Witaminy z grupy B

Foliany znajdują się w żywności; w formie syntetycznej występuje kwas foliowy.

Foliany biorą udział w wielu procesach zachodzących w komórce, szczególnie w tworzeniu kwasów nukleinowych. Kwas foliowy usprawnia ponadto funkcjonowanie układu pokarmowego, uczestniczy w tworzeniu soku żołądkowego, zapewnia sprawne działanie wątroby, żołądka i jelit.

Pobudza procesy krwiotwórcze, czyli powstawanie czerwonych krwinek. Chroni organizm przed nowotworami (szczególnie rakiem macicy). Niedobór folianów prowadzi do zaburzeń w syntezie kwasu deoksyrybonukleinowego – DNA (nośnik informacji genetycznej); u osób w wieku podeszłym może prowadzić do zmian w mózgu.

Należy podkreślić, że niedobór jest bardzo niebezpieczny w pierwszych tygodniach ciąży, co może być przyczną wad cewy nerwowej u noworodków (rozszczepu kręgosłupa, wad mózgu) – jednych z najcięższych wad wrodzonych potomstwa.

Dlatego kobiety w wieku rozrodczym powinny spożywać kwas foliowy codziennie w ilości 0,4 mg, pamiętając jednak, że jego nadmiar w czasie ciąży zwiększa ryzyko zachorowania przez dziecko na astmę. Niedobór folianów to także m.in. anemia, przemęczenie, bezsenność, kłopoty z pamięcią i koncentracją, stany zapalne języka i błony śluzowej warg, bóle głowy, kołatanie serca, przedwczesna siwizna.

Niedobór folianów częściej stwierdza się u osób zażywających doustne środki antykoncepcyjne, a także nadużywających alkoholu. Gdzie szukać folianów? Znaczne ich ilości znajdują się w warzywach liściastych (sałata, szpinak, nać pietruszki, jarmuż) i brokułach.

Są też w owocach cytrusowych, drożdżach, wątrobie, mięsie, pełnych ziarnach zbóż, kefirze, żółtych serach i roślinach strączkowych. Podczas gotowania i przechowywania żywności straty folianów sięgają 50-90 proc.