Węgry ogłosiły stan wyjątkowy. „Przez Wojnę na Ukrainie”

- Zaprzysiężony dziś rząd natychmiast rozpoczął swoją pracę. Nie zmarnowaliśmy ani minuty, bo obok toczy się wojna. To wojna, której końca nikt jeszcze nie widzi – mówił Orban w udostępnionym nagraniu. - Widzimy, że wojna i sankcje w Brukseli doprowadziły do ogromnych wstrząsów gospodarczych i drastycznych podwyżek cen. Świat jest na skraju kryzysu gospodarczego. Węgry muszą trzymać się z dala od tej wojny i chronić bezpieczeństwo finansowe rodzin – dodał, nie wskazując przewidywanego momentu zakończenia stanu wyjątkowego. Zdaniem szefa węgierskiego rządu „wojna na Ukrainie nieustannie zagraża bezpieczeństwu” (Węgier - red).

Decyzja ta nie jest pierwszą tego typu podejmowaną przez węgierskiego premiera w trakcie jego wieloletnich rządów. Wcześniej stan wyjątkowy (zagrożenia) na Węgrzech był ogłaszany w czasie kryzysów migracyjnego i pandemicznego i może oznaczać, że podobnie jak w poprzednich przypadkach szereg rozwiązań prawnych będzie wprowadzany w drodze dekretów. W czasie pandemii dekrety dotyczyły spraw istotnych dla walki z pandemią, ale także min. ograniczenia środków finansowych samorządów. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen uznała tamtą sytuację za "nieproporcjonalne środki nadzwyczajne"

Orban był wielokrotnie krytykowany za wstrzemięźliwą, a miejscami nawet określaną jako prorosyjską postawę wobec sytuacji na Ukrainie. Sprzeciwiał się m.in. możliwości transportu broni dla broniących się przed napaścią Ukraińców. Tę decyzję, która zakładała jednak możliwość wysłania pomocy humanitarnej, również wydał w formie dekretu.

- Fundamentalnie nie zgadzamy się z postawą Węgier wobec Ukrainy, oczekujemy od Węgier jednoznacznego potępienia zbrodni rosyjskich na Ukrainie - mówił odnosząc się do węgierskiej polityki w tej sprawie premier Mateusz Morawiecki.

Jeszcze przed ogłoszeniem decyzji o stanie wyjątkowym (zagrożenia) pojawiła się informacja, że Orban napisał list do przewodniczącego Rady Europejskiej Charlesa Michela, w którym sprzeciwia się dyskusji o unijnym embargu na ropę z Rosji na nadchodzącym szczycie UE - Proponuję nie podejmować tej kwestii – miał napisać Orban w liście cytowanym przez Financial Times.

Sytuację na Węgrzech skomentował Szef Gabinetu Prezydenta RP, Paweł Szrot. W rozmowie na antenie Polskiego Radia 24 powiedział, że nie rozumie decyzji Budapesztu:

– Nie rozumiem tej decyzji, bo nie znam jej kontekstu. Są kraje, których granica z Ukrainą i ich zaangażowanie we wsparcie Ukrainy jest większe – na przykład Polska, Rumunia, czy kraje bałtyckie. Jesteśmy w trudnej sytuacji i narażeni na szereg ataków, a żaden z tych krajów nie wprowadził jeszcze takich środków, jak Węgry – mówił Szrot

Przypomniał także, że Prezydent Andrzej Duda już wcześniej stanowczo wyrażał się na temat postawy Węgier wobec rosyjskiej agresji i faktu, że kraj ten jako jedyny blokuje wprowadzenie szóstego pakietu unijnych sankcji na Rosję.

Z kolei premier Morawiecki Morawiecki w rozmowie ze stacją BBC, zapowiedział, że spodziewa się uzgodnienia przez Unię Europejską "w ciągu najbliższych dni lub tygodni" embarga na zakup rosyjskiej ropy. Wskazał jednak na to, że Czechy, Słowacja, Austria i Węgry mogą znaleźć się poza gronem państw, które się na to zdecydują.

Czym jest węgierski "stan nadzwyczajny"? Jak czytamy na stronie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych:

Stan zagrożenia jest jednym ze stanów nadzwyczajnych – określonych przez ustawę zasadniczą Węgier z 2011 r. – w których obowiązuje nadzwyczajny porządek prawny. Ogłasza go rząd „w przypadku klęski żywiołowej lub katastrofy przemysłowej, zagrażających bezpieczeństwu życia i mienia, oraz w celu usunięcia ich skutków”. Do wyłącznej kompetencji rządu należy również zniesienie stanu zagrożenia. W czasie jego obowiązywania rząd może wydawać rozporządzenia zawieszające stosowanie ustaw oraz wprowadzające nadzwyczajne działania. Od czasu ogłoszenia stanu zagrożenia w związku z pandemią wydał rozporządzenia w podobnych sprawach jak większość państw UE. Obowiązują one przez 15 dni, jednak rząd, z upoważnienia parlamentu, może przedłużyć czas ich obowiązywania.

Blikk / FT.com / BBC / facebook / PISM.pl