Wczesna terapia może opóźnić postęp choroby

Jednym z najwcześniejszych objawów stwardnienia rozsianego są zaburzenia widzenia, będące efektem pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego i zmian, jakie zachodzą w nerwie wzrokowym. Objawiają się niewyraźnym i zamazanym widzeniem, a nawet nagłym niedowidzeniem lub ślepotą oka. Objawy mogą wystąpić nagle, mogą mieć także postać narastającą – cofają się i nawracają.

Objawy fizyczne
– Chorzy skarżą się na __bóle gałki ocznej, obraz staje się wyblakły, mniej jaskrawy _– mówi dr n. med. Gabriela Kłodowska-Duda z Neuro-Care w Katowicach, specjalizująca się w leczeniu chorych na SM. – Często towarzyszy temu podwójne widzenie, utrata kontrastu oraz zaburzenia widzenia kolorów. Szybkie wprowadzenie leków może uratować wzrok._

Inne objawy to tzw. rzuty czuciowe w postaci odrętwień, mrowienia, uczucia kłucia szpilkami. Są to dolegliwości odczuwalne głównie w obrębie rąk, stóp, tułowia i na twarzy. Mogą także objąć kilka części ciała jednocześnie. Bardzo charakterystyczne dla SM jest wrażenie przepływu prądu przez kręgosłup.

Nie należy lekceważyć także uczucia przewlekłego osłabienia, bólu albo kurczów mięśni. Według National MS Society, ponad połowa chorych na SM podaje to jako najczęstszy objaw wczesnego stadium swojej choroby.

– Niepokojące są szczególnie chroniczne i bolesne uczucia sztywności oraz skurcze mięśni – _zaznacza specjalistka. _– Często towarzyszą im niekontrolowane, nieprzyjemne ruchy przypominające szarpnięcie kończyny. Ból umiejscawia się zwykle na nogach, powszechny jest także ból pleców.

Równie często, co bóle mięśni, wczesnymi objawami SM mogą być zmęczenie i osłabienie. Pojawia się ono nawet u 80 proc. chorych i może przybierać charakter męczliwości, kiedy czujemy się bardziej zmęczeni nawet po niewielkim wysiłku, może mieć także postać zmęczenia ruchowego, jakie pojawia się np. po spacerze. Objawy te mogą trwać nawet kilka tygodni.

– _Co ciekawe, mogą również nagle ustąpić _– mówi dr Kłodowska-Duda.

Część chorych jako pierwsze objawy zgłasza zawroty głowy oraz problemy z utrzymaniem równowagi. Takie dolegliwości zwykle pojawiają się przy chodzeniu, przy zmianie pozycji, np. podczas wstawania z krzesła lub łóżka. Wpływają znacząco na codzienność chorego, mogą także powodować urazy w wyniku upadku.

Zdrowie intymne
SM wpływa również na zdrowie intymne. Aż 80 proc. chorych uskarża się na poważne problemy z pęcherzem moczowym (konieczność częstego oddawania moczu, parcie na pęcherz). Chorobie towarzyszy także NTM, czyli mimowolne i nieświadome nietrzymanie moczu.

Wpływ, jaki SM ma na centralny układ nerwowy, sprawia, że u chorych pojawiają się zaburzenia seksualne. U kobiet m.in. obniża się libido, zanika zdolność osiągania orgazmu, u mężczyzn najczęstszym objawem są zaburzenia erekcji.

Jednym z wczesnych objawów SM bywają zaburzenia poznawcze.

Problemy poznawcze
– Osoby z rozwijającym się stwardnieniem rozsianym zgłaszają problemy z pamięcią oraz koncentracją. Nierzadko pojawiają się problemy językowe. Zaburzeniom towarzyszyć może depresja – wylicza dr Kłodowska-Duda.

Zdarzają się zaburzenia nastroju – nawet skrajne – od rozdrażnienia po euforię, a także gwałtowne napady płaczu oraz śmiechu. Z problemem depresji najczęściej jednak zmagają się osoby, którym postawiono już diagnozę. U wielu chorych występują też inne objawy, zależne od tego, w którym miejscu układu nerwowego doszło do uszkodzenia. SM może bowiem zaatakować każdą jego część i każdy nerw. Stąd są pacjenci, którzy jako pierwszy objaw mogą zgłaszać zaburzenia słuchu, napad padaczkowy, drgawki, drżenie rąk, zaburzenia mowy, wypadanie przedmiotów z rąk i pogorszenie pisma.

Stwardnienie rozsiane – ważna jest diagnostyka
Wczesne rozpoznanie SM
Każdy z wymienionych powyżej objawów jest niepokojący, zarówno w kontekście stwardnienia rozsianego, jak i innych chorób, które mogą manifestować się w ten sposób. Najgorsze, że objawy mogą samoistnie, nawet bez leczenia ustąpić i pacjenci nie podejmują próby rozpoznania problemu. A kluczowa jest wczesna diagnostyka.

– Wczesne rozpoznanie SM pozwala szybko zareagować i __rozpocząć farmakoterapię, rehabilitację czy też psychoterapię, jeśli chory tego potrzebuje – mówi ekspertka Neuro-Care. – W porę postawiona diagnoza i odpowiednie leki są w stanie spowolnić rozwój choroby, a także złagodzić jej niezwykle bolesne i __utrudniające normalne funkcjonowanie objawy.

Diagnostyka
Diagnostyka składa się dziś z dokładnego badania neurologicznego, które pokazuje, jakie części układu nerwowego zostały zaatakowane. Nie we wszystkich przypadkach konieczne jest wykonanie punkcji lędźwiowej, której wciąż niepotrzebnie boją się pacjenci – postęp techniki jest tak duży, że powikłania są niezmiernie rzadkie i łagodne. Niezbędne jest natomiast wykonanie

Rezonansu magnetycznego głowy, a w zależności od tego, w jakim odcinku lekarz neurolog podejrzewa zmiany, także odpowiedniego odcinka kręgosłupa. Rezonans najlepiej pokazuje zmiany w układzie nerwowym, nawet takie, które nie dają objawów neurologicznych. Bada się również dno oka i wykonuje się badania pomocnicze, takie jak np. badanie potencjałów wywołanych.