Walka ze smogiem będzie skuteczniejsza

Po latach oczekiwań duszący się w oparach smogu mieszkańcy Krakowa i wielu innych małopolskich gmin w końcu doczekali się uchwalenia prawa, mogącego poprawić jakość powietrza. Wczoraj większość posłów zagłosowała za uchwaleniem ustawy antysmogowej.

- To bardzo ważna ustawa, która będzie skutecznym narzędziem do poprawy jakości powietrza - nie ma wątpliwości Paweł Ciećko, dyrektor Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie.

Ustawa zakłada, że na terenie gmin będzie można wprowadzić normy dla pieców i węgla, które pozwolą obniżyć emisję szkodliwych substancji do środowiska. To jest szczególnie istotne dla mniejszych wspólnot, gdzie nie ma możliwości wprowadzenia całkowitego zakazu palenia węglem. - Jeśli gminy będą chciały skorzystać z nowego prawa, to na ich terenie będą mogły funkcjonować tylko piece, które emitują 10 razy mniej zanieczyszczeń niż obecne, przestarzałe instalacje - wskazuje Paweł Ciećko.

Normy dla pieców i węgla będzie ustalał sejmik wojewódzki, ale po konsultacjach z władzami poszczególnych gmin. - Najważniejsze jest to, że te normy będzie można dostosowywać do warunków poszczególnych gmin. Na przykład biorąc pod uwagę zamożność mieszkańców - mówi Łukasz Adamkiewicz, ekspert Health and Environment Alliance, organizacji badającej wpływ środowiska na zdrowie mieszkańców. W ten sposób np. w Oświęcimiu będzie można wprowadzić całkowity zakaz używania węgla, a w Zakopanem dopuszczone będzie palenie paliwem tylko określonej jakości.

Piotr Manowiecki z Podhalańskiego Alarmu Smogowego liczy, że po wejściu w życie ustawy na terenie wszystkich gmin zostaną wprowadzone normy dotyczące kotłów i węgla. - Małopolska będzie mogła stać się liderem pod względem działań na rzecz poprawy jakości powietrza. Być może dzięki nam politycy w Warszawie zrozumieją, jak ważne jest wprowadzenie norm dla węgla w całym kraju - mówi Piotr Manowiecki.

Dla Krakowa kluczowe znaczenie mają przepisy ustawy umożliwiające wprowadzenie całkowitego zakazu palenia węglem. Obecne prawo w tej kwestii jest tak niejasne, że umożliwiło Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu unieważnienie uchwały sejmiku małopolskiego, która miała wyeliminować paleniska węglowe w Krakowie.

Jakie znaczenie może mieć wprowadzenie zakazu palenia węglem, pokazuje przykład irlandzkiego Dublina. - Po sześciu latach umieralność na choroby układu krążenia spadła o 10 proc., a na choroby układu oddechowego aż o 15 proc. - wskazuje Łukasz Adamkiewicz. Szacuje się, że w Polsce z powodu smogu przedwcześnie umiera ok. 45 tysięcy osób rocznie.

Pomimo tak dramatycznych statystyk zdrowotnych i pozytywnych ocen ustawy nie wszyscy posłowie ją poparli. "Za" głosowali politycy PO, PSL (oprócz Waldemara Pawlaka), SLD i Ruchu Palikota oraz większość niezrzeszonych. Przeciwko był niemal cały PiS (za ustawą głosowała jedynie Barbara Bubula z Krakowa) i Zjednoczona Prawica, klub m.in. Jarosława Gowina.

Co na to elektorat PiS, który na co dzień oddycha fatalnym powietrzem m.in. w Krakowie? - Dla naszych wyborców kwestia walki ze smogiem nie jest najważniejsza - usłyszeliśmy od jednego z polityków tej partii. Potwierdza to prof. Andrzej Piasecki, politolog z krakowskiego Uniwersytetu Pedagogicznego. - Politycy PiS dłużej musieliby tłumaczyć się swojemu elektoratowi, dlaczego wsparli projekt przygotowany przez PO, niż z tego, że nie zagłosowali za ustawą mogącą poprawić jakość powietrza - mówi prof. Piasecki.

Przegłosowana przez Sejm ustawa trafi teraz do Senatu. O tym, czy wejdzie w życie, zdecyduje ostatecznie prezydent Andrzej Duda.