Wieliczka. Wiele połamanych drzew na kirkucie. Mieszkańcy obawiają się, że dojdzie do uszkodzenia nagrobków

FLESZ - Przez pandemię czytamy więcej?

Wieliczka zapewnia, że zajęła się już problemem.

- Byłem na kirkucie w ostatnią niedzielę, widziałam jak to wygląda. Drzewa są nie tylko połamane, niektóre zostały spalone, najpewniej na skutek uderzenia pioruna. Od razu zleciłam usunięcie połamanych i uszkodzonych drzew. Prace te rozpoczną się jeszcze w tym tygodniu, prawdopodobnie w środę (28 kwietnia) – powiedział nam burmistrz Wieliczki Artur Kozioł.

Zajmujący prawie 2 ha kirkut w podwielickich Grabówkach został założony prawdopodobnie w pierwszej połowie XVI wieku, natomiast jego oficjalne granice wytyczono w osiemnastym stuleciu i z tego okresu pochodzą najstarsze zachowane macewy.

Podczas II wojny światowej, w latach 1939-1942 cmentarz był miejscem mordów Żydów, dokonywanych przez hitlerowców. Począwszy od końca sierpnia 1942 roku zabili oni na kirkucie setki Żydów. Ciała ofiar grzebano w masowych grobach przy wschodniej granicy cmentarza. Wiadomo też, że wcześniej, w połowie września 1939 roku, pochowano tu ponad 30 żydowskich mieszkańców Wieliczki, rozstrzelanych przez nazistów w Pawlikowicach.

Kirkut na Grabówkach od lat jest w fatalnym stanie, problem narasta z każdym rokiem. Obecnie można odnaleźć tam jedynie ok. 50 nagrobków. Tylko na nielicznych macewach da się jeszcze odczytać inskrypcje. Wszystkie są porośnięte mchem, a większość jest poprzewracana i połamana.

Od lat 90. ubiegłego wieku właścicielem kirkutu jest Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie (w wyniku restytucji mienia przedwojennych gmin żydowskich). O potrzebie renowacji zrujnowanego cmentarza mówi się od dawna. Mniej więcej przed dwoma laty rozpoczęto opracowywanie programu konserwatorskiego dla kirkutu, a gmina Wieliczka zgłosiła chęć współfinansowania planowanych tam prac.

Miały one ruszyć wiosną 2020 roku, ale przeszkodziła temu pandemia Covid-19. Projekt ma zostać wznowiony, na razie nie wiadomo w jakim terminie.

Gmina Żydowska projektuje obecnie odbudowę ogrodzenia kirkutu (w okresie 1918-1939 cmentarz otaczał kamienny mur – red.). My natomiast porządkujemy nekropolię i chcemy współfinansować renowację nagrobków – mówi burmistrz Wieliczki.