarówno w celach praktycznych, jak i dekoracyjnych, stanowią doskonałą inspirację i zachętę do zmian w najbliższym otoczeniu.
KINGA ŚLIWA
architekt wnętrz