Patriotyzm, słowo niegdyś traktowane poważnie i dlatego znaczące bardzo dużo dla wielu, podzieliło - jak się wydaje - los innych ważnych słów: najpierw nadużywanych, następnie gruntownie zlekceważonych, a nawet ośmieszonych. Rozpoczęcie więc dwa lata temu Seminarium Polskiej Akademii Umiejętności, w którym głównym tematem miał być "Patriotyzm dzisiaj", rozumieliśmy jako swego rodzaju wyzwanie, a być może prowokację - pisze we wstępie do tej cennej i ciekawej publikacji prezes PAU prof. Andrzej Białas. Na odbywających się w krakowskiej siedzibie Akademii cyklicznych seminariach głos na temat patriotyzmu i zagadnień mu towarzyszących zabrali wybitni polscy intelektualiści, reprezentanci rozmaitych dyscyplin. Że słowa prezesa Białasa o prowokacji nie były tylko pustym frazesem, pokazała gorąca dyskusja, jaka pojawiała się każdorazowo po kolejnym wykładzie w wypełnionej po brzegi publicznością Dużej Sali Akademii. Temat seminarium wywoływał bowiem niekiedy nie tylko zainteresowanie, ale nawet zażarte dyskusje i spory. Swoją opinię i własny pogląd wyrazili historycy, filozofowie, duchowni. Patriotyzm rozpatrywano w kontekście historycznym, etycznym, religijnym, a nawet rodzinno-małżeńskim. Owocem, choć na razie cząstkowym, bo pozbawionym głosów dyskusji PAU-owskiego "patriotycznego" seminarium, jest omawiana publikacja. Zawiera ona teksty dziewięciu referatów. Wybitny historyk, prof. Józef A. Gierowski, przedstawia proces powstawania społeczeństwa obywatelskiego w I Rzeczypospolitej. Inny znany badacz przeszłości prof. Henryk Samsonowicz pisze o miejscu Polski w Europie w ciągu wieków. Krakowski filozof prof. Władysław Stróżewski przypomina zapomnianą postać XIX-wiecznego polskiego filozofa Karola Libelta i jego rozprawę "O miłości ojczyzny". Prof. Piotr Wandycz na przykładzie Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego omawia dwa sposoby rozumienia przywiązania do ojczyzny. Swoje osobiste doświadczenia przybliża Jan Nowak-Jeziorański. Jacek Woźniakowski pisze o polskim patriotyzmie w mieszanych małżeństwach, a Jerzy Kłoczowski o patriotyzmie polskim w długim trwaniu. Wreszcie głos zabierają duchowni - biskupi Alfons Nossol i Józef Życiński. Władze Akademii zapowiadają publikowanie w przyszłości również głosów powykładowych dyskusji.
(BS) Patriotyzm wczoraj i dziś, Materiały z seminarium Polskiej Akademii Umiejętności 2002, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2003.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
