Wszystko na sprzedaż

Przedsiębiorstwo Eksportu i Importu "Kopex" SA

     Kopex powstał w Katowicach w 1950 r. jako przedsiębiorstwo państwowe. Pełna nazwa firmy brzmiała: Przedsiębiorstwo Budowy Zakładów Górniczych za Granicą - "Kopex". W 1989 r. dokonano reorganizacji przedsiębiorstwa nadając mu dzisiejszą nazwę. W październiku 1993 r. firmę przekształcono w jednoosobową spółkę skarbu państwa.
     Zakres działalności Kopeksu jest bardzo szeroki. Spółka prowadzi krajowy i międzynarodowy obrót towarowy, zajmuje się produkcją i usługami. Najwięcej przychodów (ponad 90 proc. w 1997 r.) pochodzi z działalności eksportowej. W tym zakresie największe wpływy do kasy spółki zapewnia sprzedaż usług. Przynoszą one ponad połowę całkowitych przychodów z eksportu. Kopex nie świadczy jednak usług samodzielnie. Korzysta z wykonawców zewnętrznych, dając ze swej strony doświadczenie organizacyjne i kontakty handlowe. Do najważniejszych usług oferowanych przez Kopex można zaliczyć: wykonawstwo robót górniczych i inżynieryjno-budowlanych, usługi spawalnicze i montażowe oraz renowację zabytków.
     Sporo, gdyż ponad jedna trzecia wszystkich wpływów z eksportu, pochodzi ze sprzedaży węgla kamiennego. Wartościowy udział Kopeksu w polskim eksporcie węgla szacowany jest na 5 proc. Spółka zajmuje się także sprzedażą produkowanych w Polsce maszyn i urządzeń górniczych. Są to głównie kombajny górnicze, zmechanizowane obudowy wyrobisk górniczych, różnego typu przenośniki oraz urządzenia wiertnicze.
     Sprzedaż krajowa spółki przynosi jedynie ok. 8 proc. całkowitych wpływów. Poza typową dla Kopeksu działalnością związaną z górnictwem, firma ta zajmuje się sprzedażą samochodów marki Honda, posiada własny skład celny i konsygnacyjny oraz świadczy usługi konsultingowe w dziedzinie ochrony środowiska.
     Kapitał akcyjny spółki tworzy 1 989 270 akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 10 zł każda. Są one w posiadaniu skarbu państwa. W ramach oferty publicznej dotychczasowy właściciel zamierza sprzedać 59 proc. posiadanych akcji. Pracownicy firmy otrzymają nieodpłatnie 15 proc. walorów, 5,9 proc. przeznaczone będzie na zasilenie systemu ubezpieczeń społecznych, a 5 proc. stanowić rezerwę na cele reprywatyzacyjne. Pozostałe akcje zatrzyma skarb państwa.
     Najlepszym okresem dla Kopeksu były lata 1994-1995, które cechował dynamiczny przyrost przychodów oraz zysku netto. W 1994 r. stopa zysku netto wynosiła 16,3 proc., podczas gdy obecnie jest to wartość rzędu 3 proc. Rok następny zaowocował wysokimi wartościami wskaźników rentowności kapitału. Stopa zwrotu ROE wyniosła 26,8 proc., natomiast wskaźnik ROA uzyskał wartość 11,3 proc.
     Kolejne lata nie były już tak korzystne. Wystąpił spadek zarówno przychodów, jak i zysku netto w stosunku do rekordowego 1995 r. W ub.r. wpływy do kasy spółki były o ponad 6 proc., a zysk netto aż o 41 proc. niższe od tych, jakie firma wykazała dwa lata wcześniej. Dotychczasowe wyniki z roku bieżącego nie napawają optymizmem. Przychody ze sprzedaży wzrosły co prawda o blisko 12 proc., lecz zysk netto obniżył się o ponad połowę w stosunku do analogicznego okresu ub.r. Spadły oczywiście także wartości wszystkich wskaźników rentowności.
     Zadłużenie spółki jest w pełni bezpieczne. Wysoką wartość ma co prawda wskaźnik zadłużenia majątku trwałego, jednak jest to wynikiem niskiej wartości tego majątku. Stanowi on tylko ok. 13 proc. wszystkich aktywów.
     Kopex nie musi korzystać z kapitałów obcych, bowiem posiada wystarczającą ilość własnych środków finansowych. Można nawet powiedzieć, że spółka ma nie zagospodarowane nadwyżki finansowe. Wskazują na to wyraźnie wysokie wartości wskaźników płynności finansowej.
     W ub.r. Kopex wykazał 9 mln zł zysku netto. Przy cenie 44 zł za akcję daje to wskaźnik C/Z o wartości 9,7. Władze spółki prognozują, że w roku bieżącym zysk netto wyniesie 11,5 mln zł. Spowoduje to spadek C/Z do wartości 7,6. Giełdowe centrale handlowe charakteryzuje obecnie wskaźnik rzędu 26, a cały rynek podstawowy wartość 12.
     Wskaźnik C/WK dla Kopeksu ma obecnie wartość 1,1. Centrale handlowe cechuje przeciętny wskaźnik o wartości 1,9, a rynek podstawowy 1,6.
MARIAN CHOLEWIŃSKI