Wspólność majątkowa

Fot. Ingimage

RODZINA. Dobrze jest wiedzieć, co w małżeńskim związku jest wspólne, a jakie są wyłączenia

Wszelkie dobra nabyte w tym czasie przez oboje małżonków lub przez jedno z nich wchodzą do majątku wspólnego. Sprawy związane ze wspólnością majątkową reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy, głównie w artykułach 31. i 33.

Co jest wspólne?

Do wspomnianej wspólności należy głównie pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z każdej innej działalności zarobkowej poszczególnych małżonków. Niewłaściwe jest zatem np. takie rozumowanie, że "dostałem(am) w pracy premię, zatem mogę sobie kupić coś wyłącznie dla siebie". Owszem, można to uczynić, jednak zakup należy ustalić z współmałżonkiem.

Do ustawowej współwłasności należą także dochody z posiadanego już majątku, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków. Można tu wymienić np. wynajem mieszkania, choćby było ono majątkiem osobistym małżonka, w posiadanie którego wszedł przed zawarciem małżeństwa, lub zostało mu podarowane przez rodziców.

Do wspólnej dyspozycji są też pieniądze zgromadzone na rachunkach otwartych lub kontach pracowniczych funduszy emerytalnych każdego z nich.

Lista wyłączeń

Wykaz dóbr nie wchodzących do majątku wspólnego jest dłuższy. Są to przede wszystkim przedmioty majątkowe nabyte przed ślubem, np. dom, mieszkanie, samochód, meble, posiadane oszczędności lub papiery wartościowe. Nie zaliczają się doń także składniki majątku nabyte przez zapis, darowiznę lub dziedziczenie. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy przekazujący ten majątek postanawia, że będzie to majątek wspólny małżonków. Majątkiem osobistym są też przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb każdego z małżonków, np. ubrania, biżuteria, kosmetyki.

Do majątku wspólnego nie zalicza się też przedmiotów otrzymanych z tytułu odszkodowania za tzw. uszczerbek na zdrowiu. Nie dotyczy to jednak renty przyznanej z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej.

Do wspólnoty majątkowej nie zaliczają się składniki majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osiągnięcia jednego z małżonków, a także prawa autorskie i prawa pokrewne. Trzeba też pamiętać, że z majątku wspólnego wykluczone są też dobra nabyte w zamian za posiadane składniki majątku osobistego.

Ściąganie długów

Zdarza się, że współmałżonek zaciągnął kredyt na prowadzenie działalności gospodarczej i nie może go spłacić. Grozi mu ogłoszenie upadłości. Czy drugi małżonek może być spokojny o majątek wspólny? Odpowiedź jest przecząca. Z przepisów prawa wynika bowiem, że w razie ogłoszenia upadłości jednego z małżonków majątek wspólny wchodzi do masy upadłościowej. W domniemaniu przyjmuje się, że małżeński majątek powstały w okresie prowadzenia firmy przez bankrutującego został nabyty z pieniędzy pochodzących z dochodów tej firmy. Majątek wspólny wejdzie zatem do tzw. masy upadłościowej, a po jego sprzedaniu zostanie podzielony między wierzycieli. Małżonek bankruta może dopiero w postępowaniu upadłościowym dochodzić swoich należności z udziału w majątku wspólnym. Nie będzie jednak uprzywilejowany przy podziale.

Czy ratunkiem będzie zawarcie umowy o rozdzielności majątkowej? Niestety nie. Prawo w tym zakresie jest jednoznaczne. Zawarcie takiej umowy nie stanowi przeszkody do egzekucji z majątku wspólnego. Taka umowa nie działa wstecz i nie może pozbawić wierzyciela możliwości odzyskania pieniędzy z majątku wspólnego małżonków. Nieco inna będzie sytuacja, gdy zniesienie współwłasności małżeńskiej nastąpiło przed nadaniem klauzuli wykonalności wierzytelności. Sprawa jest zazwyczaj rozpatrywana przez sąd, który ustala, czy zniesienie współwłasności nastąpiło w związku z zadłużeniem upadającej firmy.

Marian Cholewiński

[email protected]**