Winnym szlakiem

Starannie dobrana trasa - przez Alzację, Szampanię, Burgundię, Dolinę Rodanu, Prowansję - gwarantuje poznanie najszlachetniejszych... win francuskich oraz specjałów miejscowej kuchni. Miłośników Francji, jej kultury i sztuki w naszym kraju nie brakuje, a i amatorów wina jest wielu, więc podróż "Po Francji drogą win", czyli tegoroczna letnia oferta jednego z krakowskich biur podróży, powinna cieszyć się sporym zainteresowaniem.
Oczywiście, niejako przy "okazji", można również oglądnąć liczne pozostałości po czasach rzymskich oraz wspaniałe średniowieczne katedry, zamki i miasteczka, no i krajobrazy. Francja, jako państwo przodujące wśród producentów wina oraz kraj z prastarymi tradycjami, świetnie więc nadaje się na miejsce winnej inicjacji.

Uprawa winnej latorośli we Francji otaczana jest prawdziwym kultem. Mało kto zdaje sobie sprawę, że w dolinie Rodanu winnice istnieją od ponad 2000 lat, a o walorach cudownego trunku pochlebnie wypowiadali się już rzymscy legioniści. Od wieków wiedza, konieczna przy produkcji wina, przekazywana jest z ojca na syna, a wielkie piwnice pozostają w rękach tych samych rodów.
Dobre wino wymaga harmonijnego związku czterech czynników: odpowiedniego szczepu winnego, właściwej gleby, praktycznej wiedzy oraz doświadczenia producenta i właściciela winnicy, a także sprzyjających warunków klimatycznych.
Wybór wina to przede wszystkim kwestia gustu, ale nie bez znaczenia pozostają tu również okoliczności jego spożywania oraz towarzyszący temu wydarzeniu nastrój. Odpowiednio wybrany trunek uszlachetnia bowiem potrawy, a pity w umiarkowanej ilości poprawia humor biesiadujących, polepsza ich samopoczucie i zdrowie.

Przeciętny Francuz wypija rocznie około 65 litrów wina (dane z 1995 roku). W ofercie francuskich producentów jest ponad 7 tys. tzw. "premiers crus" lub "grands crus", czyli znanych słynnych win oraz 18 tys. "A.O.C." (Appellation d’Origine Controlee) - w dosłownym tłumaczeniu wina z określonym miejscem pochodzenia, nie wspominając już nawet o zwykłym winie stołowym - "vin de table" lub winie z danego regionu noszącym nazwę "vin de pays".
Aby móc sprawnie poruszać się w gąszczu nazw i dokonywać świadomych wyborów należy przejść swoiste szkolenie. Okazji do zdobycia wiedzy w tej dziedzinie nie brakuje - istnieją bowiem specjalne szkoły, instytuty i akademie wina. Właściciele winnic często organizują wycieczki dla pieszych, a także tych zmotoryzowanych turystów. Chętnie dzielą się też doświadczeniami, szczególnie podczas degustacji.

Sztuka picia wina zyskuje coraz więcej adeptów, a sukces pedagogiczny polega na połączeniu teorii z praktyką. Nie można przecież mówić o winie, nie mając w dłoni wypełnionej lampki.
Jednak degustacja wymaga współpracy trzech zmysłów: wzroku, węchu i smaku oczywiście. Najpierw określamy barwę, przejrzystość, gęstość, a w zasadzie sposób spływania wina po śćiankach kielicha. Następnie analizujemy bukiet zapachów - dopiero wtedy kosztujemy trunek. Koneser operuje odpowiednim słownictwem umożliwiającym wyrażenie osobowości wina, umie rozpoznać odmianę winorośli, zna proces produkcji wina, potrafi powiązać konkretny rodzaj wina z regionem.
Ludzie zawodowo związani z tą dziedziną, czyli tzw. sommelierzy powinni umieć rozpoznawać nawet konkretne roczniki. "Winna edukacja" to bardzo przyjemny proces kształcenia. Przedmiot jest wdzięczny, atmosfera przyjazna, miejsce przytulne, a paleta narzędzi pedagogicznych bogata i różnorodna.

W zachwyt potrafią wprawić muzea poświęcone tematyce winnej. Odwiedziny Folwarku Winnego (Hameau du Vin) w Romaneche-Thorins - urządzonego z rozmachem w dawnym budynku dworcowym - pozostawiają naprawdę niezapomniane wrażenia. A ekspozycja przedmiotów związanych z uprawą winnej latorośli, to dzieło artysty: odpowiednie oświetlenie sprawia, że najzwyklejsze narzędzia gromadzą wokół siebie grupy oglądających.
W Folwarku Winnym o winie możemy dowiedzieć się dokładnie wszystkiego: malowidła ścienne ilustrują sposób przechowywania i transportu, a przewodnik wyjaśnia sposoby wykorzystywania zgromadzonych narzędzi. Makiety ukazują warunki glebowe najkorzystniejsze dla poszczególnych odmian, a przepiękne slajdy prezentują regiony upraw. Spektakl z udziałem lalek wielkości człowieka pozwala wyobrazić sobie ciężką pracę właściciela winnicy, a trójwymiarowy film przedstawia zbiory winogron i święto winobrania.
Po tych doznaniach degustacja uzyskuje nieco inny wymiar - każdy łyk przywołuje obrazy przepięknych winnic: zielonych latem i różnobarwnych jesienią. Łatwiej nam teraz rozpoznać w bukiecie aromaty owocowe, kwiatowe czy korzenne. Po takiej prezentacji, naprawdę nie sposób nie polubić wina, pozostaje jedynie kłopot z wyborem czyli słynny "l’embarras du choix".
BOŻENA KLIMOWSKA
Folwark Winny - Le Hameau du Vin, La Gare, 71570 Romaneche-Thorins, France, tel. (33) 03 85 35 22 22, fax (33) 03 85 35 21 18, e-mail: [email protected] http://www. hameau-du-vin.tm.fr