Woda pod kontrolą

Fot. Gardena

Wbrew pozorom założenie własnego oczka wodnego nie jest tak trudne i pracochłonne, jak mogłoby się wydawać.

Miejsce i wielkość

Bardzo ważny jest wybór miejsca i wielkości oczka - pozwala to zachować równowagę biologiczną w niewielkim zbiorniku wodnym.

Należy pamiętać, że żyjące w nim rośliny i zwierzęta wymagają odpowiedniej ilości słońca i cienia. Idealne miejsce na oczko wodne, to miejsce częściowo zacienione, w pobliżu drzew liściastych. Najlepsze dla wzrostu roślin jest nasłonecznienie oczka ok. 6 godzin dziennie. Nadmiar słońca sprzyja wzrostowi glonów, co z kolei oznacza konieczność jego częstego oczyszczania.

Nie należy umieszczać oczka bezpośrednio pod drzewami. Wpadające igły powodują zakwaszenie i zatrucie wody, co szkodzi żyjącym w niej zwierzętom i roślinom. Z kolei spadające liście nie tylko zanieczyszczają wodę, ale powodują zachwianie równowagi biologicznej w naszym małym stawie. Nie powinien on być także zbytnio chroniony przed wiatrem - wiatr wspomaga odpowiednią cyrkulację wody w oczku. Jest to ważny element utrzymania jej wysokiej jakości.

Generalna zasada - im większe i głębsze oczko, tym lepsze warunki życia dla roślin i zwierząt. Aby ryby mogły bez problemu przezimować, absolutnie minimalna głębokość oczka, w którym się znajdują powinna wynosić 80 cm (niektóre ryby potrzebują jednak większych głębokości).

W centrach ogrodniczych można bez trudu zaopatrzyć się we wszystkie elementy konieczne do założenia i pielęgnacji oczka wodnego - mogą to być kompletne zestawy lub tylko potrzebne pojedyncze elementy. Niektóre firmy oferują gotowe formy, co znacznie ułatwia (i przyspiesza) założenie własnego zbiornika wodnego. Formy o różnych wielkościach, np. 170 l, 260 l i 450 l, wykonane są z polietylenu i odporne na promieniowanie UV, mróz i uderzenia, a tworzywo nie jest szkodliwe dla roślin i zwierząt.

Koszyki i kieszonki

Rośliny wodne i nadbrzeżne nie tylko pięknie wyglądają na brzegu albo w wodzie, ale także spełniają ważne funkcje: zaopatrują oczko wodne w tlen, dają schronienie zwierzętom oraz redukują nadmiar substancji odżywczych. Kiedy można je sadzić? Od wczesnej wiosny do jesieni, jednak gatunki wrażliwe i nieodporne na mróz sadzimy dopiero w drugiej połowie maja. Należy zachować proporcje między roślinami podwodnymi, pływającymi i tymi, których liście znajdują się nad powierzchnią wody. Obowiązuje zasada, że jedną trzecią roślin powinny stanowić rośliny podwodne. Rośliny o bardzo dużych wymaganiach pokarmowych, jak np. pałka wodna, konkurują z glonami o substancje pokarmowe i nie powinno ich zabraknąć w żadnym oczku. Na jeden metr kwadratowy wystarczą dwie, trzy rośliny - lepiej jest ich zasadzić mniej niż za dużo, gdyż ewentualne braki zawsze można uzupełnić. Aby zachować biologiczną jakość wody, powierzchnia jej lustra powinna być przynajmniej w 30 proc. wolna od roślin.
Aby rośliny w oczku wodnym zbytnio nie rozrosły się, należy sadzić je w piasku zmieszanym z gliną w proporcjach 1:1, najlepiej w koszyku lub kieszonkach wyłożonych wyściółką. W ten sposób ogranicza się nadmierne powstawanie substancji pokarmowych w oczku wodnym. Koszyk na rośliny wyścielony wyściółką należy wypełnić gliną po brzegi. Rośliny wodne powinno się posadzić pośrodku kosza. Końce wyściółki złożyć do środka, tak aby ziemia została całkowicie przykryta. Następnie przysypać warstwę wierzchnią w koszyku żwirkiem, a na koniec umieścić kosze w oczku. Jeśli brzegi oczka są strome, przydadzą się nam specjalne kieszonki na rośliny. Należy posadzić w nich rośliny (wykorzystując wyściółkę), następnie obciążyć je kamieniami, a na koniec przymocować na brzegu oczka wodnego. W strefie podmokłej można dodatkowo używać maty z włókna kokosowego, która zapobiega przesuwaniu się roślin. Po upływie kilku lat, kiedy rośliny są dostatecznie ukorzenione, tkanina jest już zupełnie rozłożona.

Czysta woda

Przy wyborze roślin należy uwzględnić twardość wody. Aby ograniczyć rozwój glonów, nie należy umieszczać w oczku próchnicy ani ziemi. Na wiosnę, gdy rośliny jeszcze wolno rosną, glony mają do dyspozycji dużą ilość substancji pokarmowych i mogą się błyskawicznie rozprzestrzeniać. Aby zapewnić roślinom czystą i bogatą w tlen wodę warto użyć środka do oczyszczania stawu, filtrów do oczek wodnych oraz specjalnych pomp do filtrów i strumieni, które przetłoczą wodę oraz oczyszczą ją z dużych zanieczyszczeń. Do eliminacji glonów oraz zwalczania zarazków chorobotwórczych, szczególnie w zarybionych oczkach wodnych, zaleca się zastosowanie lampy UVC. Nasze oczko może mieć także fontannę - to nie tylko sprawa estetyki, ale również polepszenia jakości wody. Dzięki pompom fontannowym woda bowiem natlenia się, a w przypadku małych oczek tego typu fontanny służą również do zapewnienia odpowiedniej cyrkulacji wody. Aby do tego celu wykorzystać pompę, należy podłączyć wąż do drugiego, nieużywanego wyjścia pompy fontannowej, zdjąć dyszę fontannową a następnie zamknąć to wyjście. Jeśli mamy wątpliwości, czy jakość wody w oczku jest właściwa dla życia roślin i zwierząt, zaopatrzmy się w specjalny zestaw do testowania wody.

(DD)