Wizualna opowieść o religijności Półwyspu Iberyjskiego na wystawie fotoreportaży Koldo Chamorro

FLESZ - Takiej podwyżki w tym wieku jeszcze nie było

- Takie są fotoreportaże Koldo Chamorro. Posługujące się grą, zagadką, wymagające założenia, że można w nich znaleźć coś więcej, niż widzi się najpierwszy rzut oka - podkreśla Zofia Jakubowska-Pindel, koordynatorka wystawy zdjęć Koldo Chamorro i koordynatorka wydarzeń kulturalnych w Instytucie Cervantesa w Krakowie.

To pierwsza zagraniczna wystawa nieżyjącego już wybitnego, hiszpańskiego fotografa, na której prezentowane są wszystkie 102 zdjęcia zrealizowane w ramach projektu "Jezus Chrystus Iberyjski". Koldo Chamorro przez 25 lat obserwował religijne rytuały i tradycyjne obrzędy, snując wizualną refleksję na temat różnych aspektów liturgii i przejawów kultu religijnego na Półwyspie Iberyjskim oraz obecności chrześcijańskiego krzyża w społecznym krajobrazie Hiszpanii. Pierwsza klatka powstała w 1974 roku.

- W tym czasie w Hiszpanii upadał reżim Francisca Franco, za czasów którego religia katolicka była oficjalną, niemal narzuconą religią. Koldo Chamorro przypuszczał, że wraz z upadkiem dyktatury przepadnie też urzędowość religijna Hiszpanów, dlatego postanowił jeździć do małych, trudno dostępnych miejscowości i fotografować społeczność biorącą udział w tradycyjnych obrzędach religijnych. Były to wyprawy wielomiesięczne, które powtarzał przez wiele lat - opowiada Zofia Jakubowska-Pindel.

Nie starał się jednak ocalić od zapomnienia tego przypuszczalnie dogorywającego dziedzictwa. Jego zamiarem było przeprowadzenie dogłębnej analizy społecznej ukazującej sprzeczności Hiszpanii, której ciążył balast zacofania i obskurantyzmu, ale która jednocześnie dążyła do nowoczesności. Z tych podróży powstawały reportaże przefiltrowane przez osobiste spojrzenie i niepodrabialny styl, na których widać też relację fotografa z bohaterami - bliską, pełną zaufania. Chamorro został wpuszczony w intymny świat hiszpańskiej prowincji.

- To wymagało czasu - zaznacza kuratorka wystawy. - Ostatnie zdjęcia zostały zrobione w 2000 roku, przy okazji katolickiego Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. Wiemy już wtedy, że Hiszpania otworzyła się na świat, weszła na drogę demokracji, a wspomniane obrzędy religijne przetrwały. Przetrwały, jednak stały się produktami marketingowo-turystycznymi, tracąc swoją autentyczność.

Niezależnie od roku powstania, wszystkie zdjęcia łączą pewne stałe motywy, w tym ten najbardziej rozpoznawalny, krzyż. "Krzyż jako motyw; krzyż jako pretekst i temat przewodni, jako znak; krzyż jako wywoływacz fotograficzny. Za pomocą tych analogii definiowany jest rytm i konstrukcja obszernej serii, jaką Koldo Chamorro zadedykował Jezusowi Chrystusowi Iberyjskiemu. By uniknąć niefortunnych interpretacji, musimy położyć nacisk na istotność przymiotnika „iberyjski”. Nie chodzi tu o kwestionowanie wiary, ale o uważne, a zarazem zabawne albo i smutne, przeanalizowanie, jak rozumiane jest praktykowanie katolicyzmu na Półwyspie Iberyjskim." - pisze w katalogu francuski fotoreporter Christian Caujolle.

Cała wystawa została ujęta w formie 15 Stacji Drogi Krzyżowej. Ekspozycję "Jezus Chrystus Iberyjski" można oglądać w w Małopolskim Ogrodzie Sztuki przy ul. Rajskiej 11, gdzie będzie otwarta do 27 kwietnia. Wstęp jest wolny. Jej organizatorami są Instytut Cervantesa w Krakowie, Fundacja Pauza oraz Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie/Scena MOS.