Witaminy na talerzu

   
   Nie do końca znany jest cały ciąg zależności, badania wciąż trwają, jednak już dziś wiadomo, że wśród ludzi, którzy jedzą systematycznie wystarczająco dużo warzyw i owoców, znacznie rzadziej występują zawały mięśnia sercowego oraz nowotwory. Wiadomo też, że antyoksydanty - witaminy A, C i E - determinują procesy dobrego funkcjonowania komórek oraz to, że człowiek jest tak zbudowany, iż niektórych istotnych dla metabolizmu substancji, np. witamin, nie potrafi produkować ani odłożyć na zapas i muszą być one dostarczane z zewnątrz. I to nie w postaci kolorowej pastylki z fiolki, ale przede wszystkim z naturalnych produktów żywnościowych. Od kilku lat coraz częściej pojawiają się doniesienia o szkodliwości długotrwałego stosowania witamin w tabletkach, o możliwości łatwego ich przedawkowania. Ostatnio, o czym donosiły media, profesor Rory Collins z Uniwersytetu Oksfordzkiego, który wraz z zespołem w ciągu pięciu lat przebadał 20 tysięcy osób, w wieku między czterdziestym a osiemdziesiątym rokiem życia, przyjmujących preparaty witaminowe, stwierdził, że witaminy w tabletkach nie chronią przed zawałem serca, nowotworami, udarem mózgu. Wręcz przeciwnie - ich nadmiar może poważnie zaszkodzić.
   To takie proste. Rano banan, jabłko czy gruszka. Do obiadu sałata, surówka z warzyw, zupa jarzynowa. Zamiast batonika, drożdżówki - kiwi albo pomarańcza. Na podwieczorek sok warzywny lub owocowy, na kolację lub jej zakończenie też coś z warzyw i owoców. Witaminy i składniki mineralne występują w produkatch spożywczych w lepszych proporcjach i są lepiej przyswajalne przez organizm niż składniki preparatów witaminowych. Ta prawda powinna dotrzeć do każdego z nas zwłaszcza teraz, jesienią, kiedy brak słońca, a chłodne i wilgotne dni sprzyjają przeziębieniom, przemęczeniu i złemu samopoczuciu. Jeśli w porę zadbamy o nasz układ odpornościowy, niestraszna nam będzie słota i szaruga. A troskę o dobry stan zdrowia rozpocznijmy, odwiedzając najbliższy warzywniak lub plac targowy.

   Witamina ta zwiększa odporność organizmu na infekcje, szczególnie dróg oddechowych. Pomaga w utrzymaniu prawidłowej czynności układu immunologicznego oraz skraca czas trwania chorób. Chroni nabłonek skóry, nadaje jej zdrowy wygląd, zapobiega trądzikowi, usuwa plamy starcze. Suchość skóry, kurza ślepota to oznaki niedoboru witaminy A. Możemy ją znaleźć m.in. w tranie, produktach mlecznych, marchwi, ciemnozielonych i żółtych warzywach, w papryce, żółtych owocach.

   Witamina C wzmacnia system immunologiczny oraz zapobiega infekcjom wirusowym i bakteryjnym oraz łagodzi przeziębienia. Przyspiesza gojenie sie ran, owrzodzeń, krwawiacych dziaseł, zwiększa skuteczność leków stosowanych przy infekcjach układu moczowego. Wpływa na obniżenie cholesterolu we krwi, przeciwdziała czynnikom rakotwórczym oraz skrzepom w naczyniach żylnych, osłabia odczyny alergiczne. Znajdziemy ją w owocach cytrusowych, jagodach, zielonych, liściastych warzywach, ziemniakach, pomidorach.

   Witamina ta jest jednym z czynników hamujących proces starzenia się komórek; bierze udział w zaopatrywaniu organizmu w tlen. Działając wspólnie z witaminą A, zabezpiecza płuca przed zanieczyszczonym powietrzem, utrzymuje sprawność układu immunologicznego. Łagodzi zmęczenie, przyspiesza leczenie oparzeń, wygładza blizny, obniża ryzyko choroby niedokrwiennej serca. Znajdziemy ją w kiełkach pszenicy, soi, olejach roślinnych, orzechach, brukselce, zielonych warzywach.

   Jeśli w organizmie mamy za mało witamin z grupy B, jesteśmy zmęczeni, nerwowi, łatwo popadamy w zły humor albo nawet depresję. Co gorsza, pamięć przestaje nam dopisywać, obniża się refleks, mogą pojawić się kłopoty z koordynacją ruchową. Skuteczność witamin z grupy B jest znacznie większa, gdy działają one kompleksowo. Znajdziemy je w drożdżach piwnych, fasoli, grochu, zielonym groszku, kapuście, kiełkach pszenicy.

   Oprócz witamin do utrzymania organizmu w pełnej sprawności potrzebne są również składniki mineralne. Chociaż niezbędnych jest około osiemnastu minerałów, to jednak dzienne zapotrzebowanie w diecie zostało ustalone tylko dla siedmiu z nich. Wapń spośród wszystkich składników mineralnych ma największy udział w budowie organizmu. Kształtuje kości i zęby, utrzymuje prawidłową pracę serca, łagodzi bezsenność i bierze udział w metabolizmie żelaza. Jest konieczny, aby nasz układ nerwowy i mięśniowy działał sprawnie. Znajdziemy go w przetworach mlecznych, soi, zielonych warzywach, słoneczniku. Cynk ułatwi walkę z chorobą, wzmocni system immunologiczny, ukoi nerwy i złagodzi depresję. Bogate w cynk są ostrygi, ryby, grzyby, dynia, warzywa strączkowe. Selen i witamina E działają synergistycznie - są przeciwutleniaczami, zapobiegającymi starzeniu się tkanek. Selen zwiększa odporność na choroby, dodaje energii. Szukamy go m.in. w cebuli, orzechach, nasionach. Żelazo wpływa na proces wzrostu, zwiększa odporność organizmu i zapobiega zmęczeniu. Leczy niedokrwistość, nadaje skórze zdrowy wygląd; znajdziemy go m.in. w zielonych warzywach, grochu, owocach, ziołach. Magnez jest nieoceniony w zwalczaniu depresji, wpływa korzystnie na układ sercowo-naczyniowy i zapobiega chorobom serca. Wzmocni nasze nerwy i system odpornościowy. Żródłem magnezu są orzechy, fasola, groch, zielone warzywa, soja, produkty z pełnoziarnistej mąki. Siarka, którą znajdziemy w kapuście, fasoli, chudej wołowinie, jajkach pomoże zwalczyć infekcje bakteryjne oraz w utrzymaniu równowagi tlenowej organizmu. Współdziała z witaminami z kompleksu B w utrzymaniu podstawowej przemiany materii. Zapewni skórze gładkość i elastyczność, a włosom połysk.
    (DD)